...en Niklas "logeert" hier ook. (v/h dwarsbongel.web-log.nl en niklas.web-log.nl)

zaterdag 28 mei 2016

160528 - ZOZ - Van een eiland en vaders

Wie mee wil doen met (of luisteren bij andere deelnemers) ZOZ: Zwijmelen op Zaterdag, vindt de links bij Marja.

Het was een bijzondere week, deze week. We waren uitgenodigd om een midweek mee te gaan naar Schiermonnikoog. Dingen samen doen, dingen apart doen. Het werd een heel fijne midweek.

Behalve dat ik vaak op het eiland geweest ben, als kind al in koloniehuis Elim, probeer ik nog steeds er achter te komen of mijn vader, als werknemer van de firma waar mijn opa ook werkte, heeft moeten meewerken aan de bouw van de bunkers op Schiermonnikoog. Ik ben pas op een mogelijkheid gestuit daar misschien iets over aan de weet te komen.

We raakten ook in gesprek met een echtpaar van onze leeftijd, waarvan de man net als ik goede herinneringen had aan een koloniehuis, terwijl er veel verhalen de ronde doen over traumatische ervaringen.

Gisteren kwamen we ongeveer tegelijk uit twee verschillende richtingen aan bij de Kobbeduinen, de duinenrij die schuin ongeveer in het midden van het eiland ligt. Er is een baken dat een richtpunt is voor schepen en wadlopers.
Het is ook het eind van het toegankelijke gebied in het broedseizoen. Vanaf een bankje bovenop de duinen heb je een weids uitzicht over de kwelder, en aangezien er een vogeldeskundige tot ons gezelschap behoorde, werden ons veel interessante dingen geleerd. Bovendien was het uitermate prettig vertoeven daar, in de zon met weinig wind.


Helaas kwam daar ook een telefoontje binnen, dat de vader van een van onze vriendinnen plotseling was opgenomen in het ziekenhuis. Nog later 's avonds, toen we "thuis" wat gegeten hadden, kwam het bericht dat het zeer ernstig was. De laatste veerboot was al lang weg, de eerste boot de volgende ochtend zou misschien te laat zijn om tijdig het ziekenhuis te bereiken. Vanaf Lauwersoog zou dat nog 2½ uur rijden zijn.

Het enige alternatief was dus eigenlijk de Watertaxi. In recordtempo hadden we alles ingepakt, twee reden op de eigen fietsen naar de Veerdam, de andere twee werden met de bagage en de hond per taxi gebracht. De Watertaxi is in een kwartier over, de veerboot doet er 3 kwartier over. Ondanks de situatie toch een belevenis!
Op Lauwersoog stonden de volgende passagiers klaar. Eilanders die terugkwamen van een bedrijfsuitje op een ander eiland. Die hielpen spontaan om onze spullen naar de kade te sjouwen!


De auto uit de parkeergarage halen en inpakken dus? Ja, dat was wel de bedoeling, maar de parkeergarage werkte niet mee: vriendin was de parkeerkaart kwijtgeraakt op het terrein tussen watertaxi en parkeerdek. Geen dommigheid, maar stress en beperkt gevoel in de handen. Het bij de automaten vermeldde telefoonnummer gaf niet thuis, en verder was alles uitgestorven. Een auto aangehouden, na een antal doorrijders, en de misschien toch wat onzekere bestuurster was bereid om met haar auto naar de ingang te rijden zodat er een nieuw kaartje gescoord kon worden. Haar welwillendheid werd niet beloond, de slagboom stond uitrijden op het kaartje niet toe...

We vonden het een situatie die serieus genoeg was om 112 te bellen. Intussen hoorde ik de Watertaxi alweer terugkomen. Ik naar de schipper, die uiteraard beter bekend is in die omgeving, en gevraagd of hij een oplossing wist. Hij heeft bij zijn baas het telefoonnummer gevraagd van de parkeerwachter en die gebeld. Die stond al klaar om naar bed te gaan, en moest uit Anjum komen, maar kwam direct onze kant op. Hij was blijkbaar van twee kanten gebeld...
Er bleek iets mis te zijn, want er waren dingen uit, die niet uit mochten zijn, zoals de verlichting. En zó kwam het ook, dat het noodnummer niet zichtbaar was!
Zo konden we na een uur wachten eindelijk inladen en vertrekken.
De schipper maakte zich zorgen of dit geen "slechte reclame" zou zijn, terwijl juist hij alles gedaan heeft wat hij kon! Hulde!

