02 november 2024

241101 – Struikelstenen en huizen

Voor mijn geboortehuis ligt een Stolperstein. Ik was een foetus toen onze buurman en zijn vrouw door de Duitse bezetter uit hun huis gesleurd werden. Ze waren Joods en gevlucht uit Duitsland. Hij is twee maanden voor mijn geboorte gedeproteerd vanuit Westerbork en twee maanden na mijn geboorte vermoord in Blechhammer. Zijn vrouw is als overlevende teruggekomen, geestelijk gebroken en lichamelijk gehandicapt.
Ik heb deze geschiedenis pas ontdekt toen die Stolperstein was geplaatst. Mijn vader is te vroeg overleden om het te kunnen vertellen. Ik denk dat mijn moeder erg onder de indruk is geweest, me te jong vond en teveel eigen leed meedroeg.
Ik was 73 en las toevallig over het plaatsen van die Stolperstein, toen ik op internet naar iets over mijn geboorteplaats zocht. Toen ik er later eens ging kijken ontmoette ik al even toevallig een plaatselijke historicus, die me er iets over kon vertellen.

We leven nu in een heel andere tijd, waarin het schuurt tussen respect voor het leed dat door de nazi′s is aangericht onder de Joodse bevolking, en wat er momenteel gebeurt in Palestina, dat we vanuit het Christelijke gedachtengoed nog wel eens het Beloofde of Heilige Land noemen, maar nu zien dat de bevolking die daar tot en met de Tweede Wereldoorlog woonde, steeds verder uit het gebied waar ze leefden wordt verdreven nadat de staat Israël daar gevestigd werd.
De oorlog in Gaza versluiert dat de westelijke Jordaanoever ook een oorlogsgebied geworden is, waar kolonisten de Palestijnse bewoners met geweld verdrijven tegen alle internationale verdragen in, en de Israëlische regering dat lijkt te faciliteren.

Welke gruwelijkheden er ook zijn gepleegd door Palestijnse groeperingen, dat kan in een beschaafd land geen vrijbrief zijn om weerloze burgers, inclusief vrouwen, kinderen en bejaarden, voortdurend van de ene veilig genoemde vluchtplaats naar de volgende veilig genoemde vluchtplaats te jagen en ze ook daar weer te beschieten en bombarderen. In tentenkampen, scholen en ziekenhuizen. Ze voedsel, medische zorg en zelfs water te onthouden, omdat er terroristen tussen de vluchtelingen zouden schuilen.
Waarbij zelfs de laatste organisatie van de Verenigde Naties die nog humanitaire hulp biedt verboden wordt verklaard en aangevallen door het Israëlische leger.

Met de Stolperstein voor mijn geboortehuis in gedachten vraag ik me af of er in Gaza en op de Westbank ooit Stolpersteine gelegd zullen worden voor de huizen van de slachtoffers van dit niets ontziende geweld.
Maar dat is tegen beter weten in. Hier staan veel van die huizen nog. Daar staat geen enkel huis meer…

01 oktober 2024

241001 - Peuken voor de Staatskas

De geachte volksvertegenwoordigster mevrouw Caroline van der Plas (BBB) maakt zich zorgen over de inkomsten van de Staatskas doordat mensen minder tabaksproducten zouden kopen in eigen land door de accijnsverhoging, maar naar het buitenland zouden gaan voor hun rokertje.
Nu meen ik haar ooit te hebben horen beweren dat ze niet zo goed is in rekenen.
Zullen we eens "zelf wat onderzoek doen"?
Ik heb gevonden dat de opbrengst in Nederland van accijnzen op tabaksproducten nog geen €3 miljard euro per jaar is, op een totaal van €415 miljard overheidsinkomsten.

