30 april 2012

Regenboogkinderen

De laatste dagen zingt er een lied rond in mijn hoofd, dat diepe indruk op me heeft gemaakt. Nog niet eens in de eerste plaats door het lied zelf, maar vooral door de context.
Op pleinen in Oslo kwamen 40.000 mensen samen in de stromende regen om dat lied te zingen. En in veel andere steden, tot op Reykjavik werd aan deze aktie meegedaan.

Over vrijwel de hele wereld werd er aandacht aan besteed: het was een reactie op de uitspraak van Anders Behring Breivik, dat hij dat lied haat omdat het een "Marxistische hersenspoeling" zou zijn. In Noorwegen is het een bekend kinderlied, dat wordt beschouwd als een lied over tolerantie; als een statement hoe de Noren verkiezen om te willen leven.

Het lied is de Noorse interpretatie van Pete Seegers (1919) "My Rainbow Race" (1976) door de Noorse singer/songwriter Lillebjørn Nilsen, "Barn Av Regnbuen" (1973).
Op Nilsens site staan deze beide teksten bij elkaar.

Dit lied is nu een symbool geworden voor de bewuste keuze voor tolerantie. Breivik heeft precies het tegengestelde bereikt van wat hij wil – en hiermee is aangetoond hoever hij van de werkelijkheid is afgedwaald, met zijn waandenkbeelden...

Nilsens tekst is naar mijn idee wat minder scherp dan die van Seeger, en daardoor beter geschikt als kinderlied.
Ik heb geen Noors geleerd, maar heb enig taalgevoel, en met behulp van de oorspronkelijke tekst en online vertaalsites heb ik geprobeerd een Nederlandse vertaling te maken.
Beoordeel zelf maar of dit "Marxistische indoctrinatie" is – of mogen mensen asjeblieft een betere, tolerante wereld voor ogen houden?

Regenboogkinderen

Refrein:

Een hemel vol met sterren
Blauwe zee zover je kijkt
Een land waar bloemen groeien
Kun je nog meer wensen?
We zullen samen leven
Elke zuster en elke broer
Kinderen van de regenboog
En een vruchtbare aarde

Sommigen zal het een zorg zijn
Anderen verkletsen de tijd
Sommigen denken te kunnen leven op
Plastic en synthetisch voedsel
En als iemand steelt van de jeugd
Uitgezonden om te vechten
Sommigen stelen van allen
Die na ons nog komen

-- Refrein

Maar zeg tegen alle kinderen
Zeg tegen elke vader, elke moeder
Dit is onze laatste kans
Eén hoop, één wereld delen

--Refrein

26 april 2012

Zoekeend. Nee, geen eend die zoek is, maar...

...onlangs in de krant: een zoekmachine die niet al je vorige clicks onthoudt en niet op basis daarvan je zoekresultaten filtert, ongevraagde advertenties aanbiedt, en je gegevens doorsluist.
Deze nieuwe zoekmachine gaat zorgvuldiger om met je privacy dan b.v. Google, wat na de wijzigingen die Google begin 2012 heeft doorgevoerd in zijn privacy-regels, zeer zeker "een punt van aandacht" is.

Die nieuwe zoekmachine heet DuckDuckGo. Komische naam he? Die schijnt door de maker, Gabriel Weinberg, te zijn afgeleid van Duck duck goose, de Amerikaanse variant van Zakdoekje leggen.

Wikipedia NL is er (nog?) kort over, maar er is wel een FAQ, en een uitgebreide uitleg wat er speelt rond privacy op internet, en met name bij zoekmachines.

DuckDuckGo geeft uitleg wat zoekmachinebias is: een soort diaserie over hoe Google je zoekresultaten stuurt aan de hand van je eerdere clickgedrag: Google slaat dat allemaal op!

Nederlandstalig vond ik een bespreking bij Open Bron Blog, en een test: Deel 1 en Deel 2.