Wij werden thuisgebracht door onze reisgenoten, de fietsen bleven bij ons, en de hond logeerde bij ons, omdat die uiteraard het ziekenhuis niet in zou mogen.

Vanmiddag kregen we bericht dat de vader van onze vriendin is overleden, 91 jaar oud.

Marijke had toen een associatie met de serie "Het eilandgevoel van Schiermonnikoog", de aflevering 1 aug 2015 waarin Stef Bos uitlegt waaruit zijn hit Papa is voortgekomen (hier op Uitzending Gemist).
Ik vond een video van dat lied, die opgenomen is tijdens een concert in Zuid Afrika, verder alleen clips met foto's. (Zijn vrouw is Zuid Afrikaanse.)

Stef Bos - Papa:


Zelf dacht ik even later aan het lied O mein Papa (en), waarin een dochter haar vader bezingt, die opgetreden heeft als beroemd clown en circusartiest.
Het zat rotsvast in mijn hoofd als gezongen door Caterina Valente, maar die link heb ik niet kunnen vinden...
Het lied is in 1939 geschreven als onderdeel van een Revueoperette, maar na heropvoering in 1950 nam de Zwitserse zangeres Lys Assia (nl) het op haar repertoire en werd haar versie een hit. Bij de premiere was haar doodzieke vader onder de toehoorders. Diezelfde nacht nog overleed hij...
Lys Assia was de eerste winnares van het Eurovisie Songfestival in 1956

Lys Assia - O mein Papa (Live 1982):


zaterdag 21 mei 2016

160521 - ZOZ - Van bloemen en muren

Wie mee wil doen met (of luisteren bij andere deelnemers) ZOZ: Zwijmelen op Zaterdag, vindt de links bij Marja.

Na het afwassen vanavond stond ik te spelen met een zeeppompje waarvan het tankje gerepareerd moest worden. Kinderen spelen altijd als ze met water in aanraking komen, en ik ben blij dat ik dat nog in me heb.
Het was ook meteen een aanzet voor een ZOZ, waar ik de moed al voor opgegeven had, door alle afleiding de laatste dagen. (De komende week is het waarschijnlijk nog erger).

Toch heerlijk soms, zo'n geheugen! Wie daaruit opdook, was Gerard van Maasakkers, de Brabantse streektaalzanger, met het aangrijpende lied: Bloemen zijn rood. Hij zingt dat hier ter gelegenheid van een verjaardag, in een tuin waar vogeltjes meezingen.
Ik vind de tekst verstaanbaar genoeg om die hier niet te publiceren. Ik denk dat de strekking van het lied duidelijk genoeg wordt!

Gerard van Maasakkers - Bloemen zijn rood:


Het lied is een vertaling van Flowers are Red van Harry Chapin.
Harry Chapin overleed op 39-jarige leeftijd bij een verkeersongeluk. Of zijn hartaanval de oorzaak of het gevolg was, was niet meer vast te stellen.
Behalve singer/songwriter was hij bekend door zijn maatschappelijke activiteiten, waarvoor hij postuum geëerd werd met een van de hoogste Amerikaanse onderscheidingen.

Harry Chapin's oorspronkelijke tekst van Flowers are Red staat op The Harry Chapin Archive.
Ik vond een video van een optreden in het Capitol Theatre van 21 oktober 1978.

Harry Chapin - Flowers Of Red:


Ik vond ook nog een clip die ik jullie niet onthouden wil, maar waarvan "op verzoek, insluiten geblokkeerd is": Kylan Van Severen volunteered to sing Harry Chapin's Flowers are Red for his 2012 Christmas concert at daycare. Kylan is 5 years old.

Mensen van mijn generatie die denken aan starheid in het onderwijs, komen al gauw op de Rock-opera The Wall (nl) van Pink Floyd (nl), en meer specifiek Another Brick in the Wall, Part 2 (Education). Part 2 is een protestlied tegen het rigide systeem op algemene en kostscholen in het United Kingdom.
Het werd op single uitgebracht en werd de enige nr.1 hit in de UK, de USA en veel andere landen. Het was ook Pink Floyd's eerste single sinds 1968.
Zowel de single als het album werden in Zuid-Afrika verboden door het Apartheidsregime, omdat de song het strijdlied werd bij protesten tegen de raciale ongelijkheid in het onderwijs.

Na een link naar een langere en, vind ik, wat sinistere video, Pink Floyd - Another Brick In The Wall, sluit ik een kortere clip in.