De kosten van aan roken gerelateerde gezondheidsproblemen bestaan uit verschillende factoren.
de directe kosten van gezondheidszorg voor ziekten als gevolg van roken zijn direct in cijfers uit te drukken. Dat is al moeilijker bij verloren productieve jaren door overlijden, en helemaal bij verloren productiviteit door uitval wegens chronische ziekten.
Daarbij worden natuurlijk vaak als eerste COPD en longkanker genoemd, maar toen ik zelf met een longontsteking in het ziekenhuis belande, zei mijn longarts dat hij veel vaker patiënten kreeg met longemfyseem als gevolg van roken (of meeroken).
Wat ik van hem ook leerde, is dat hij me op mijn actuele longfoto liet zien, 30 jaar nadat ik gestopt ben, hoeveel longweefsel ik heb kapotgerookt, en dat herstelt niet weer. Ik mag van geluk spreken dat ik nog normaal kan functioneren!
Roken heeft ook invloed op de hersenen, het vergroot de kans op een beroerte. Volgens onderzoek brengt roken schade toe aan de hersenen, neemt het concentratievermogen af en er kunnen aandachts- en impulsiviteitsstoornissen ontstaan. (!)

Er wordt ook nogal eens beweerd dat het voor de samenleving goedkoper is als mensen wel roken, omdat ze dan korter leven en dus als oudere geen beroep meer doen op het zorgsysteem, bijvoorbeeld omdat ze niet de tijd krijgen om dement te worden.
Daar staat tegenover dat een roker anderhalf (1½) keer zoveel kans loopt om dement te worden, en dus ook op jongere leeftijd.
Rokers verliezen kwaliteit van leven, hebben ook meer lichamelijke en psychische problemen, blijkt uit onderzoek. Dat komt het levensplezier niet ten goede, maar dit is al weer wat moeilijker in cijfers uit te drukken.

Knappe gezondheidseconomen (nee, zelfs econmie is niet "ook maar een mening" omdat je het zelf niet snapt) hebben becijferd dat de gezondheidskosten als gevolg van roken per jaar meer dan €30 miljard per jaar zijn.
En ga dan maar mopperen over de stijgende kosten van de zorgverzekering.

Terwijl de tabaksindustrie z′n pijlen op de jeugd richt (wie de jeugd verslaafd maakt, continueert z′n verdienmodel) is mw. Van der Plas over de rooie omdat Nederland probeert ze een lang gezond leven in te helpen (want accijnsverhoging blijkt wel degelijk het aantal - vooral jonge - rokers te verminderen), ten koste van een paar honderd miljoen die wel gekort zullen worden op haar strontoverschotsubsidiebeleid.
O ja, ook een tikkeltje eigenbelang, omdat ze niet meer naar Tsjechië of Hongarije hoeft om haar peukenverslaving te stillen ten koste van de Staatskas?
Of misschien toch maar stoppen met roken om te proberen wat er nog te redden is van het rekenvermogen?

17 september 2024

240917 - Oranjekanaal

Het was warm, maar het werd nodig tijd dat ik weer eens een flinke wandeling maakte. Ik heb zo mijn vaste rondje met een keuze tussen groot, gewoon of vlug even.
Het was tijd voor een grote ronde, dat is ongeveer 10 kilometer. Maar de standaardronde voerde me over lange stukken open veld, en ik had geen zin om me in te smeren, wat met deze strakke zonneschijn wel gewenst zou zijn als ik niet wou verbranden.
Een alternatief was om een stuk langs het nabijgelegen Oranjekanaal te gaan en daarna het bos in. Bij de brug van Westenesch zou ik kunnen afslaan en dan beslissen welk vervolg ik zou kiezen uit de verschillende mogelijkheden om met een grote boog weer naar huis te gaan.

Ver voordat ik op dat punt was gearriveerd belde Marijke in jubelstemming. Ze had een test gedaan en een goede uitslag gekregen. Ze had al drie jaar met een apneu-apparaat moeten slapen, en de nieuwe test had uitgewezen dat dat niet meer nodig was! Om gezond te blijven kun je zo′n ding nodig hebben omdat je anders in je slaap een zuurstoftekort kunt oplopen, maar het is wel irritant.
Ik heb contact met mijn mobiel via mijn Bluetooth-oortje, en een wandelend echtpaar keek wat vreemd naar me. Ik heb ze uitgelegd dat ik niet met mezelf liep te praten, maar een prettig telefonisch contact had met mijn vrouw middels de Bluetooth-techniek waarvan ik zelf de administratieve afhandeling van enige patenten heb verwerkt.