Zoals bij meer software met een "ideële" achtergrond, is er een community (forum), waar je terecht kunt met vragen en problemen. Dat is deels al in het Nederlands. Ook lijkt er gewerkt te worden aan een Nederlandstalige versie van de software.
Let bij het gebruik van de site ook even op de link helemaal rechtsonder in beeld: "settings". Daar kun je je "Region" instellen op Netherlands. Dat kan de zoekresultaten verbeteren.

25 april 2012

Cursus Fries en zeldzame bijen

Ik zat weer eens even TeleTekst te kijken bij Omrop Fryslan; dat kan hier omdat het een aangrenzende provincie is. Fries is voor een niet-Fries niet gemakkelijk, maar ik heb er wel wat mee: ik ben de tweede generatie uit een heel lange Friese stamboom die buiten Friesland geboren is. Ik heb regelmatig Fries horen spreken in mijn omgeving.
Geschreven Fries kan ik voor een groot deel lezen, door de woorden te vertalen naar spraak. Voor de moeilijke gevallen heb ik ooit een Fries zakwoordenboekje gekocht.

De laatste jaren is er geloof ik alarmfase rood wegens massale bijensterfte. Daarom is 2012 uitgeroepen tot Jaar van de Bij.
Nou kun je zeggen: wat moet ik met die rotbeesten, ze prikken alleen maar, en honing lust ik ook al niet. Maar volgens mensen die ervoor doorgeleerd hebben, zullen er geen oogsten meer zijn, als de voedsel producerende planten niet bestoven worden door bijen. En ik heb een gezonde eetlust...

Daarom trok een van de TeleTekst-berichten van Omrop Fryslân mijn aandacht:
Seldsume bij by Lauwersmar
Yn it Lauwersmargebiet is in seldsume bij ûntdutsen. It giet om in donkere wylgesânbij. De bij stiet op de list mei kwetsbere bistesoarten. De wylgesânbij komt foaral foar yn gebieten mei keal sân yn kombinaasje mei droege en wiete plakken. Ek moatte der genôch bloeiende wylgen wêze. It bistje is noch mar op in pear plakken yn Nederlân sjoen. Njonken it Lauwersmargebiet giet it om it Noardhollânske dúnreservaat en op in tal plakken yn Limboarch.

Ik dacht: dat moet ik misschien even vertalen. Maar dat hadden anderen al gedaan. Volgens mij zit er op elke redactie wel iemand die het Fries machtig is.
Ik vond een heel interessant artikel in het Nederlands, dat begint zo:
Na de zeearend is er onlangs nog een zeldzame gast opgedoken in het Lauwersmeer-gebied: een donkere wilgenzandbij. De donkere wilgenzandbij staat op de zogenaamde Rode Lijst als 'kwetsbaar'.
Lees meer: Zeldame zandbij ontdekt

23 april 2012

Weggelopen

Zaterdag is het huisdier van Rutte en Verhagen weggelopen uit het Catshuis.
De Kopvoddentaks was volgens betrouwbare bronnen ontevreden over de
volgzaamheid van zijn baasjes en heeft asiel aangevraagd in Griekenland.

21 april 2012

Niklas – 120421 – Rechte rug

Geert Wilders zegt dat hij als enige zijn rug recht heeft gehouden in het Catshuis-overleg, nu hij na zeven weken "achterkamertjespolitiek"-gekonkel weggelopen is.
Volgens mij staan alle onderhandelaars voor paal, en vraag me af waar het Kotshuis is...

19 april 2012

Multitasking, uitsloofvogeltje, Godsgeloof, Moya Brennan en Maarten

Gisteren stond er iets in de krant dat voor mij geen nieuws was, maar het was nu wetenschappelijk bewezen: Ook vrouwen kunnen niet multitasken. Nou is die krantenkop zoals gebruikelijk ongenuanceerd, maar dit is blijkbaar een gefundeerd onderzoek met geavanceerde middelen door Jelmer Borst, die zich specialiseert op dit soort onderwerpen. Ik denk dat veel vrouwen nu een illusie armer zullen zijn, of ze schieten in de ontkenningsfase.
Ik ben altijd al van mening dat je, voordat je termen gaat gebruiken voor generalisaties over eigenschappen van mannen en vrouwen, die termen, zoals Multitasking, zorgvuldig moet definiëren waar je het over hebt.

