Dit is de reconstructie van een blog dat ik in mei 2010 plaatste op web-log.nl, dat door Sanoma in de vernieling is geholpen bij de migratie naar een ander software-platform, en vervolgens het verstrekken van ondeugdelijke exportbestanden.
Gebroken links zijn in rood aangegeven, en worden zo mogelijk later hersteld, als ook de andere afleveringen hersteld (kunnen) worden.
Het was een aflevering van de "Zoektocht naar voetsporen van mijn vader", die overleden is toen ik 1 jaar was; hij was bijna 28. Hij overleed op 14 mei 1944 aan darmkanker. Die zoektocht was op basis van nagelaten correspondentie.
Ik plaats dit ter gelegenheid van de dodenherdenking op 4 mei 2016.
Wikipedia heeft er een doorverwijspagina voor, maar het is niet Vogelzang, of het geluid van zangvogels. Het is de plaats Vogelenzang, die voorkomt in de correspondentie van mijn vader in de dagen kort na de Duitse inval op 10 mei 1940. Hij werd met zijn zoeklichtafdeling verplaatst van de omgeving van vliegveld Bergen (NH) naar Vogelenzang, en probeerde met dagelijkse briefkaarten zijn ouders te laten weten dat met hem "alles wel" was. Eerst, op Pinkstermaandag (13 mei) nog via zijn "Veldpost"-adres, later probeerde hij zijn nieuwe adres door te geven. Dat was: St. Jozefschool, Vogelenzang.
Volgens het "Verslag der gebeurtenissen" (NIMH: Gevechtsverslagen en -rapporten mei 1940 - Archiefnr. 540036) bij de XIe Afd. Zoeklicht tl. "gedurende de periode 10 t/m 14 mei 1940" van Res. Kapt. ir. A.J. Donkersloot, waren "op 9 Mei bij het invallen van de duisternis alle zoeklichten volledig bezet en in stelling gebracht. Op 10 Mei 1940, te 1.40 u. besloot de waarnemend Sectie-Commandant van I-XI Zl.A.tl. op grond van de Luchtwachtdienst-Radiomeldingen ´Algemeen Alarm´ te maken. De opsporingen hadden geen resultaat, daar de gesignaleerde vliegtuigen hoog boven het wolkendek overvlogen van O. naar W. Het personeel had algemeen de indruk dat het hier een massale Duitsche aanval op Engeland gold."
Later die morgen meldde de zoeklichtbemanning bij het Bio Vacantieoord als eerste de komende Duitse luchtaanval op Vliegveld Bergen. Over het tijdstip is, volgens de verslaggeving, verwarring geweest.
Het bombardement van het vliegveld was in volle gang: "De bemanningen van de Zoeklichten en Svp.´s (Sectie Verzamel Plaatsen) namen de laagvliegende vliegtuigen met geweren onder vuur. Dit vuren werd met mitrailleurvuur beantwoord. Het personeel ontving opdracht ook overdag in de gevechtsopstellingen te blijven en wacht te houden."
"Op last van de commandant Vliegpark Bergen, na gepleegd overleg met den Commandant 15e Batt. Lu.A. (Luchtdoel Afweer) werd de volgende nachten niet meer geschenen, omdat de opstelling van de zes zoeklichten te ijl was voor een goede hulp aan de Lu.A. terwijl anderzijds de plaats van het Vliegveld verraden zou worden."
De zoeklichtbemanningen bleven de wacht houden, en kregen tot extra taak om meldingen van eventuele parachutisten door te geven c.q. te verifiëren. Er waren echter geen parachutisten, maar wel veel valse meldingen - al of niet te goeder trouw.
"Te 3.30 u. op 14 Mei´40 werd ingevolge bevel C.-Vliegpark de Afdeeling verplaatst naar Bloemendaal. Te 14.00 u. werd ingevolge opdracht Hoofd Verlichtingsdienst van de Luchtverdedigingskring Amsterdam de Afdeeling naar Vliegveld ´De Ruigenhoek´." [Deze onaf lijkende zin staat exact zo in het verslag]
"Te 19.00 u. was de Afdeeling gereed om de nieuwe gevechtsopstellingen te bezetten. Ongeveer op dat tijdstip deelde de Majoor, Commandant Vliegveld Ruigenhoek mij mede, dat de O.L.Z. gecapituleerd had. Het Hoofd Verlichtings Dienst van de Lvd. A´dam, gaf daarna namens de C.-Lvd.K.A´dam mij opdracht de opstellingsplaatsen niet in te nemen en een wacht bij het materieel te plaatsen. Staf, 1e en 2e Sectie v. XI Zl.A.tl. is toen samengetrokken in de St.Jozeph-School te Vogelenzang, waar al het materieel op de speelplaats is opgesteld."
De St. Jozefschool bestaat nog wel, maar heeft een website waar ik niet veel wijzer van word. De Graaf Florisschool, er pal naast, geeft wel historische informatie: de St. Jozefschool werd in 1922 opgericht en is in 1983 afgebroken en verhuisd naar nieuwbouw op de huidige locatie. Er kwam woningbouw voor in de plaats.
[Deze beide scholen zijn in 2012 gefuseerd; de historische informatie vind ik niet op de site van de nieuwe school: De Paradijsvogel.]
Al zoekend vond ik een nauwkeurige indicatie waar de school gestaan heeft. Op een website met foto´s van Vogelenzang stond in het gastenboek een opmerking, dat het jammer was dat een foto van die school ontbrak. De schrijver was geboren en getogen "op nummer 290, schuin tegenover de school".