Pink Floyd - Another Brick In The Wall, Part Two:


Ach, sommigen van ons hebben een ouder onderwijsregime meegemaakt, hebben daar kritiek op, maar verbazen zich er ook over hoe het nu in het onderwijs toegaat. Nee, ik wens geen klap op de vingers of de bips met een liniaal, maar ik zou graag een verbetering zien in de taalvaardigheid van veel kinderen.
Ik heb in een WE300 met het thema "spellen" al eens ironisch weergegeven hoe het er nu uit kan zien:
Kleinzoon toonde opa een bericht van een andere kleinzoon: "ik ga 1st ma is ff na me ma ik hep me opstel nedelans goet me leraa hep geseg dat ik geen taalagtustant hep het bulangreikste is dat het goet begreipuluk nedelans is een 10 met un grivvel!

Tja, mijn opa en belangrijke gedeeltelijk opvoeder was gepensioneerd, na een loopbaan van 1907 tot 1940 als hoofd ener School met den Bijbel. Opgegroeid dus met de Tale Kanaäns... ;)
Hij was gelukkig niet van de zwartste categorie!

zaterdag 14 mei 2016

160514 - ZOZ - Van Erremuu tot Emmeloord

Wie mee wil doen met (of luisteren bij andere deelnemers) ZOZ: Zwijmelen op Zaterdag, vindt de links bij Marja.

Weer ineens zo'n vasthouderig lied uit het verleden: De klok van Arnemuiden. Een visserslied, niet mijn gangbare genre. Het is uit 1949, en oorspronkelijk op de plaat gezet door Max van Praag en later nog eens door De Havenzangers. Het vers dat nog helemaal in mijn geheugen zit is:

Als de klok van Arnemuiden
Welkom thuis voor ons zal luiden
Wordt de vreugde soms vermengd met droefenis
Als een schip op zee gebleven is

Dat deze tekst zo nadrukkelijk is blijven hangen, komt door oom Henk, en dat deed mij even in het familiealbum grabbelen. Het was in een tijd met ingrijpende veranderingen, die toen nog niet in volle omvang als zodanig tot mij doordrongen.


Wij woonden bij de ouders van mijn moeder. Tante Mien woonde ook nog thuis, en die ving mij op als ik uit school kwam, want mijn moeder werkte in een confectiefabriek. Daarom noemde tante Mien zich mijn kunstmoeder. Opa en oma waren "streng maar rechtvaardig", gepensioneerde onderwijzers en ouders van een groot gezin. Wel was er ruimte voor intellectueel getinte grapjes.

De gebeurtenissenreeks is: 1) tante Mien ging trouwen met oom Henk, en verhuisde naar Zuid-Holland. 2) Mijn moeder kon haar werk niet meer doen vanwege haar ogen. Daarom zocht ze werk als huishoudster. 3) Terwijl ze op sollicitatiebezoek was in Noord-Holland, overleed oma. Mijn moeder werd huishoudster bij opa.

Bij één van de schaarse ontmoetingen met oom Henk en tante Mien liep ik dat refrein uit "De klok van Arnemuiden" te jengelen. Oom Henk legde me geduldig uit, dat dat schip niet op zee achtergebleven was om nog meer vis te vangen, maar dat het gezonken was en de bemanning verdronken. Zo drong de droeve betekenis door tot mijn jongetjesbrein.

Max Van Praag - Als De Klok Van Arnemuiden:


Er is overigens een Zeeuwse band die dit lied in hun streektaal zingt, Surrender. Een soort Zeeuwse "boerenrock" à la Normaal. (Arnemuiden is in het Zeeuws: Erremuu).
Ik denk dat oom Henk, als kind van zijn tijd, deze versie niet gewaardeerd zou hebben...

Surrender - A's de klokke van Rmu:


Van het ene vissers / zeemanslied kabbel je ongemerkt naar het andere, zoals de Zuiderzeeballade, geschreven door Willy van Hemert.
Deze smartlap zou je bijna een evergreen kunnen noemen, terwijl het destijds inderhaast is ontstaan, zo las ik in een artikel uit 2006 van Haro Hielkema in Trouw met de titel Zuiderzeeballade / ... leit Emmelooord.
Kort samengevat: de VARA maakte een radioprogramma, waarin een lied zou klinken over elke provincie, maar vlak voor de uitzending blijkt men het prille Flevoland vergeten: in 1958 werd de dijk om Oostelijk Flevoland voltooid. Van Hemert schudt de tekst uit zijn mouw, en omdat de vaste componist niet beschikbaar is, wordt Joop de Leur gevraagd. (Ik vond alleen: Gastenavond Karel Prior met Joop de Leur AVRO Radio 1960 Radio-opname).

