Kunst of Kitsch

Mijn vroegere echtgenote, I., was jarig geweest en kreeg een verjaardagscadeau dat ze, samen met mijn huidige echtgenote, M., zelf uitzocht in de winkel. Na een geslaagde aankoop praatten ze nog even gezellig na bij een kop koffie.
Daarna kwamen ze mij halen voor de bij het cadeau behorende technische handelingen.

I. was aan het opruimen en de dames gingen kijken waar ze mee bezig was.
Ze kwamen terug met een 'schilderij', dat van mijn moeder was geweest. Bij de scheiding had ik het, als herinnering, achtergelaten in het ouderlijk huis van onze kinderen. Ze waren 13 en 12 toen hun oma overleed.

Is het een kostbaar object? Ik denk: niet kostbaar wel dierbaar. Het is in mijn leven vanaf mijn geboorte, gekoesterd door mijn moeder door alle omstandigheden heen, en ze heeft het aan mij gegeven toen ze vond dat dat moest.

Het woord 'schilderij' zal formeel onjuist zijn. Mijn lekenverstand denkt dat hier met pastelkrijt is gewerkt. De ondergrond, een soort papier of karton, lijkt flink verkleurd.
Fotograferen was een probleem: het glas spiegelt erg en uit de lijst halen is geen optie...

De datering is niet vast te stellen, maar het is gemaakt vóór maart 1939. Op de achterkant zit namelijk een opdracht:

Ter gedachtenis aan:
de Geref.[ormeerde] M.[eisjes] V.[ereniging]
"Jaagt de Waarheid en den Vrede na"
Maart 1939

Mijn moeder was toen 28. Ik weet dat ze baantjes gehad heeft in Leiden en in de stad Groningen, maar ook dat ze toen mijn vader, wonend in Hoogkerk (bij Groningen) al kende.
De eerste bij mij bekende ansichtkaart tussen hen, van mijn moeder naar mijn vader, is verstuurd in 1935. In 1942 zijn ze getrouwd.

Ze was beslist gelovig, en dat is haar tot steun geweest in haar laatste periode, toen ze te snel en te vroeg ten offer viel aan kanker.
Een oom, broer van mijn vader en vertrouweling van mijn moeder, sprak mij er eens op aan, dat het mijn moeder veel verdriet deed dat ik me had losgemaakt van kerk en geloof. Mijn antwoord bleek raak: ze zou het nóg erger vinden als ik schijnheilig zou doen.
Hoezeer we daarin ook van opvatting verschilden, mijn moeder en ik konden er altijd over praten: ze stond open voor nieuwe inzichten. Zulke gesprekken werden nogal eens verstoord, als mijn stiefvader zich er mee bemoeide: het was zó en niet anders.

Ik heb nog gezocht op de naam waarmee de prent gesigneerd is. De naam komt wel veel voor op het web, maar niet in de juiste context van datering en techniek.

We hebben genoeg in huis hangen, maar voor deze prent hebben we toch een plaatsje gevonden. Twee vliegen in één klap: het verdoezelt nu een lelijke plek op de wand van onze slaapkamer...