27 augustus 2016

160827 - ZOZ - Van Toon tot Opera

Wie mee wil doen met (of luisteren bij andere deelnemers) ZOZ: Zwijmelen op Zaterdag, kan terecht bij Marja.

Turkije is de laatste tijd vaak in het nieuws. Ik had wel een bepaald gevoel bij dat interne Turkse gekrakeel, maar snapte er eigenlijk niets van. Totdat ik donderdag (25-8-16) een analyse zag in DWDD door Lucas Waagmeester, Özcan Akyol, Fidan Ekiz. Dat was eigenlijk een spoedcursus over de situatie en de voorgeschiedenis.
De Turkse president Recep Tayyip Erdoğan is vaak bij ons op TV te zien met een stuk redevoering. Op zo'n moment kwam bij mij de associatie op met een voorzitter, gerepresenteerd door een van onze grootste cabaretiers. Het is weliswaar geen muziek, maar ter relativering van de actuele situatie in de wereld vind ik het te mooi om niet te plaatsen.

Toon Hermans - Voorzitter 'Ons Genoegen':


Gezien het weer van de laatste dagen, lijkt er nog een flink stuk zomer te worden ingehaald. De boerkini-discussie laat ik rusten, want daar is het te mooi weer voor, en ik kom uit bij een opera. Een opera?
Ja, bij een song die ik in een vorige ZOZ ook al plaatste in de versie van Mariska Veres & Les Mystères, en waarover ik inmiddels meer leerde: de aria Summertime (nl) komt uit Porgy and Bess (nl), en dat is oorspronkelijk een opera, gecomponeerd door George Gershwin (nl).
Gershwin bewoog zich in het overlappende gebied tussen jazz, klassieke en populaire muziek. Met Porgy and Bess wou hij laten zien dat hij ook een opera kon componeren. Wel zijn invloeden uit de volksmuziek nadrukkelijk aanwezig, omdat het verhaal zich in een volksbuurt afspeelt.

De opera Porgy and Bess verwierf moeizaam bekendheid. Gershwin had bepaald dat alle gezongen rollen door zwarte zangers en zangeressen moesten worden uitgevoerd, en daardoor was het soms moeilijk een volledige, geschikte bezetting bij elkaar te krijgen.
Op tournee door Amerika, zou in het Nationaal Theater van Washington DC voor een uitsluitend blank publiek moeten worden opgetreden. De hoofdrolspeler weigerde dat, en uiteindelijk was dat de eerste keer in de geschiedenis dat in dat Theater een gemengd publiek toegelaten werd.

Ik heb Porgy and Bess als film gezien, maar Gershwin's erfgenamen (hij stierf op 38-jarige leeftijd aan een hersentumor) hebben in 1974 verdere vertoning van de film verboden, omdat die uitvoering niet overeenstemde met de opzet van de componist; het was teveel een musical geworden.

De aria Summertime is in veel vormen, stijlen en talen opgenomen, misschien wel de vaakst gecoverde song. Er zijn meerdere sites die zich bezighouden met het inventariseren van al die versies, zoals The Summertime Connection, gerund door een groep van 11 personen.

De eerste publiekelijke kennismaking met een opname van Summertime was in 1935, maar de oudste opname, ook uit 1935, met Gershwin zelf op piano, was van een repetitie van Abbie Mitchell, die de rol van Clara in de eerste voorstellingen van Porgy and Bess speelde. Die opname kwam pas decennia later tevoorschijn, en werd in 1991 op CD uitgebracht. Ongetwijfeld "opgepoetst" met moderne technieken.

Abbie Mitchell - Summertime:


Een uitvoering uit 1969 die nog steeds tot mijn verbeelding spreekt, is die van de roemruchte Nederlandse band Brainbox, met onder andere zanger Kaz Lux en gitarist Jan Akkerman (later opgevolgd door Rudy de Queljoe).