De volgende dag al wordt het lied voor de radio gezongen door Sylvain Poons (in de rol van opa) en Godert van Colmjon (de kleinzoon). De platenboeren zien er wel wat in, maar Poons staat onder contract bij Omega en van Colmjon bij Philips!
Omega koppelt Poons aan de 14-jarige Oetze Verschoor (geen info gevonden), en Philips vindt als opa Jan Lemaire sr. voor van Colmjon. Dan begint de race, wie als eerste op de markt komt.

Dat gebeurt bijna tegelijk, maar er zijn verschillen. Bij van Colmjon / Lemaire ligt het accent bij de kleinzoon, en worden ze begeleid door violen. Bij Poons / Verschoor is de verhouding andersom, en is de begeleiding een tango op accordeon (bij veel smartlappen ontlokt mij dat: "zieleleed op feestmuziek"), en Poons zingt een extra couplet, waarin hij verwijst naar "de hand en de macht van onze Heer" die het woeste water heeft getemd.
Verschoor herinnert zich dat hij op één dag het lied moest instuderen en opnemen, en dat hij nooit met Poons heeft opgetreden.

Toegegeven, Poons (zanger) zingt beter dan Lemaire (acteur), maar luisterend met de ogen dicht zou ik kiezen voor van Colmjon / Lemaire, qua overbrengen van emotionele (nostalgische) inhoud. Maar bij ZOZ wil het oog ook wat en ik vond van mijn voorkeurs-versie alleen een clip met zwart beeld: Godert van Colmjon & Jan Lemaire - De Zuiderzeeballade. Bij de andere vond ik een clip met de tekst in beeld.

Sylvain Poons & Oetze Verschoor - De Zuiderzee Ballade:


In een lied kunnen uiteraard niet de chronologie en complexiteit van de verandering van Zuiderzee tot IJsselmeer, en uiteindelijk middels de Zuiderzeewerken het ontstaan van de provincie Flevoland uitvoerig worden behandeld, maar daarvoor hebben we tegenwoordig Wikipedia!

De hernoeming van Zuiderzee tot IJsselmeer hangt toch wel duidelijk samen met het voltooien van de Afsluitdijk in 1932. Bij die gelegenheid is er al een ballade gemaakt over de Zuiderzee, gezongen door Louis Davids! Later bleek dat deze tekst, zoals vele, geschreven was door Jacques van Tol, maar mocht Davids er zijn naam onder zetten.

Louis Davids - Zuiderzee:


Uit de Zuiderzeeballadeslag uit de 1950/1960er jaren bleef Godert van Colmjon muzikaal nog even bovendrijven in mijn muzikale geheugen.
Godert en zijn broer Luc, resp. 12 en 17, breken in 1956 door als The Butterflies, met Dixieland, een cover van het nummer Muskrat Ramble van Louis Armstrong
Ook waren de broers bekend door een "cover" van een song van The Everly Brothers, The Everly Brothers - Wake Up Little Susie ( 1957 ). Dat werd The Butterflies - Willem Word Wakker. En dat verband zie/hoor ik nu pas... ;)

En ofschoon er nu meer zeemansliederen uit mijn jonge jaren komen aanspoelen, zoals Heimweh en Heimatlos van Freddy Quinn, kies ik voor een iets recentere variant (parodie?) op de Zuiderzeeballade, om af te sluiten.

Ik begreep dat het idee ontstond tijdens een radiouitzending van Edwin Evers, om de nog jonge Volendamse zanger Jan(tje) Smit iets samen te laten doen met de Achterhoekse groep Normaal. Dat werd de "Puik Idee Ballade", (hier met de hele tekst onder "meer weergeven"), maar ik koppel een mooie "live" versie.

Jan Smit en Normaal - Puik Idee Ballade:


Voor de liefhebbers of geïnteresseerden hier nog een interview met Jantje Smit & Bennie Jolink / Normaal op TMF

zondag 8 mei 2016

160508 - Niklas - Geloof maakt alles mogelijk

Onlangs kwam ik een site tegen waarop de nabijheid van de apocalyps, het einde van de wereld, werd aangetoond, met overtuigend bewijs in de vorm van foto's.
Straten in Thailand, die helemaal waren volgeregend met forse vissen!