We gingen een paar dagen op kleinkinderen passen en waren in Noord-Holland. Ik kon een dag alleen weg; die heb ik besteed aan mijn zoektocht. Ik begon met Bergen aan Zee, waar ik in januari ook was geweest toen er nog sneeuw lag en het glad was. Nu wist ik ook beter wat, naast de andere koloniehuizen, precies het Bio-vakantieoord was geweest: bovenop de hoge duinen. Nu maakte ik van beneden een foto van de toren van het gebouw, het enige dat boven de bomen uitsteekt. Daar moet één van de drie zoeklichten dichtbij hebben gestaan.
Vervolgens herhaalde ik bij ´t Woud, huize Schuilenburg, de foto op de ansichtkaart aan mijn vader uit 1940.
Het was vooral toen en daar, dat ik me voor het eerst realiseerde dat dit hetzelfde jaargetijde was als toen. Mijn vader had eerder eens geschreven over barre kou, maar toen, in mei, was er toen ook zoveel bloesem? Waren er toen ook overal bloeiende bollenvelden?
In Egmond aan Zee zocht ik het kerkje, nu museum, waar mijn vader hoogstwaarschijnlijk ´s zondags naartoe ging als het hem vergund was. Ik had de plattegrond verkend via internet. Ik reed een straat in met wegwerkzaamheden, kwam voor een dwingend éénrichtingsbord en liep vast op een versperring wegens nog meer werkzaamheden. Ik keerde met veel gepruts en ging onverrichterzake verder, nu richting Vogelenzang.
Tegenwoordig kun je veel locaties vooraf verkennen via internet. De grootste verrassing was, dat de lege parkeerplaats vlakbij mijn doel vol was. Maar Vogelenzang is niet erg groot, en ik loop nog goed. Nummer 290 was gauw gevonden en ik zag schuin er tegenover rijtjes nieuwe woningen, gehuld in allerlei bloesem.
Ik liep een rondje en kwam op een parkeerplaats achter de nieuwbouw, met een paar bomen die er 70 jaar geleden gestaan zouden kunnen hebben. Als de speelplaats achter de school geweest is, dan zouden hier de zoeklichten opgesteld geweest kunnen zijn.
Op die fotosite van Vogelenzang staat geen foto van die oude school, en dat is ook de opmerking die ik vond in het gastenboek. Er staat echter wel een filmpje op die site, en ik vermoed dat daar beelden van het 50-jarig bestaan van de St. Jozefschool in zitten. Het oprichtingsjaar klopt, en het gebouw kan heel goed een school zijn. Ik heb de techniek er even op losgelaten:
Hoewel er veel nieuwbouw is en het verkeer veel drukker, lijkt het er nog vrij rustig, en er zijn ongetwijfeld huizen die er in 1940 ook al stonden.
Dan verbindt mijn wandeling in Vogelenzang het verleden weer met het heden. Ik zie een naambord op een huis, dat brengt mij bij het web-log van Marijke [ook teloor gegaan]:
Na Vogelenzang ben ik nog even op zoek geweest naar dat Vliegveld Ruigenhoek, maar dat leverde niets concreets op. Op internet had ik nog wel de site "Mei 1940" gevonden met een kaartje waar vliegvelden en militaire opstellingen uit die tijd op stonden, maar dat had ik nog niet kunnen afdrukken en vergelijken met satellietbeelden van nu.
Bron: www.mei1940.nl
Ik reed terug naar het noorden, en koos Egmond aan Zee om nog wat rond te kijken. Ik parkeerde op de boulevard en liep de Wilhelminastraat in. Ik had daar al eens gelopen, maar had toen het huisnummer niet bij me van de familie die mijn grootouders ingelicht had dat mijn vader en oom de oorlogshandelingen goed doorstaan hadden. Het was nummer 49. Maar tussen nr. 47 en nr. 53 blijkt nu de nummering onderbroken: er is een zijstraat. Is die straat nieuw, of verbreed?
Nog even op zoek naar het kerkje/museum dan maar. Lopend deze keer. Wat me ´s morgens met de auto was overkomen, gebeurde me nu bijna weer: ik kwam er vlakbij langs zonder het op te merken. Het gebouwtje staat op een verhoging! En waar ik ´s morgens alleen maar bordjes had gezien met "Torenstraat", zag ik nu dat boven het dwingende éénrichtingsbord het bordje "Zuiderstraat" zat: niet opgemerkt door de lastige situatie. Ik maak een foto waarop mijn schaduw de voetsporen van mijn kerkgaande vader kruist.
Het is de dag van Dodenherdenking, 4 mei, en op weg naar 20:00 uur. Ik loop het strand op, waar het niet druk is. In de verte zie ik de bebouwing van Bergen aan Zee en loop die kant op. Er staat een heel lange rij strandhuisjes, met af en toe een vlag. Er is één Nederlandse vlag bij en die is halfstok, bijna aan het eind van de rij. Uit dat huisje komt een klein kind het strand op met een bal, een vader volgt.
Halverwege tussen deze twee plaatsen: Bergen aan Zee en Egmond aan Zee, die in de correspondentie van mijn vader uit 1940 voorkomen, is het acht uur. Dit is een goede plaats voor mijn twee minuten stilte.
Wat goed dat je dit hebt kunnen herstellen. We zullen straks ook aan hem denken.
BeantwoordenVerwijderen