Brainbox - Summertime:


26 augustus 2016

6 Woorden met beeld: Afkoelen

Afkoeling maakt Wadlopen OP water mogelijk!

11 februari 2012: Bij Noordpolderzijl kon je kilometers ver over het ijs het Wad op lopen! De staken geven de vaargeul aan, maar die is ook dichtgevroren. Achter de voorste twee wandelaars tonen twee "knobbels" op de dijk waar de sluizen zijn. Overigens is het haventje van Noordpolderzijl alleen bij vloed te bereiken voor schepen met weinig diepgang.

Kijk voor meer "6 woorden met beeld"-uitdagingen en uitwerkingen bij Marion!

20 augustus 2016

160820 - ZOZ - Van Krantenpapier tot Ripstop nylon

Wie mee wil doen met (of luisteren bij andere deelnemers) ZOZ: Zwijmelen op Zaterdag, kan terecht bij Marja.

Vrijdagavond is het jaarlijkse Vliegerfeest Emmen van start gegaan.
In 1989 was de eerste keer, naar aanleiding van het 850-jarig bestaan van Emmen. Ik ben er jarenlang actief bij betrokken geweest, als hulpje van de organisatie, van helpen dranghekken opzetten tot schoon opleveren van het terrein.

Uiteraard is zo'n vliegerfeest afhankelijk van de weersomstandigheden. We hebben een keer een aflevering gehad, toen het tegen sluitingstijd enorm begon te hozen, en ook een windstille aflevering, maar toen was er op het veld nog wel iets te doen met boemerangs en diabolo's. En elkaars vliegers bekijken en bespreken. Nee, vliegers worden niet meer gemaakt van krantenpapier en bamboestokken, maar van moderne, lichte materialen. Het feest begint nu op vrijdagavond en loopt door tot en met zondagmiddag. Voor het volledige programma zie de website.

Het gezellige vliegerveld ligt aan de Grote Rietplas, zodat ook Kite-surfen mogelijk is.

Deze keer dus vliegermuziek. Nee, niet Hazes, die heb ik al een keer gehad! Laten we beginnen met de veelzijdige Vlaamse kunstenaar Walter de Buck, die furore maakte met folkloristische liederen, waarvan 't Vliegerke het bekendst werd. Wikipedia: "Het lied is uitgegroeid tot een traditional die onder meer door Gentse studentenclubs wordt gezongen op cantussen en door de supporters van AA Gent voor en tijdens de wedstrijd. [...] Aan de oppervlakte is het een loflied op het vliegeren, maar het is niet mis te verstaan als een metafoor voor ontluikende seksualiteit."

Walter de Buck - 't Vliegerke / Origineel 1971:


Vliegeren en rock 'n roll gaan goed samen, blijkt uit het nummer "Kite" van U2 (nl), dat op hun album All That You Can't Leave Behind (nl) staat (tekst).

U2 - Kite:


Van een heel andere orde is een muziekstuk waarin een vlieger wordt gebruikt als (onderdeel van een) instrument. In 1995 werd in een vliegertijdschift een CD genoemd met muziek van drie moderne Nederlandse componisten. Voor vliegeraars was vooral één nummer interessant: "Kitewinds", dat is opgenomen tijdens een multimedia-evenement bij een vliegerfeest in De Bosch. Ik citeer mezelf uit ons clubblad van destijds:
Het is volgens componist Manuel Cooymans een ode aan de kracht en de schoonheid van de natuur. De geluiden worden ter plaatse gemaakt, en hebben bijna allemaal direct te maken met een van de vier elementen: aarde, wind, vuur of water. Bijvoorbeeld een aardewerk koffiekopje, zachte regen, een over de grond schrapende voet en een laaiend vreugdevuur.
Het geluid van de wind is de hele tijd aanwezig. Daarvoor werd een "vliegerfoon" gebruikt die aan de lijn van een opgelaten vlieger is bevestigd. Die is gemaakt van zo'n ouderwetse grammofoon met een hoorn, door Duke Burgerhof van het Bosch' Vliegergenootschap.
Wat op het eerste gehoor een toevallige reeks geluiden lijkt, is hier met wiskundige precisie samengesteld.
Wie allergisch is voor elke vorm van experimentele muziek zal dit niet begrijpen, maar wie wel eens het zingen van zijn eigen vliegertouw bij stevige wind heeft ervaren, zal hier iets in herkennen!
De beelden zijn van Theo Potjes.