Niet alleen deze site, ook elders vond ik berichten met foto's, en één van de sites meldde, dat het bericht was gepubliceerd door de BBC, dat klinkt erg betrouwbaar.
Er was zelfs een video van een nieuwsuitzending over dit onderwerp, het moest dus wel waar zijn!

Zoeken bij de BBC dus. Ik vond inderdaad twee BBC-berichten van dezelfde datum, 6 mei 2014, maar die gaan niet over Thailand: Fish rain down in Sri Lanka surprise en Fish rain down on Sri Lanka village.

Reeds in het Bijbelboek Exodus is er sprake van plagen die Egypte teisteren, als straf van God omdat de Farao het volk van Israël niet wilde laten gaan, met o.a. een regen van kikkers. Waarom zou Hij dan het einde van de wereld niet aankondigen met een regen van grote vissen?

Ook bij de BBC vond ik een publicatie van 20 augustus 2004 over "bizarre British weather phenomena", een "visregen" in Knighton, Powys, een plaats in Wales aan de rivier de Teme: How can it rain fish?. Hier wordt niets vermeld over de grootte van de vissen en de hoeveelheid, maar in de artikelen over Sri Lanka ging het om kleine vissen, met een totaal van zo'n 50 kg. Een garnalenregen schijnt daar ook wel eens voor te komen.
Aan het eind van dit artikel staat nog een verwijzing naar twee Amerikaanse wetenschappers, die voor de plagen uit Exodus logische verklaringen hebben gezocht.

Andere geleerden twijfelen aan de daadwerkelijkheid, of de directe opeenvolging van die Plagen van Egypte, maar elk ervan zal, denk ik, voldoende geweest zijn om destijds de ondergang van de aarde aan te kondigen.

En ach, ook voor het verschijnsel op de foto's van de "visregen in Thailand" was een logische verklaring. De foto's kloppen helemaal, maar de verhalen die er bijgeplaatst waren helemaal niet. De website "Snopes" heeft het uitgezocht. Ten eerste zijn de foto's "uit Thailand" oorspronkelijk gepubliceerd op 17 maart 2015 op een Chinese nieuwssite, voor heel veel mensen is de tekst dus onleesbaar.

De "gelovigen" die er een voorspelling van de naderende apocalyps in zagen, hebben zich ook blijkbaar niet afgevraagd waarom het klaarblijkelijk alleen op de straat vissen geregend had, en hebben misschien wel even gezocht of een visregen mogelijk was, maar verder het bericht klakkeloos doorgegeven.

Het originele, Chinese nieuwsbericht ging over een vrachtwagen volgeladen met meervallen in de provincie Guizhou in de Volksrepubliek China: per ongeluk was de laadklep onderweg opengegaan, en de vissen kwamen op straat terecht...


Zo werd een bericht over een verkeersincident een aankondiging van de nabije apocalyps. Minstens zo curieus als Science-Fiction verhalen, maar hier werkte het anders.
Bij Science-Fiction worden verhalen bedacht op basis van een gedachtengang wat er zou kunnen als een (nu nog) onmogelijk schijnende mogelijkheid zou bestaan (b.v. ruimtereizen sneller dan de lichtsnelheid).
Bij verhalen als hierboven, over de vissenregen, worden bij de (niet goed onderzochte) werkelijkheid verhalen bedacht, die een zeer aards verschijnsel koppelen aan verhalen over bovennatuurlijke beschrijvingen uit een religieuze opvoeding of levensovertuiging.

Misschien zou je dat Reli-Fiction (RF) kunnen noemen...

zaterdag 7 mei 2016

160507 - ZOZ - Van maan en schijn

Wie mee wil doen met (of luisteren bij andere deelnemers) ZOZ: Zwijmelen op Zaterdag, vindt de links bij Marja.