Verderop, net voorbij de afslag naar de manege in het bos, kom ik langs de zwaaikom, waar we met een koor en een groep dichters een manifestatie hebben gehad ter gelegenheid van het 150-jarig bestaan van het Oranjekanaal. We droegen en gedichten voor, geschreven ter ere van die gelegenheid.
Mijn gedicht was tegelijk een herinnering aan de tochtjes met mijn moeder, juist omstreeks dit jaargetijde. Mijn moeder plukte heel veel bramen langs de oevers van het Oranjekanaal waar ze potten vol heerlijke jam van maakte. Ik zie mijn moeder nog voor me in haar bruine manchester jasje en een broek die enigszins beschermde tegen de stekelige takken. Ik mocht helpen plukken, maar niet te dicht bij het water want ik was nog te jong voor zwemles.


Oogst
 
 
Daar waar mijn moeder oogstte
in bruine ribfluwelen jas en broek
tussen taaie, stekelige struiken
als de zomer afscheid nam
 
slaat men nu de steile oevers kaal
om het oude jaagpad te herstellen
waar geen paard of schipper nog
een schip zal langs doen gaan
 
Met gesloten ogen zie ik oude foto´s
werkvolk schept de grond in krooien
langs smal plankier zwoegt het omhoog
broeken hangen aan bretels om ´t vege lijf
 
Kanaal met naam ter ere van de koning
kwetsuur in ´t eeuwenoude Drentse land
scheepvaart voor de kachels in de steden
in plaggenhutten schuilt het werkvolk met gezin
 
Rechtsomkeert gaan schepen in de zwaaikom
 
Sluizen die geen schip meer schutten
bruggen niet meer afgedraaid
kanaal dat doodloopt op een duiker
mijn moeder plukt geen bramen meer.  
 
© Gauke Zijlstra, 2006


Aangekomen bij Westenesch werd het nog een andere keuze. Ik besloot rechtdoor te gaan, verder langs het Oranjekanaal. Die keus hield ook in, dat ik pas bij de Sluisvierweg over de brug naar de andere kant kon, maar dat dwong me ook om lekker door te lopen als ik niet over hetzelfde voetspoor terug wilde lopen.
Hier stond het aan beide kanten ook vol braamstruiken, ook op de oever van het kanaal, dat vele meters lager ligt dan het pad.
Ik speurde langs de struiken, liep er naartoe als ik bramen zag, maar wat er hing was niet rijp of al verdord.

Ik wou dat ik nog even met mijn moeder kon praten, al was het maar per telefoon. Tijdens haar tweede huwelijk plukte ze hier nooit meer bramen. En we hebben zoveel "quality-time" gemist, omdat het al gauw fout ging tussen die stiefvader en mij.
Als wij later een serieus gesprek hadden en die man was in de buurt, bemoeide hij zich er altijd mee en maakte ruzie. Ik kan me niet voorstellen dat dat huwelijk haar gebracht heeft wat ze ervan verwacht had. Maar ja, "wat God heeft samengebracht, zal de mens niet scheiden" was haar overtuiging.
Nou wil het verhaal dat het meer de gereformeerde dorpsdominee is geweest die ze heeft samengebracht, door een prachtige brief te schrijven voor de man – gezien een later ingezien epistel van hem kon hij geen goed geformuleerde brief produceren.
En per telefoon? Nu iedereen met een mobieltje rondloopt, en handsfree kunt bellen via je oortje, kun je je niet meer voorstellen dat die dingen toen nog lang niet bestonden en dat zelfs het aantal mensen met een vaste telefoon beperkt was.
Die stiefvader had telefoon in huis omdat hij voorganger was bij de begrafenisvereniging in het dorp en dus "altijd bereikbaar" moest zijn. Een nummer met drie cijfers, een nummer dat ik later in de digitale techniek beroepshalve herkende als een meervoud van twee. Een telefoonnummer uit zo′n periode blijft hangen.