Manuel Cooymans & Bosch' Vliegergenootschap - Kitewinds:


Er kan van alles vliegen: spoken, walvissen, of een "trein" van meer dan 1000 vliegers

13 augustus 2016

160813 - ZOZ - Van Venus naar Veres

Wie mee wil doen met (of luisteren bij andere deelnemers) ZOZ: Zwijmelen op Zaterdag, kan terecht bij Marja.

Bij het zoeken naar een videoclip werd ik in de rechtermarge geattendeerd op een zangeres die ik erg waardeerde, maar helaas te jong is overleden, slechts drie weken nadat bij haar kanker werd vastgesteld: Mariska Veres.
Ze was vooral bekend bij het grote publiek als zangeres van Shocking Blue, de eerste Nederlandse band die in Amerika op Nr. 1 kwam met Shocking Blue - Venus (Official Video, 1969), evenals in veel andere landen.
Mariska kwam over als een charmante, charismatische jonge vrouw, die wist wat ze wou. En bovenal had ze "een stem die klonk als een klok"!

Uiteraard had ze een voorgeschiedenis. Als 15-jarige reageerde ze op een advertentie, waarin de studentengroep Les Mystères een zangeres zocht. In 1963 organiseerde het muziekblad Tuney Tunes in samenwerking met een platenmaatschappij een talentenjacht. Met begeleiding van Les Mystères zong Mariska o.a. "Summertime", en won de eerste prijs. Dit was haar eerste plaatje, ze was toen 16. Het had een beperkte oplage, is teruggevonden en heruitgebracht.

Mariska Veres & Les Mystères - Summertime (1964):


Mariska's vader was Lajos Veres, de leider van een Hongaars orkest dat de destijds populaire "zigeunermuziek" speelde. Het repertoire bestond uit Hongaarse, Roemeense en Russische muziek.
Lajos moest op zijn veertiende het orkest van zijn vader gaan leiden, omdat die ziek was, en dat werd door de orkestleden geaccepteerd nadat hij zijn kunnen had laten horen!
Later had hij zijn eigen orkest en trad op in Nederland. Het beviel hem hier zo goed dat hij bleef en in Nederland trouwde en drie dochters kreeg - Mariska was de middelste. Het was een muzikaal gezin.

Van Lajos Veres' orkest vond ik als korte clip op YouTube alleen Megnyitó (= openingsceremonie)
Veres Lajos and his orchestra - Megnyitó:


Verder vond ik een 25:40 durende video: Veres Lajos and his Hungarian Orchestra - Gypsy Souvenirs, "a selection of Hungarian, Roumanian and Russian Gypsy Melodies".
Bij het beluisteren van deze video herinnerde ik me het gevoel uit mijn jeugd, toen ik deze muziek mondjesmaat hoorde: melancholisch en tegelijk ontzettend levenslustig!

Een ander bekend zigeunerorkest was dat van Gregor Serban, dat een Roemeense achtergrond had. Nog een naam uit deze sfeer die ik me herinner is Tata Mirando.
Zigeunermuziek bracht nog veel meer moois voort, denk aan Gipsy Jazz met namen als gitarist Django Reinhardt (die zichzelf, na een brand, met de linker pink en ringvinger verlamd en misvormd, opnieuw leerde gitaarspelen, en werd een der grootsten), en violist Stéphane Grappelli, samen o.a. bekend van de Hot Club de France.