Vanmorgen werd ik, zoals wel vaker, wakker door het geluid van vogels. Bij ons in de buurt woont een vogeltje, dat ik ben gaan noemen: het uitsloofvogeltje. Ik vermoed dat het een kleine vogel is, maar het beestje heeft een enorm uithoudingsvermogen en is goed bij stem. Urenlang kan het onafgebroken zingen: "Tuut tuut tuut tuut - twiet twiet!" Nou ja, dat is mijn primitieve notatie van de melodie. Steeds diezelfde melodie, met soms minimale variaties in ritme, niet in toonhoogte.
Ik zou wel eens nader willen kennismaken met dat vogeltje, maar visueel heb ik hem nog niet kunnen ontdekken.

Ook vandaag zo'n "dacht ik al"-bericht in de krant: Geloof in God neemt wereldwijd langzaam af. En ook hier is het krantenbericht een zeer beknopte versie van het onderzoeksverslag, dat in de populaire versie kopt: Belief in God rises with age, even in atheist nations. Bij mij werkt het andersom: de paplepel als boemerang?

Vanavond ben ik alleen thuis. Mijn echtgenote is samen met mijn voormalige echtgenote naar een optreden van Moya Brennan. Niet dat ik Moya's muziek niet mooi vind, prachtig zelfs. Maar als ze wat over mij te praten hebben, kunnen ze dat beter zonder mij doen. En ik bekijk de DVD met de "Eindejaarsconference 2011, Maarten van Rossum relativeert en fileert", een verjaarscadeau. Maar die twee uur ga ik wel opdelen...

17 april 2012

Brandnetels & verkeersborden

Ik lees alweer een tijdje in het boek Brandnetels & Verkeersborden van A.L. Snijders. Dat is een bundel Zeer Korte Verhalen ofwel ZKV's. Via een ZKV waarin hij een van zijn lezers of toehoorders corrigeert, maakt hij duidelijk dat hij niet de uitvinder is van het genre Zeer Korte Verhalen, maar wel van de afkorting ZKV. Mijns inziens een zeer terechte afkorting, want waarom zo'n lange naam voor een genre waar Zeer Kort zo'n belangrijk kenmerk is?

Ik lees telkens 10 bladzijden. Dat wil zeggen, vanaf dat ik op bladzijde 24 was. Zo telkens verder tot ik op een bladzij ben met 4 als laatste cijfer. Als dat verhaal nog doorgaat op de volgende bladzij, dan lees ik die ook. Het is nog niet voorgekomen dat ik het verhaal dan nog niet uit had.
Het langste verhaal is 3 bladzijden plus een vervolg van 1 bladzijde. Het enige dat meer beslaat dan twee pagina's. Maar dat is niet geschreven door A.L. Snijders zelf.

Hij introduceert het als volgt: 'Een tijdje geleden ben ik geïnterviewd voor het optimistische, zingevende blad Happinez. Thema Geloof, hoop, liefde. Gisteren hoorde ik dat het interview is geweigerd vanwege mijn ironie. Een goede reden. Beter dan belediging, ongeduld, afgunst, jaloezie."
Dan volgt de tekst van het interview. Ik vind het getuigen van een wijze, lankmoedige levensopvatting. Met beide benen stevig op de aarde.

Dat ik dit boek lees komt doordat ik het aangeschaft heb teneinde in het bezit te komen van het boekenweekgeschenk annex plaatsbewijs voor de trein op zondag 18 maart 2012.
Mijn keus voor dit boek werd bepaald door een recensie in het Dagblad van het Noorden, die kort voordien verscheen, geschreven door een journalist die mij wel eens geïnterviewd heeft. Die recensie las ik aandachtig, omdat me direct duidelijk was dat het ging om een boek van A.L. Snijders, die voor de burgerlijke stand anders heet, maar dat doet hier niet terzake.