Aldus filosoferend naderde ik weer de brug bij Westenesch.
Dat lange stuk langs die vele braamstruiken leverde niets op, ik had maar twee eetbare bramen gevonden en die ook meteen in mijn mond gestopt toen ik ze vond. Net of alle bramen al voor mijn neus weggeplukt waren.
Ik passeerde de plek waar ik de laatste keer voordat hij overleed mijn meest nabije stiefbroer onverwacht onderweg ontmoette. Zoals alle stiefbroers en -zussen was hij erg op mijn moeder gesteld. Ze was met hen omgegaan alsof het haar eigen kinderen waren.

Ik had nog zo ongeveer 100 meter te gaan tot de brug toen ik iemand zag die een fiets pakte die bij de brug tegen een paaltje stond, een emmertje aan het stuur hing en opstapte.
Een kleine vrouw in een bruin corduroy jasje fietste weg richting Emmen...

26 augustus 2024

240826 Bij de kapper

Zit ik in de kappersstoel en een volgende klant komt binnen. Die moet wachten tot mijn kuif de juiste vorm heeft. Er zat heel wat op deze keer, omdat we even andere dingen aan ons hoofd hadden die eerst weg moesten. Intussen kwam Marijke binnen, die klaar was met boodschappen doen.
De volgende klant, die Richard bleek te heten, liet zich verbinden met de wifi van de kapper en zat te surfen op zijn telefoon.
Plotseling schoot Richard uit zijn slof. Hij vond dat de hele boel weer eens belazerd was en dat er nergens iets van deugde. Het hele repertoire kwam voorbij: covid, van Dissel, Koopmans, Bill Gates, en die Fauci moesten ze de kop van zijn romp trekken en vierendelen. En de regering had alles fout gedaan, en iedereen die braaf de vaccinaties gehaald had was gek. Om over de oversterfte nog maar te zwijgen, dat gaat maar door en wordt onder de pet gehouden.
We kijken op de kalender en zien toch echt het jaartal 2024 staan. Het zit dus wel erg diep.
Marijke vraagt hem waar die agressie van hem toch allemaal vandaan komt.
Mijn kuif is inmiddels klaar, ik reken af en klop de haarresten van mijn kleding. Omdat ik ook in gesprek geraakt ben met Richard, begint de kapper aan de volgende klant, die intussen binnengekomen is.
Richard doceert: virussen komen niet voor bij dieren, alleen bij mensen. Bij dieren zijn het zoönosen, geen virussen.
En 5G is ook levensgevaarlijk: "De wereld wordt één grote magnetron!", briest Richard, terwijl hij zich met Bluetooth heeft laten inloggen via de 5G telefoon van de kapper.
Richard weet niet of hij zelf een telefoon heeft met 3G, 4G of 5G. Nee, daar heeft hij geen verstand van.
Ik vraag hem of hij weet dat een van die zogenaamde bewijzen dat 5G zo gevaarlijk is, afkomstig is uit een document over de kracht die een straaljagerpiloot ondervindt, waar 5G betekent dat het 5 maal de zwaartekracht is, en dat dus niets met telefonie te maken heeft? Nee, dat weet hij niet, vindt hij ook niet interessant. Maar 5G heeft te maken met frequenties van radiostraling!
En Richard gaat verder over zijn virussen. Of ik "dit" wel had gezien op Telegram. Wat de bron van dat artikel was? Hoezo bron? Daar had hij geen idee van, het stond immers op Telegram, dus dat was voldoende. En dat andere artikel, en de hele reeks andere artikelen op internet, dat was toch allemaal bewijs genoeg?
Discussie? Nee, hij had gelijk en wat ik zei was allemaal onwetendheid.