Ik had weer ineens een melodie in mijn hoofd van een LP die ik in de 60er jaren heb gekocht, van The Pretty Things (nl). De song "The Moon is Rising" is geschreven door de blueszanger Jimmy Reed (nl).
The Pretty Things - The Moon is Rising:


The Pretty Things blijken nog steeds op te treden!
Meteen drong zich een andere rijzende maan, maar dan een slechte, aan mij op, die van Creedence Clearwater Revival (nl).
Creedence Clearwater Revival - Bad Moon Rising:


En dan ontdek je hoeveel songs de maan als onderwerp hebben, zoals b.v. bij Pink Floyd (nl).
We zeggen wel eens dat "de maan schijnt", bijvoorbeeld door de bomen bij Sinterklaas, maar wetenschappelijk gezien weerkaatst de maan slechts het licht van de zon. Dat is dus schijn-schijnen. En de achterkant van de maan is altijd donker!
Pink Floyd - Dark side of the moon:


Maar in de eerste single van Pink Floyd speelde het maanlicht al een rol. Medeoprichter Syd Barrett (nl) schreef Arnold Layne, waarin de tekst: "collecting clothes / moonshine washing lines" verwijst naar iemand die twijfelt over zijn geslacht, en experimenteert met ontvreemde dameskleding.
Pink Floyd - Arnold Layne:


Wat mij opviel bij deze herbeluistering is, dat bij de eerste single blijkbaar de basissound van Pink Floyd al was gevonden, ondanks de personeelsmutaties. Syd Barret maakt al sinds 1968 geen deel meer uit van de band en leefde een kluizenaarsbestaan. Hij overleed in 2006, 60 jaar jong.

In deze tijd van hoogtechnologische ontwikkelingen, is de eerste man op de maan alweer geschiedenis. The Police (nl) maakte er een song over: Walking on the moon.
Nou vond ik de vocalen van The Police altijd wat te scherp om aangenaam te zijn. Gek genoeg liep ik op Youtube tegen een versie aan in America's_Got_Talent 2007 (één van die wereldwijd vermarktte TV-formats met talentenjachten), die mij veel meer aansprak.
Jurylid Piers Morgan (nl) zei dat hij vond dat Cas Haley (nl) het beter zong dan Sting (nl)!
Cas Haley - Walking on the moon:


Een band waarvan ik de titel The killing moon (nl) en vooral de naam onthouden heb, is Echo and the Bunnymen (nl). Het was misschien meer een cult-band, maar ze zaten toch dicht bij de hitpureee...
Echo and the Bunnymen - The killing moon:


Om nog even helemaal wakker te worden gaan we blaffen tegen de maan met Ozzy Osbourne (nl). Niet erg romantisch, maar toch komen we onverwachte verbanden tegen.
Op school had Ozzy problemen door dyslexie. Toen hij de eerste hitsingle van The Beatles hoorde, "She loves you", werd hij daardoor geïnspireerd om de muziek in te gaan!
Ozzy Osbourne - Bark at the moon:


woensdag 4 mei 2016

Vogelenzang, 4 mei 2010 (Emmen, 4 mei 2016)

Dit is de reconstructie van een blog dat ik in mei 2010 plaatste op web-log.nl, dat door Sanoma in de vernieling is geholpen bij de migratie naar een ander software-platform, en vervolgens het verstrekken van ondeugdelijke exportbestanden.
Gebroken links zijn in rood aangegeven, en worden zo mogelijk later hersteld, als ook de andere afleveringen hersteld (kunnen) worden.
Het was een aflevering van de "Zoektocht naar voetsporen van mijn vader", die overleden is toen ik 1 jaar was; hij was bijna 28. Hij overleed op 14 mei 1944 aan darmkanker. Die zoektocht was op basis van nagelaten correspondentie.
Ik plaats dit ter gelegenheid van de dodenherdenking op 4 mei 2016.


Wikipedia heeft er een doorverwijspagina voor, maar het is niet Vogelzang, of het geluid van zangvogels. Het is de plaats Vogelenzang, die voorkomt in de correspondentie van mijn vader in de dagen kort na de Duitse inval op 10 mei 1940. Hij werd met zijn zoeklichtafdeling verplaatst van de omgeving van vliegveld Bergen (NH) naar Vogelenzang, en probeerde met dagelijkse briefkaarten zijn ouders te laten weten dat met hem "alles wel" was. Eerst, op Pinkstermaandag (13 mei) nog via zijn "Veldpost"-adres, later probeerde hij zijn nieuwe adres door te geven. Dat was: St. Jozefschool, Vogelenzang.

Volgens het "Verslag der gebeurtenissen" (NIMH: Gevechtsverslagen en -rapporten mei 1940 - Archiefnr. 540036) bij de XIe Afd. Zoeklicht tl. "gedurende de periode 10 t/m 14 mei 1940" van Res. Kapt. ir. A.J. Donkersloot, waren "op 9 Mei bij het invallen van de duisternis alle zoeklichten volledig bezet en in stelling gebracht. Op 10 Mei 1940, te 1.40 u. besloot de waarnemend Sectie-Commandant van I-XI Zl.A.tl. op grond van de Luchtwachtdienst-Radiomeldingen ´Algemeen Alarm´ te maken. De opsporingen hadden geen resultaat, daar de gesignaleerde vliegtuigen hoog boven het wolkendek overvlogen van O. naar W. Het personeel had algemeen de indruk dat het hier een massale Duitsche aanval op Engeland gold."