A.L. Snijders geniet mijn sympathie, omdat 1) ik een tijdlang zijn columns in een, inmiddels opgeheven, regionale krant heb gelezen en gewaardeerd, 2) omdat ik ooit tijdens een schrijfdag een workshop Columns schrijven bij hem heb gevolgd, en 3) omdat ik zijn humor heb leren waarderen.
Dat laatste deelde ik met iemand die een aantal jaren een collega van A.L. Snijders was op een politie-opleiding. Die man is een tijdje lid geweest van dezelfde dichtersgroep als ik, waarvoor hij eens per 2 weken 's avonds van Appelscha naar Emmen kwam.
Ongetwijfeld zal A.L. Snijders in zijn herinnering geen spoor van mijn bestaan vinden, alleen al omdat hij geen reden heeft er naar te zoeken.

06 april 2012

Yolande en het Seelenlandschaft

Update 11 april: foto's van onze entree

Op donderdag 29 maart vertrokken wij om 8:30 uur, voor de ca. 180 kilometer naar Kleve.
Onze oude Garmin-navigator meldt bij elk gebruik dat zijn gegevens over datum zijn. Desondanks leidde hij ons feilloos naar de Schweinemarkt. De avond tevoren had ik middels Google Maps en de site van de Stadt Kleve uitgezocht dat daar de dichtst bij ons doel zijnde parkeerplaats was.
Daarna was het nog 140 meter lopen naar de FBS-Kleve, voluit: Familienbildungsstätte.
We bleken hier maximaal 5 uur te mogen parkeren á € 0,75 per uur. Ter vergelijking: onlangs parkeerden we een middag in Nijmegen, 25 km van daar, voor € 2,35 per uur.

Bij de parkeermeter zagen we aan de overkant Reinier. Hij is de partner van de reden van onze reis: Marijke's jongste zus Yolande. Meer specifiek - ter gelegenheid van de presentatie van Yolande's muurschildering in de yoga-ruimte van de FBS, waaraan ze enige maanden heeft gewerkt.

Yolande wist niet dat we zouden komen. Toen ze Marijke's stem hoorde, kwam ze als een wervelwind op haar af. Ook mij viel een warm welkom ten deel. De reeds aanwezigen kan niet ontgaan zijn dat de verrassing volkomen geslaagd was.
En terwijl Marijke zich door Yolande alles laat vertellen over de muurschildering, vraag ik Reinier hoe het gaat met zijn kunstwerk, zijn boomgaard, en vertelt hij me hoe trots hij is op Yolande. (Foto's: Marjella Offermans; montage:Dwarsbongel.)



We hadden via internet al foto's gezien van de vorderingen van de muurschildering, maar de werkelijkheid was veel mooier en indrukwekkender.

Het moest een schildering zijn die rust uitstraalt en toch levendig is, maar niet teveel afleidt. Ik denk dat dat goed geslaagd is.
Wolken spelen een belangrijke rol in het schilderij – donkere, lichte, en dunner wordende wolken waar de helderblauwe lucht doorheen breekt. En wolken waar de zon, onze ultieme lichtbron, een hoofdrol opeist in het centrum van het schilderij.


Het bijzondere is, dat naarmate je langs het schilderij wandelt, het beeld verandert. Eerst kijken we vanaf links, waar je binnenkomt in deze ruimte:


Het pad lijkt helemaal naar rechts te gaan. Deze kant van het landschap is breed, en aan de andere kant van het pad is een beetje water te zien.
Daarna kijken we vanaf rechts:


Het pad lijkt nu meer naar links te lopen, aan deze kant is een grote waterplas en de rotsen links liggen dicht opeen.
Dat verschil ontstaat door het gebruik van perspectivische mogelijkheden in een plat vlak.