Ik vroeg wat zijn beroep was en welke opleiding hij daarvoor had genoten. Hij was elektriciën en had een opleiding van drie jaar gehad en zo′n 10 jaar ervaring als elektriciën in de bouw.
Zou iemand met een opleiding tot chefkok zomaar zijn werk kunnen doen? Nee, en daarrbij keek hij me verbaasd aan. Hij kon wel koken, maar niet zoals de kok van een duur restaurant.
Of hij begreep hoe zijn telefoon werkt, want dat is toch ook elektrotechniek? Nee, dat ging hem boven de pet. Om zulke ingewikkelde dingen te leren bedenken moest je naar de Technische Universiteit.
Hoe hij dan meer wist over virussen dan Fauci, van Dissel en Koopmans, die daar drie keer zo lang voor opgeleid zijn dan hij voor zijn beroep, en tientallen jaren ervaring hebben in hun vak?
Hij begon weer onstuitbaar te citeren uit zijn artikelen op Telegram en wat dies meer zij…
Marijke zei: "We moeten weg, anders komen we te laat. Geef elkaar maar een hand en ga mee." Richard keek verbouwereerd van de een naar de ander. Ik stak mijn hand uit en we schudden elkaar de hand en wensten elkaar nog een mooie dag.
"Goed zo jongens, tot ziens! Mooie dag!", zei de kapper.

24 februari 2024

240224 - ZOZ - Alice en het konijn

Wie mee wil doen met (of luisteren/kijken/lezen bij andere deelnemers) ZOZ: Zwijmelen op Zaterdag, vindt de links bij Natasja.

Sinds mijn bijdrage over de Green Tambourine heb ik door een onduidelijke oorzaak steeds muziek in mijn hoofd van Jefferson Airplane (NL).

Ik kocht ooit de LP Thirty Seconds Over Winterland. Toen mijn platenboer me de koptelefoon liet opzetten en deze LP startte met het nummer Jefferson Airplane - Have You Seen The Saucers?, en vanuit het publieksrumoer na wat getokkel op gitaren de viool van Papa John Creach los ging, was ik verkocht. Nou ja, de LP dus. Soms liepen de melodielijnen van de viool en de gitaren zó vloeiend samen, dat het onderscheid moeilijk te vinden was. Een viool in de Psychadelische Rock, dat geloofde je toch niet? Maar John Henry Creach was van alle markten thuis: klassiek, jazz, blues; hij had gespeeld bij diverse grootheden. Hij was ruim 20 jaar ouder dan de andere bandleden.
Het hele repertoire van die LP kwam weer rondzingen in mijn hoofd.

Toch ga ik het hebben over een nummer dat daar niet op staat, maar waarschijnlijk het bekendste nummer is van Jefferson Airplane: White Rabbit (NL). Het is geschreven door zangeres Grace Slick (NL) toen ze nog zong in The Great Society, maar werd pas een iconisch succes met Jefferson Airplane, toen ze daar de vertrekkende zangeres opvolgde.
De song is gebaseerd op de boeken van Lewis Caroll (NL): Alice's Adventures in Wonderland (Alice in Wonderland) en het vervolg Through the Looking-Glass (Alice in Spiegelland).
Ik kies voor een lopname uit een TV-show vanwege de bewegende beelden.

Jefferson Airplane -White Rabbit



Het grappige is, dat ik me nooit gerealiseerd had dat dit een song is die veel musici verleid heeft om zich er ook aan te wagen, maar dat ontdekte ik bij het zoeken naar een clip die ik zou kunnen plaatsen.