Later die morgen meldde de zoeklichtbemanning bij het Bio Vacantieoord als eerste de komende Duitse luchtaanval op Vliegveld Bergen. Over het tijdstip is, volgens de verslaggeving, verwarring geweest.
Het bombardement van het vliegveld was in volle gang: "De bemanningen van de Zoeklichten en Svp.´s (Sectie Verzamel Plaatsen) namen de laagvliegende vliegtuigen met geweren onder vuur. Dit vuren werd met mitrailleurvuur beantwoord. Het personeel ontving opdracht ook overdag in de gevechtsopstellingen te blijven en wacht te houden."

"Op last van de commandant Vliegpark Bergen, na gepleegd overleg met den Commandant 15e Batt. Lu.A. (Luchtdoel Afweer) werd de volgende nachten niet meer geschenen, omdat de opstelling van de zes zoeklichten te ijl was voor een goede hulp aan de Lu.A. terwijl anderzijds de plaats van het Vliegveld verraden zou worden."
De zoeklichtbemanningen bleven de wacht houden, en kregen tot extra taak om meldingen van eventuele parachutisten door te geven c.q. te verifiëren. Er waren echter geen parachutisten, maar wel veel valse meldingen - al of niet te goeder trouw.

"Te 3.30 u. op 14 Mei´40 werd ingevolge bevel C.-Vliegpark de Afdeeling verplaatst naar Bloemendaal. Te 14.00 u. werd ingevolge opdracht Hoofd Verlichtingsdienst van de Luchtverdedigingskring Amsterdam de Afdeeling naar Vliegveld ´De Ruigenhoek´." [Deze onaf lijkende zin staat exact zo in het verslag]

"Te 19.00 u. was de Afdeeling gereed om de nieuwe gevechtsopstellingen te bezetten. Ongeveer op dat tijdstip deelde de Majoor, Commandant Vliegveld Ruigenhoek mij mede, dat de O.L.Z. gecapituleerd had. Het Hoofd Verlichtings Dienst van de Lvd. A´dam, gaf daarna namens de C.-Lvd.K.A´dam mij opdracht de opstellingsplaatsen niet in te nemen en een wacht bij het materieel te plaatsen. Staf, 1e en 2e Sectie v. XI Zl.A.tl. is toen samengetrokken in de St.Jozeph-School te Vogelenzang, waar al het materieel op de speelplaats is opgesteld."

De St. Jozefschool bestaat nog wel, maar heeft een website waar ik niet veel wijzer van word. De Graaf Florisschool, er pal naast, geeft  wel historische informatie: de St. Jozefschool werd in 1922 opgericht en is in 1983 afgebroken en verhuisd naar nieuwbouw op de huidige locatie. Er kwam woningbouw voor in de plaats.
[Deze beide scholen zijn in 2012 gefuseerd; de historische informatie vind ik niet op de site van de nieuwe school: De Paradijsvogel.]

Al zoekend vond ik een nauwkeurige indicatie waar de school gestaan heeft. Op een website met foto´s van Vogelenzang stond in het gastenboek een opmerking, dat het jammer was dat een foto van die school ontbrak. De schrijver was geboren en getogen "op nummer 290, schuin tegenover de school".


We gingen een paar dagen op kleinkinderen passen en waren in Noord-Holland. Ik kon een dag alleen weg; die heb ik besteed aan mijn zoektocht. Ik begon met Bergen aan Zee, waar ik in januari ook was geweest toen er nog sneeuw lag en het glad was. Nu wist ik ook beter wat, naast de andere koloniehuizen, precies het Bio-vakantieoord was geweest: bovenop de hoge duinen. Nu maakte ik van beneden een foto van de toren van het gebouw, het enige dat boven de bomen uitsteekt. Daar moet één van de drie zoeklichten dichtbij hebben gestaan.

Vervolgens herhaalde ik bij ´t Woud, huize Schuilenburg, de foto op de ansichtkaart aan mijn vader uit 1940.