De ceremonie begon met een kort openingswoord van de directeur. Hij introduceerde de eigenlijke opdrachtgeefster, de beheerster/gebruikster van deze zaal. Die hield een mooie, interessante toespraak over de totstandkoming van de muurschildering, vanuit haar perspectief. Dat perspectief was warm en zeker niet zonder humor.
Vervolgens deed de directeur er nog een schepje bovenop met lovende en humoristische woorden.
Tenslotte werd Yolande verleid om een toelichting te geven. Met de van haar zo bekende bescheidenheid, roemde ze direct de steun van haar leraar en toeverlaat, Jochen Vogel. Ze had al veel mooie schilderijen gemaakt, één daarvan hangt boven onze side-table. Maar ze had nog nooit eerder zó'n groot schilderij gemaakt, en nog nooit een muurschildering.


Jochen kwam naar voren en vertelde dat zijn adviezen marginaal waren geweest, en dat ze het eigenlijk allemaal zelf gedaan had. Waarop Yolande reageerde, dat Jochen nu voor het eerst Duits tegen haar sprak...
Dat behoeft misschien enige uitleg. Yolande, geboren en getogen Nijmeegse, woont al een aantal jaren met partner Reinier in Duitsland, en daar volgt ze schildercursussen.
Yolande gaf nog een toelichting op de ontwikkelingen die de schildering had doorgemaakt. Elementen die waren verdwenen of later toegevoegd. Gedachten die waren verwerkt.

Nadat de directeur dit gedeelte had afgesloten werd de sekt ingeschonken, voor de BOB's was er alcoholvrije sekt of orangensaft. De directeur ging ook zelf rond met een dienblad. En er waren lekkere hapjes.


Toen dat deel van het feestje een aanvang had genomen, stopte ik met filmen. Kort voor het begin had Yolande me gevraagd te filmen en me een (mij onbekende) camera gegeven.
Het staat er allemaal op. Ik heb er nog weinig van kunnen bekijken, maar Yolande is er blij en tevreden mee, en daar gaat het om.


Temidden van het geroezemoes sprak ik Jochen aan: "Ik begrijp dat we in het Nederlands kunnen praten?" Hij vertelde toch echt Duitser te zijn, doch artistiek geschoold in Arnhem. Hij had eerst gedacht zich daar wel te kunnen redden met z'n Duits, zo vlak over de grens. Uiteindelijk was hij toch maar een cursus Nederlands gaan doen. Met zeer goed gevolg, zoals ik heb kunnen constateren!

Met de directeur, Gerald, kon ik even weer mijn Duits ophalen, waarvoor hij me een compliment gaf. Ik legde uit dat gesproken Duits me dan misschien goed afgaat, ook al omdat als je "platt" praat, je elkaar een heel eind over de grens verstaat. De discussie over de erkenning van het Nedersaksisch is bij ons actueel, een taalgebied dat tot ver in Duitsland reikt. Dat ik geschreven Duits moeilijk vind vanwege de grammatica, begreep hij volkomen.

We spraken niet alleen over koetjes en kalfjes. Gerald vertelde, dat de nieuwe Duitse bondspresident in Breda de 5 mei lezing houden zal – nog niet zo lang geleden leek dat ondenkbaar. Ik vertelde dat de naam van Gauck, de president, veel lijkt op mijn voornaam, Gauke. We waren het er roerend over eens dat die oorlog niet vergeten mag worden, maar dat we wel samen verder moeten en dat ook willen.



Toen ik, aan het begin van de ceremonie, in de rechterhoek van de zaal stond te filmen, dacht ik ineens aan een gedicht dat ik ooit gemaakt heb voor de opening van een tentoonstelling van twee Duitse schilderessen in een galerie hier in de omgeving. De Nederlandse versie had ik vertaald, in samenwerking met onze schoondochter die in Duitsland gestudeerd heeft. Jammer dat ik er niet eerder aan gedacht heb...
De Nederlandse titel is Stemmenkleur, de Duitse Stimmenfarbe. Jochen zei later dat hij het wel graag wou lezen, en ik meen me te herinneren dat Gerald, ook zoiets gezegd heeft. Het stond al op onze website met schrijfwerk. Hier dan naast elkaar:

