...en Niklas "logeert" hier ook. (v/h dwarsbongel.web-log.nl en niklas.web-log.nl)

maandag 30 januari 2012

donderdag 26 januari 2012

Gedichtendag 2012, thema Stroom

In 2001 en 2002 ben ik hier ter plaatse "het gezicht" geweest van de eerste twee keren dat Gedichtendag hier gevierd werd, maar deze keer plaats ik alleen twee gedichten die onder het thema "stroom" kunnen vallen. Weliswaar over verschillende invullingen van het begrip "stroom", maar dat is juist het interessante van een woord als thema.
Het eerste gedicht staat als laatste in mijn bundel "Hoeveel vormen kent vuur", het tweede is een samenvloeiing van de poëtische en de technische kant van mijn leven.
Ook Marijke heeft een gedicht geplaatst.

Water

Zoals water
druppelsgewijs
in ruig bergland
zich samenvoegt
tot kolkende stromen

zoals de rivier
onderhuids sterk
bochten slijpt
uiterwaarden bevloeit
kronkels elimineert

zoals de stroom
dichter bij zee
wervelingen verliest
sediment achterlaat
ritme verandert


Zo stromen van bovenloop
gedachten naar woorden
woorden naar zinnen
bezinken op laagland papier

©Gauke Zijlstra, 1999






Technopoëzie

Als je kijkt
binnenin zo'n apparaat
en je weet van

transistor en kristal
van uart en processor
phase-locked loop en led
en het leven in zo'n chip -
van zender en ontvanger

dan is dat toch
pure poëzie?

©Gauke Zijlstra, 2001


Ook het oversteken van een stroom kun je verwoord vinden in het gedicht waarmee ik een prijs won in de wedstrijd Pontjespoëzie van de Vereniging Vrienden van de Voetveren: "Tot hier..."

zaterdag 21 januari 2012

Costa Concordia versus Flying Enterprise

De scheepsramp met de Costa Concordia riep bij mij herinneringen op aan wat de wereld, en mij, 60 jaar geleden, in januari 1952, bezighield: ook een scheepsramp.
Nu gaat het om een kapitein die zijn schip met 4200 passagiers vroegtijdig verlaten heeft, toen was de wereld via de radio en de krant dagenlang volledig in de ban van een kapitein die, helemaal alleen, hardnekkig probeerde zijn vrachtschip te redden, de Flying Enterprise. Een bemanningslid van een te hulp gesnelde sleepboot sprong aan boord en hielp hem.

Als bijna 9-jarig jongetje volgde ik het nieuws met toegeknepen billen: zouden de helden het halen?

In diezelfde tijd ging een niet onaanzienlijk iemand bij ons uit de straat ter ondersteuning naar overzeese (ex-)landgenoten. Een dominee, die emigranten een hart onder de riem ging steken. Weet ik veel in welk werelddeel?
Het raakte me wel, want ik speelde dagelijks met zijn kinderen. Het was een kleine straat, en in mijn lagere-schoolperiode zaten er een of twee bij mij in de klas.

Op school kregen we in die tijd een taal-opdracht. Ik weet niet meer of het een opstel was of het schrijven van een brief.
Onze dominee voer op zee, en op zee speelde zich die ramp af. Natuurlijk voer de dominee vlak langs de ramp, want dat was toch op zee? Wat zag hij van de ramp, en had hij tenminste geestelijke hulp verleend?
Achteraf kun je je generen over het onbenul van het kind dat je toen was. Evengoed kun je trots zijn op je betrokkenheid met zowel de ramp als je buurtgenoot, op die leeftijd.

En nu denk ik terug aan de Flying Enterprise, en vind op internet
associaties waarvan ik toen nog geen idee had dat die zouden kunnen bestaan.
Tegelijk zie ik nu een stortvloed van kritiek op de kapitein, die zijn cruise-schip heeft verlaten voordat de laatste passagier van boord was.

donderdag 19 januari 2012

Niklas - 120119 - Het onhandelbare jongetje

Je hebt 'm vast al gezien: de politieke prent die de Inktspotprijs 2011 gewonnen heeft. Henk Bleker getekend door Siegfried Woldhek?
Ik ben dus blijkbaar niet de enige die in Henkie dat onhandelbare, venijnige ventje ziet dat mij steeds voor ogen komt als ik hem zie...