Het was vooral toen en daar, dat ik me voor het eerst realiseerde dat dit hetzelfde jaargetijde was als toen. Mijn vader had eerder eens geschreven over barre kou, maar toen, in mei, was er toen ook zoveel bloesem? Waren er toen ook overal bloeiende bollenvelden?

In Egmond aan Zee zocht ik het kerkje, nu museum, waar mijn vader hoogstwaarschijnlijk ´s zondags naartoe ging als het hem vergund was. Ik had de plattegrond verkend via internet. Ik reed een straat in met wegwerkzaamheden, kwam voor een dwingend éénrichtingsbord en liep vast op een versperring wegens nog meer werkzaamheden. Ik keerde met veel gepruts en ging onverrichterzake verder, nu richting Vogelenzang.

Tegenwoordig kun je veel locaties vooraf verkennen via internet. De grootste verrassing was, dat de lege parkeerplaats vlakbij mijn doel vol was. Maar Vogelenzang is niet erg groot, en ik loop nog goed. Nummer 290 was gauw gevonden en ik zag schuin er tegenover rijtjes nieuwe woningen, gehuld in allerlei bloesem.

Ik liep een rondje en kwam op een parkeerplaats achter de nieuwbouw, met een paar bomen die er 70 jaar geleden gestaan zouden kunnen hebben. Als de speelplaats achter de school geweest is, dan zouden hier de zoeklichten opgesteld geweest kunnen zijn.

Op die fotosite van Vogelenzang staat geen foto van die oude school, en dat is ook de opmerking die ik vond in het gastenboek. Er staat echter wel een filmpje op die site, en ik vermoed dat daar beelden van het 50-jarig bestaan van de St. Jozefschool in zitten. Het oprichtingsjaar klopt, en het gebouw kan heel goed een school zijn. Ik heb de techniek er even op losgelaten:

Hoewel er veel nieuwbouw is en het verkeer veel drukker, lijkt het er nog vrij rustig, en er zijn ongetwijfeld huizen die er in 1940 ook al stonden.

Dan verbindt mijn wandeling in Vogelenzang het verleden weer met het heden. Ik zie een naambord op een huis, dat brengt mij bij het web-log van Marijke [ook teloor gegaan]:

Na Vogelenzang ben ik nog even op zoek geweest naar dat Vliegveld Ruigenhoek, maar dat leverde niets concreets op. Op internet had ik nog wel de site "Mei 1940" gevonden met een kaartje waar vliegvelden en militaire opstellingen uit die tijd op stonden, maar dat had ik nog niet kunnen afdrukken en vergelijken met satellietbeelden van nu.


Bron: www.mei1940.nl

Ik reed terug naar het noorden, en koos Egmond aan Zee om nog wat rond te kijken. Ik parkeerde op de boulevard en liep de Wilhelminastraat in. Ik had daar al eens gelopen, maar had toen het huisnummer niet bij me van de familie die mijn grootouders ingelicht had dat mijn vader en oom de oorlogshandelingen goed doorstaan hadden. Het was nummer 49. Maar tussen nr. 47 en nr. 53 blijkt nu de nummering onderbroken: er is een zijstraat. Is die straat nieuw, of verbreed?

Nog even op zoek naar het kerkje/museum dan maar. Lopend deze keer. Wat me ´s morgens met de auto was overkomen, gebeurde me nu bijna weer: ik kwam er vlakbij langs zonder het op te merken. Het gebouwtje staat op een verhoging! En waar ik ´s morgens alleen maar bordjes had gezien met "Torenstraat", zag ik nu dat boven het dwingende éénrichtingsbord het bordje "Zuiderstraat" zat: niet opgemerkt door de lastige situatie. Ik maak een foto waarop mijn schaduw de voetsporen van mijn kerkgaande vader kruist.

Het is de dag van Dodenherdenking, 4 mei, en op weg naar 20:00 uur. Ik loop het strand op, waar het niet druk is. In de verte zie ik de bebouwing van Bergen aan Zee en loop die kant op. Er staat een heel lange rij strandhuisjes, met af en toe een vlag. Er is één Nederlandse vlag bij en die is halfstok, bijna aan het eind van de rij. Uit dat huisje komt een klein kind het strand op met een bal, een vader volgt.
Halverwege tussen deze twee plaatsen: Bergen aan Zee en Egmond aan Zee, die in de correspondentie van mijn vader uit 1940 voorkomen, is het acht uur. Dit is een goede plaats voor mijn twee minuten stilte.


maandag 2 mei 2016