Daarbij kwam ik veel versies tegen, en ik vond er een die er echt uit sprong: die van Elephant Revival, een folk music group in 2006 gevormd in Nederland, Colorado (NL). Alle bandleden zijn multi-instrumentalist en dragen bij aan zang en songwriting.
Deze video is live opgenomen in het Red Rocks Amphitheatre (NL), een openlucht amfitheater in de buurt van Denver.
Elepr>hant Revival - "White Rabbit" At Red Rocks Amphitheatre



09 februari 2024

240210 – ZOZ – Jezus Redt

Wie mee wil doen met (of luisteren/kijken/lezen bij andere deelnemers) ZOZ: Zwijmelen op Zaterdag, vindt de links bij Natasja.

Een dezer dagen waren Marijke en ik onderweg. Voor ons reed een auto met daarop een bord zoals op leswagens, maar deze tekst was apart genoeg om een foto van die auto te maken. Marijke reed, dus ik had de handen vrij. Na bewerking plaatste ik de foro op Facebook.
In de reacties plaatste ik de song die Marijke tijdens het maken van de foto spontaan zong, en dat was toch weer een trigger voor een ZOZ:

Robert Long - Jezus Redt


Daar kwam nog een korte discussie uit voort met Harry, een FB-vriend:
Harry: Grijs gedraaid. M'n vader vond het verschrikkelijk.
Ik: Was die kerks?
Harry: Ja. Ik heb het achter me gelaten, maar de opvoeding wel gehad.
Ik: Ik ook. Heb jij dat ook, dat er nog steeds fragmenten van teksten en liederen uit je geheugen oppoppen? Sommige mensen zeggen dan: "Zie je wel dat je er nog steeds mee bezig bent?" Ze snappen de overeenkomst niet met de fysieke littekens die je als kind opgelopen hebt maar nog steeds zichtbaar zijn, maar waar je verder geen last meer van hebt, en je kunt er mooi sterke verhalen over vertellen.
Harry: Ja soms wel, ik heb er geen fysieke littekens aan over gehouden maar wel enige waarden waar ik me best nog wel eens aan vasthoudt. Want er zitten ook wel goede dingen bij.
Ik: Ja, maar er zit wel iets arrogants in, als ze denken dat universele waarden alleen maar met hun geloof samenhangen… 😊
Harry: Dat klopt maar wie die denkbeelden heeft hou ik verre van mij!
Ik: Ach, als je elkaar daarin respecteert kun je best met elkaar leven. Ik heb dominees in mijn familie en kennissenkring waarmee ik een goede verstandhouding heb.

Lees de interessante info over Robert Long op Wikipedia

Robert Long - Jezus Redt

Toen 't christendom op aarde kwam
En ieder mens het recht ontnam
Om zo te leven als hij dacht dat goed was
En heel de aardkorst dik bevlekt met bloed was
Werd het meteen de hoogste tijd dat heidenen na zware strijd
Door legers door de kerk geleid van hun cultuur werden bevrijd
Dat hield men eeuwenlang in stand
Vol liefde werd de rechterhand
Van dieven slaven kinderen en vrouwen
Als zij een misstap deden afgehouwen
Men zorgde voor een schuldcomplex wanneer je rondliep in iets geks
Of je te buiten ging aan sex je stond al snel bekend als heks
Refrein: Jezus redt Jezus redt alle mensen opgelet
Jezus redt Jezus redt enkel door 't gebed

Soms wordt een land vol hongersnood
Bezocht door weer zo'n vrome kloot
Die steeds dezelfde ouwe kool komt stoven
En roept vanuit zijn draagstoel blijft geloven
Die zegenend naar mensen zwaait voor ieder lijk z'n hoofd omdraait
Elk argument van tafel maait en steeds opnieuw de mensen paait
Al jaren gaan er stemmen op voor pil en voor geboortestop
Maar Rome weigert steeds om te beperken
Dat zou de zedeloosheid maar versterken
Elk recht wordt U nog steeds betwist
En sex blijft steeds de antichrist
Hij die door zijn orgaan slechts pist
Heeft steeds voor duizenden beslist
Refrein: Jezus redt Jezus redt alle mensen opgelet
Jezus redt Jezus redt enkel door 't gebed