Römer en Leonhardt: 83 en dood. Ja Piet, maar wie was Gustav?

Veel aandacht ging dezer dagen naar het overlijden van Piet Römer. Ongeveer tegelijkertijd zag ik het bericht dat is overleden, ook op 83-jarige leeftijd, Gustav Leonhardt.
Veel minder mensen dan bij Piet Römer zullen daardoor geraakt zijn. Velen zullen waarschijnlijk zeggen: wie was dat dan in's hemelsnaam? Nou, het was iemand die "hemelse" klassieke muziek heeft gemaakt, zeg ik als onklassieker...

Als "Niklas" zou ik trots geweest zijn op Gustav's intrigerende stelling: "Het verschil tussen goed en voortreffelijk is klein, maar essentieel".

Ik ben dus niet echt iemand die zijn sporen heeft verdiend met het luisteren naar klassieke muziek, en ik heb er al helemaal geen verstand van. Ik ken de namen van een aantal componisten en orkesten, en een paar werken herken ik. Maar vraag me niet welk werk door welke componist geschreven is.

Mijn voorkeur ligt meer in het populaire genre, en toen die twee nog niet verenigbaar waren, lag mijn voorkeur meer bij de Rolling Stones dan bij de Beatles, om maar even een richting te duiden. Evengoed heb ik mijn collectie vinylplaten destijds opgebouwd volgens het basisprincipe van één LP per artiest of groep, maar dat dan weer niet te fundamentalistisch doorgevoerd.
Wel kan ik alle kanten op. Er is (uiteraard) Boudewijn de Groot in mijn vroege collectie, maar ook een aantal jazz-voorbeelden. Country in meerdere schakeringen. Ook zelfs een beetje Duits en Frans.
Wat mij altijd vooral heeft geboeid, was muziek die van de (mij bekende) gebaande wegen afweek.

Uit mijn eerste jeugd was de gebaande weg de protestantse religieuze muziek. Hoewel ik inhoudelijk daarvan geheel genezen ben teruggekeerd, vind ik het zingen van zo'n volle kerk (al of niet protestants) met een goede organist op een goed orgel, nog steeds iets emotioneels hebben. Voeg er een trompet bij en ik duik in tranen. Ik heb ooit met een simpel taperecordertje zulke oefeningen staan opnemen, in de inmiddels afgebroken Gereformeerde Westerkerk in Groningen. Maar geef me daarna maar even weer "My Generation" van The Who, of "Paranoid" van Black Sabbath!

Misschien had ik ook nog behoord tot de mensen die nog nooit van Gustav Leonhardt gehoord hadden, als ik niet zo was geïntrigeerd door de klank van de klavecimbel, als instrument.
Hoe het gegaan is weet ik absoluut niet meer, maar mogelijk ben ik bij mijn platenboer binnengestapt en heb ik gevraagd of hij iets met klavecimbel had. Ik ben thuisgekomen met de LP "Gustav Leonhardt - Portrait", op het label BASF/Harmonia Mundi, een soort verzamelalbum (voor 10 gulden!).
Op een aantal stukken speelt het Collegium Aureum mee op "Original-Instrumenten", en dat kan de doorslag gegeven hebben om deze LP van Gustav Leonhardt te kiezen, want het Collegium Aureum kende ik al, ook van het label BASF/Harmonia Mundi.

Ik heb even naar zo'n specifiek stuk gezocht op JoetJoep, maar niet gevonden. Nu wordt onze klavecimbel nogal Babylonisch vertaald, naar Harpsichord, Klavizimbel, Clavecin en Cembalo, maar daar klinkt het instrument niet anders door.
De gezochte klankkleur komt het dichtstbij in dit stuk.

