13 juni 2015

150613 - ZOZ - Van streektaal en ego's

Wie mee wil doen met (of luisteren bij de andere deelnemers) ZOZ: Zwijmelen op Zaterdag, kan terecht bij Marja.

Wel grappig, in onze lokale vriendenkring dook een nieuwe vriendin op. Pas hadden we een BBQ (zo moet je dat tegenwoordig schrijven toch?) waar zij bij was, een al heel snel in ons hart gesloten vrouw uit de Randstad.
Een ook aanwezige (zeer gewaardeerde) vriend van een zoon van de organisator ontketende een discussie over taalgebruik: Anne vond alles wat "niet ABN was" maar hinderlijk en overbodig. Daar kwam je niet ver mee, vond hij. Jawel, kind van deze regio.

Blijkbaar was hij onwetend van een item dat dezelfde dagen passeerde op onder andere Facebook, maar de bron was een (nu afgeschermde) pagina van de Volkskrant: "Zodra Amsterdam en het Gooi uit beeld dreigen te raken, stapt televisie over op ondertiteling". Anne zou waarschijnlijk, vanwege zijn lichte accent en niet geheel zuiver Randstedelijke zinsbouw, zelf ook ondertiteld worden.
Uiteraard spreekt mij dat aan: in mijn lagere schooltijd met "keurig Nederlands" opgevoed, maar later doordrongen van mijn Nedersaksische "roots".

Ik heb hem nog maar weer eens het verhaal verteld van die ooit alhier ingehuurde programmeur uit Rotterdam, die op onbeschofte manier uitviel over een onzer collega's met een overduidelijk en onverbloemd accent uit "de kanaalstreek", het gebied dat van Ter Apel tot Groningen langs het Stadskanaal ligt.
"Kan die aardappelzak niet een keer fatsoenlijk Nederlands gaan prate!", schreeuwde hij geïrriteerd in zijn onmiskenbare Rotterdams.

We hebben hem toen gevraagd hoever over de nabijgelegen Nederlands/Duitse grens híj dacht zich verstaanbaar te kunnen maken. En hem uitgelegd, dat "die aardappelzak" met vrij weinig moeite zou kunnen communiceren tot halverwege Berlijn en halfweg in Denemarken. Want zó groot is het Nedersaksisch taalgebied, zoals Daniël Lohues al eens liet zien op zijn FB-pagina. Uiteraard niet als eigen verzinsel!

We hebben die Rotterdamse kwibus er nooit weer over gehoord. Hoogstens hadden we íets meer angst dat de straatklinkers van de parkeerplaats door onze ramen zouden vliegen als hij 's avonds terugreed naar huis, want in deze regio overnachten, dat kon toch niet... Overigens hebben zijn ICT-prestaties niet geleid tot het gewenste resultaat.

De nieuwe Randstedelijke vriendin hoorde het geïnteresseerd en geamuseerd aan.

Ik vind het lied Ego van streektaalzangeres Margaretha Kleine wel bij dit onderwerp passen.


Het is alweer lang geleden dat we haar nog wel eens zagen in café The Mutz (ook al lang weer gesloten) in Emmen. Ik organiseerde daar nog wel eens een poëzie-avond (b.v. met Gedichtendag), en zij trad er meermalen op, met alleen haar gitaar als begeleiding.
Zo zie ik haar, tijdens een algemeen feest in het centrum, zich nog de vingers rauw spelen en toch een sublieme performance geven, omdat de aflossende groep niet kwam opdagen. Het podium was een grote aanhangwagen buiten voor de kroeg, die op de eerste verdieping was. Een van de meiden van de bediening kwam haar toen nog ritmisch begeleiden met... twee lepels! En dat moet Daphne vaker gedaan hebben!

Overigens kan Margaretha ook goed uit de voeten met Nederlandse en Engelse songs. Ze is misschien niet zo bekend als Daniël Lohues, maar even reislustig.
Zo is ze in 2001 op toernee geweest met Dilana (nl) in Texas en New Orleans, en de samenwerking leidt nog steeds tot gezamenlijke toernees in het buitenland.
Overigens is Dilana ook een verhaal apart: geboren in Zuid Afrika, naar Emmen gekomen, hier begon haar carrière, en als ik het me goed herinner heeft een bevriende collega van me nog in haar eerste band hier gespeeld! En nu lijkt ze haar basis te hebben in Amerika.
Volgens de agenda-gegevens heeft Margaretha begin dit jaar door Canada en Zuid Afrika getoerd met Dilana, en zijn ze nu Europa aan het bespelen.
De clip die ik voor deze ZOZ gekozen heb, is op Youtube geplaatst door het Huus van de Taol, de officiële Drentse streektaalinstantie.
Het is een in intieme setting opgenomen lied met Margaretha op gitaar en zang, Peter Deiman op percussie en Richard Zoer op bas. Dit lied staat op het album "Thuus", opgenomen in de Flowertree Studio, ook al in deze omgeving.