Maar kijk men is veranderd want rooms-katholiek
En protestant begonnen toch hun greep wat te verliezen
Men moest dus wel een and're koers gaan kiezen
Men was geweldig in zijn sas want wat ontdekte men alras
Toen men nog eens de bijbel las dat jezus ook een hippie was
De wereld kraakt aan alle kant
En grote delen staan in brand
Je zou dus zeggen helpt het onheil weren
Gehuichel moeten wij de rug toekeren
Maar niets daarvan vergeet het maar
't is Boedha hier Jehova daar
Men draaft getuigend door elkaar
En heeft de oplossing al klaar

Refrein: Jezus redt Jezus redt alle mensen opgelet
Jezus redt Jezus redt enkel door 't gebed

Het is maar al te waar helaas
De paus de kerstman sinterklaas
Zij zijn al eeuwenlang de baas
En eeuwenlang al even dwaas

Jezus redt Jezus redt alle mensen uit de nood
Jezus red Jezus red Jezus uit de goot

03 februari 2024

240203 - ZOZ - Niet Clean maar Green en Superclean

Wie mee wil doen met (of luisteren/kijken/lezen bij andere deelnemers) ZOZ: Zwijmelen op Zaterdag, vindt de links bij Natasja.

Vanmorgen bij het afwassen had mijn geheugen weer zo′n oprisping, een flard melodie en een paar woorden. Soms zijn dat stichtelijke liederen die we op de Lagere School verplicht instampten, maar dit had meer een hippie-achtig sfeertje.
Het klonk als "clean machine", werd toen "clean tambourine", om dan "green tambourine" te worden. Maar wat was dat ook alweer? Jaren 70? 80?
Marijke ging vast zoeken, en kwam uit bij The Lemon Pipers. Dit was hun enige echte hit, al hadden ze dit nummer alleen opgenomen om hun platenlabel een plezier te doen: ze wilden de psychedelische kant op. Het komt uit 1967, dus ze waren er vroeg bij.
Aanleiding voor mij om weer eens te zwijmelen, en deze fraaie song aan de vergetelheid te ontrukken.

The Lemon Pipers - Green Tambourine (1967)


Toen Marijke het afspeelde zei ik: "Ik hoor een sitar!" Ze zei: "Ik zie ze staan spelen, maar ik zie geen sitar". Ik dacht toch echt die karakteristieke klanken gehoord te hebben, dus opgezocht of het misschien in de studio wel met sitar was opgenomen en de video playback was.
Maar The Lemon Pipers hebben de song Green Tambourine opgenomen met een Elektrische sitar, die op het eerste gezicht veel op een gitaar lijkt. Een sitar is veel moeilijker om te leren spelen dan een gitaar, vandaar deze uitvinding. Toch is de klank anders, niet zo vol.

De sitar werd in het westen populair doordat o.a. The Beatles in India oosterse wijsheid probeerden op te doen en zo in aanraking kwamen met Ravi Shankar en die klanken meenamen naar het westen. Uit dat contact ontsproot het legendarische Concert for Bangladesh, het grootste benefietevenement tot dan toe.
De oosterse Sitar wordt qua naam nog wel eens verward met een heel ander instrument, de Europese Citer of Zither.
Let bij de elektrische sitar op de korte, dunne snaren links naast de gewone gitaarsnaren.

Achteraf bekeken waren misschien die woorden "Clean Machine" toch wel een associatie met een roemrijk programma op de late avond van 1968 tot 1980 op Hilversum 3: Superclean Dreammachine. De klankovereenkomst met Green Tambourine is nogal sterk.

Het werd geproduceerd en gepresenteerd door Ad Visser, een multitalent. Menigeen kent hem beter van het hitprogramma Toppop, maar zijn hart lag meer bij de "underground"-muziek van Superclean Dreammachine. Nieuwsgierig geworden, heb ik toch de begintune weten te vinden! Ik heb ′m even aangekleed.

Begintune Superclean Dreammachine