Ik ben langs een kromme omweg uitgekomen bij dat Collegium Aureum. Als elektronicus en muziekliefhebber volgde ik de zich steeds sneller opvolgende ontwikkelingen geïnteresseerd. Menig collega prutste uit een zelfbouwpakket een elektronisch orgel in elkaar. En er werd, op een manier die nu heel primitief lijkt, muziek gemaakt met allerlei reeds bestaande en nieuw geknutselde apparaten.

Er dook destijds een heel nieuw type modulair elektronisch muziekinstrument op, met voor die tijd ongekende mogelijkheden: de Moog synthesizer.
Experimenten van componist en musicus Walter Carlos (later Wendy Carlos vind ik nu op Wikipedia) om de mogelijkheden en technieken van dit instrumentarium te testen, werden vastgelegd op de LP "Switched on Bach": dat werd een onverwacht succes. Ik kocht een latere LP: "The Well-tempered Synthesizer", met muziek van Monteverdi, Scarlatti, en jawel, Bach's 4e Brandenburgs Concert in G-dur.

Vervolgens was ik nieuwsgierig hoe zo'n stuk op klassieke wijze gespeeld zou klinken. In de platenwinkel stuitte ik op enkele klassieke uitvoeringen van Bach's concert. Toen ik op de hoes van "Der Goldene Klang des Collegium Aureum" zag staan: "Musik des Barock und der Klassik auf Original-instrumenten", was dat duidelijk het beste vergelijkingsmateriaal!
Helaas vond ik online weinig informatie over het Collegium Aureum, behalve webshops.

En zo hoorde ik in gedachten bij het bericht dat Gustav Leonhardt was overleden mooie, klassieke muziek, klavecimbel samen met het Collegium Aureum. Maar kan ik eigenlijk nog wel vinyl afspelen, in plaats van via de PC naar JoetJoep luisteren als het om muziek gaat?

zaterdag 14 januari 2012

Niklas - 120114 - Fatsoen

De PVV, was dat niet die vrij nieuwe partij die begon met te zeggen dat hij het fatsoen zou terugbrengen in Nederland?
De Partij Van Vadsoen, die een jaar onverhoopte publiciteit nodig had om naar buiten de schijn van intern fatsoen te herstellen?

dinsdag 3 januari 2012

Deeg of groen? Associaties bij een banketstaaf

Vanmorgen namen we bij de koffie de laatste resten van een banketstaaf, ingekocht voor de feestdagen maar door de overvloed nog niet geconsumeerd. Terwijl ik de laatste schilfers van het omhulsel oplikte van het schoteltje, kwam er een beeld terug via de benaming: bladerdeeg.

"Was er niet een professor Bladerdeeg, Wilhelmina Bladerdeeg, die iets goeds deed met kinderen bij de Rijksuniversiteit in Groningen?"
Marijke ging met haar smartphone op zoek. Het was niet Bladerdeeg, maar Bladergroen. Een indrukwekkend levensverhaal. En inderdaad kwam de Groninger Universiteit in het verhaal voor.

Mijn herinnering was, dat ik in mijn tijd als loopjongen van het Natuurkundig Lab weleens iets bezorgd heb bij het instituut van prof. Bladergroen, destijds een paar huisnummers verwijderd van de ingang van ons Lab aan de Westersingel. Een vaag beeld van een gang in een statig herenhuis, die leidt naar een soort tuinkamer waar een mevrouw aan een bureau zit. Destijds waren veel wat kleinere universitaire instituten in herenhuizen in de stad gevestigd.

Tijdens haar opleiding Kinderverzorging was Marijke de naam Wilhelmina Bladergroen ook nadrukkelijk tegengekomen in de vakliteratuur, en ook dat klopt, want op het gebied van kinderpsychologie, pedagogiek en orthopedagogiek was ze een fenomeen.

Blijkt dus na vele jaren dat we, in de periode dat we nog lang niet wisten van elkaars bestaan, bezig waren met dezelfde persoon! En dat ontdekken we, zo'n 50 jaar later, door middel van associaties bij de restanten van een bijna vergeten banketstaaf...