Ik heb de Drentse tekst snel even uitgeschreven van de clip en (was het nodig?) vertaald:

Ego - Margaretha Kleine © (Drents)

D'r bent maor weinig mensen
die joen leven lang bij joe blieft
't is pappen en natholden
zolang a'j ze maor priest

ineens is daor de dag
da'j ziet wa'j nooit hebt zien
dat beeld giet nooit meer weg
soms is onwetenheid echt een zegen

Ie bent d'r nooit echt op verdacht
zo'n hiel groot ego op oen pad
ie hebt d'r heel wat wark met had
en toch he'j ze weer underschat


Zo giet 't een poosie goed
en dan denk ie ach 't kan wel weer
maor verdomd as 't niet zo is
daor he'j dat ego weer

ie kunt zeggen wat aj wilt
zo'n ego dut altied zeer
want ook al he'j geliek
zie geleuft oe echt nooit weer

dus zeg veural niet wat a'j denkt
zo'n heel groot ego is zó gekrenkt
dan komt de waore veur de dag
en dan gebeurt waor a'j nooit an dacht

Ie bent d'r nooit echt op verdacht
zo'n hiel groot ego op oen pad
ie hebt d'r heel wat wark met had
en toch he'j ze weer underschat
In "Algemeen Begrijpelijk Nederlands"

Er zijn maar weinig mensen
die je hele leven bij je blijven
het is pappen en nathouden
zolang je ze maar prijst

ineens is daar de dag
dat je ziet wat je nooit hebt gezien
dat beeld gaat nooit meer weg
soms is onwetendheid echt een zegen

Je bent er nooit echt op verdacht
zo'n heel groot ego op je pad
je hebt er heel wat werk van gehad
en toch heb je ze weer onderschat


Zo gaat het een poosje goed
en dan denk je het gaat wel weer
maar verdomd als 't niet zo is
daar heb je dat ego weer

je kunt zeggen wat je wilt
zo'n ego doet altijd pijn
want ook al heb je gelijk
ze geloven je echt nooit weer

dus zeg vooral niet wat je denkt
zo'n heel groot ego is zó gekrenkt
dan komt de ware voor de dag
en dan gebeurt waar je nooit aan dacht

Je bent er nooit echt op verdacht
zo'n heel groot ego op je pad
je hebt er heel wat werk van gehad
en toch heb je ze weer onderschat


Interessante informatie over Margaretha ook op de About pagina van haar website.

8 opmerkingen:

  1. Klinkt prima. Ik houd wel van streektaal. We moeten het koesteren. Mijn vader las naast Nederlandse en Engelse ook Friese boeken.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Fascinerend toch, dat in zo'n klein land als Nederlands zoveel streektalen worden gebruikt.

    Heerlijk nummer, voor mij geheel onbekend, maar fijne band en goede tekst.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Muziek en tekst vind ik erg goed.
    Het intro alleen al!
    Mijn man komt uit den Haag en toen ik daar pas in huis kwam en hij sprak snel haags met zijn broers kon ik ook niet alles verstaan.
    Hier in de bollenstreek wordt ook erg plat gepraat.

    Fijn weekend!

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Weer een plezante log van jou Gauke. Door de Achterhoekse groep Normaal is het streek dialect helemaal geaccepteerd in de (pop)muziek. Je hebt een mooi nummer uitgezocht vandaag en dankzij de vertaling naar het ABN hebben Mara en ik het helemaal kunnen volgen. Fijn weekend daar in Drenthe samen met Marijke.
    Vanaf de Costa del Sol
    Salu2 de Albert

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Het heeft mij ook altijd zo verbaasd dat hier zoveel streektalen zijn.Als ze langzaam spreken kan ik het wel verstaan.
    Mooie tekst en muziek

    Lieve groetjes, Ria

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Prachtig nummer, voor mij onbekend. Maar ik heb genoten. Leuk dat je 'de vertaling' erbij hebt gezet.

    Liefs Frederique

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Dat was indertijd zo leuk toen ik studeerde, alles kwam voorbij. Mijn vriendin bleef hangen aan een Twetenaar, en die heeft heel vaak zichzef moeten vertalen in het begin
    :D

    BeantwoordenVerwijderen
  8. De enkele keer dat ik als Nederlander de Duitse grens nader valt mij steeds weer op dat taal geen landsgrenzen kent.
    Vreemd genoeg wordt dit verder van de landsgrens meestal vergeten.

    Leuk vind ik dan dat aan de Duitse grens scholen voor tweetaligheid kiezen. In de Randstad is dit dan automatisch Engels. Aan beide zijden van de Duits-Nederlandse grens is dat Nederlands-Duits!

    Een herwaardering van streektalen en dialecten is goed!

    Vriendelijke groet,

    BeantwoordenVerwijderen