StemmenkleurStimmenfarbe
  
De kunstenaar aarzeltDer Künstler zaudert
doorzoekt zijn paleterforscht seine Palette
van vormen en kleurenaus Formen und Farben
naar de stem die vertolktzu die Stimme, die ein Bild
een beeld van zijn zielseiner Seele Ausdruck verleiht
  
vindt dan misschienfindet vielleicht
een weg die leidt naarein Weg der führt zu
het begin van de doolhofdes Labyrinths Anfang
  
  
Als de geur van de verfWann die Duft der Farbe
aarzelend zwijgtzögernd schweigt, das Gemälde
het doek langzaam tot rust komtsich langsam in Ruhe versetzt
de schilder zijn zoektocht verlegtder Maler seine Suche verlegt
begint het beeld een nieuw levenfangt das Bild ein neues Leben an
  
  
De kijker wandelt voorbijDer Zuschauer spaziert da vorbei
  
  
De toeschouwer aarzeltDer Betrachter zaudert
zoekt overeenkomendesucht übereinstimmende
vormen en kleurenFormen und Farben
in de levende wirwar vanin lebendigen Gewirr von
beelden diep in zichzelfBildern tief in sich hinein
  
vindt dan misschienfindet vielleicht
een beeld dat past bijein Bild daß paßt zu
het oor van zijn hartdas Ohr seines Herzens
 
 
© Gauke Zijlstra, 2004 - Assistenz Übersetzung: José Wortelboer
Opening Expo von Anne Fellenberg und Ingrid Mieske
in Galerie de Omgeving te Borger, 14 augustus 2004

Na afloop reden we uiteraard "nog even" met Yolande en Reinier mee naar huis. Daar genoten we van een stuk Christoffeltaart, die vriendin Marjella had gemaakt. Die was voor de gelegenheid een paar dagen over vanuit Zuid-Limburg. Daarbij waren ook vriendin Mieke, buurvrouw Gabi en Jochen aanwezig. Jochen was op fiets gekomen – zijn optimistische schatting van de afstand bleek te kloppen.


Het bezoek aan huis en tuin van Gabi, beide vol verrassingen, was ook de moeite waard.
Etenstijd vierden we in China Palast, wederom in Kleve. Er werd over en weer druk gefotografeerd.


Vandaar reden wij regelrecht weer de 180 km naar huis, waarbij we alleen de eerste dertig kilometers de oude Garmin zinvol hebben ingezet. Thuis hing Yolande's vertrouwde schilderij nog steeds boven onze side-table.

02 april 2012

Forsythia


Toen ik Sietsia voorjaar 1997 dit gedicht gaf, zei ze dat dit de eerste keer was dat haar naam nu eens plezierig gebruikt was, en ze er niet mee gepest werd. Ze was een jonge moeder met een verhaal en een kinderstoeltje achterop haar fiets. We zaten samen op een cursus verhalen schrijven, en net als nu begon de forsythia omstreeks deze tijd volop te bloeien. Na de cursus hebben onze wegen elkaar niet meer gekruist.
For Sietsia


Between first
hesitating green

your yellow flowers
colour up the spring

brass trumpets
cheering loud

tempt us to come out
our cozy winter caves.


©Gauke Zijlstra, 1 april 1997

01 april 2012

Animal Cops slaan toe

Ik lees: Boeren slachtoffer dierenpolitie:
"Eigenaren van dieren waarvoor 144 is gebeld, worden zonder meer verdacht van een misdrijf en daar ook naar behandeld. Ook zonder dat er duidelijke aanwijzingen zijn van dierenverwaarlozing of dierenleed moesten diereigenaren direct mee naar het bureau. Er was zelfs geen tijd om oppas te regelen voor de kinderen."
Stadsmensen die schrik- of prikkeldraad om koeien binnen de wei te houden als mishandeling beschouwen, en 144 bellen?
Blijkbaar werken die "Animal Cops" geheel in de stijl van hun bedenker, PVV-coryfee Dion Graus.
Een dag eerder las ik: Brinkman kritisch over dierenpolitie. Tja, had die niet de werkdruk bij de politie vaarwel gezegd voor een lekker relaxt baantje in de politiek?