Quintette du Hot Club de France - CHARLESTON:


Dat zigeunermuziek nog volop leeft, blijkt b.v. uit het bestaan van het quintet ‘Frysk Csárdás’.

Terug naar "Venus". Dat nummer werd succesvol gecovered door meerdere artiesten, het stond zelfs in drie versies in de Amerikaanse hitlijsten, en naar verluid kan de maker van de song, Robbie van Leeuwen, nog steeds leven van de royalties.

Net nadat ik het zelf ontdekt had, vond ik een video uit DWDD waarin Leo Blokhuis Venus van Shocking Blue vergelijkt met The Banjo Song van The Big Three. De overeenkomst tussen belangrijke delen van beide songs is frappant!

In The Big Three zong Cass Elliot, later bekend als Mama Cass van The Mama's and the Papa's.
"The Banjo Song" zou geschreven zijn door Tim Rose, van The Big Three, maar de tekst lijkt letterlijk hetzelfde te zijn als het uitermate populaire Oh! Susanna, dat voor het eerst werd gepubliceerd in 1948 door Stephen Foster, maar daarna zeker 21 keer door anderen werd ingeschreven als auteur. Foster schreef meer dan 200 songs waaronder heel bekende, ook al werd hij slechts 37 jaar...

Op zijn beurt zou Foster voor "Oh! Susanna" inspiratie hebben geput uit de song Rose of Alabama, hier gespeeld door de "Second South Carolina String Band".

Terug naar Mariska Veres. Na Shocking Blue heeft ze, na diverse activiteiten, haar muzikale vleugels uitgeslagen en een eigen groep, Veres opgericht, die eigen hardrocknummers speelde.
Nog weer later trok ze aandacht als jazz-zangeres met haar groep The Shocking Jazz Quintet.

Mariska Veres Shocking Jazz Quintet - Lot Of Living To Do:


Daarnaast mocht ze, en bleef ze, omdat daar veel vraag naar was, optreden onder de naam Shocking Blue met een nieuwe versie van de groep.

Toch is Mariska haar zigeuner-roots trouw gebleven, en hoe! Ze maakte een cd met Andrei Serban getiteld: "Gipsy Heart" (2003). Ik heb niet eenduidig kunnen vinden of Andrei een zoon is van eerder genoemde Gregor Serban.

Andrei Serban en Mariska Veres - Hazamegyek Budapestre:


Waarschijnlijk de laatste audio-opname van Mariska Veres werd gepresenteerd bij Catherine Keyl. Het is een nieuwe, jazzy versie van Mariska Veres - Venus, met Dolf de Vries, die de opname ook produceerde, aan de piano.

Als laatste TV-optreden wordt 1 januari 2006 genoemd, met Mathijs van Nieuwkerk als presentator, met twee songs die ik hier waarschijnlijk in omgekeerde volgorde plaats. Eerst een song die we kennen van (Ike en) Tina Turner. Ik huldig de kwaliteiten van Tina, maar wil benadrukken dat Mariska van wereldklasse was!

Mariska Veres - River deep mountain high:


Waar kan ik anders mee afsluiten dan haar laatste TV-optreden met Venus? Kijk hoe het enthousiaste publiek Mariska's 'aaaaaahhhhhhh' overneemt!

Mariska Veres - Venus (2006):


10 augustus 2016

160810 - 6WmB - Spiegel

Die spiegel toont karakter, geen gezicht!

Ik combineerde een kunstwerkje dat ik ooit (af)maakte op het strand, getiteld "Zeemeermormel", met een onlangs gelezen "wijsheid": Veel mensen zouden vreselijk schrikken, als ze in plaats van hun gezicht, hun karakter in de spiegel zouden zien.

Kijk voor meer "6 woorden met beeld"-uitdagingen en uitwerkingen bij Marion!

06 augustus 2016

160806 - 6WmB - Ontmoeting


Hoeveel ontmoetingen zullen hieruit nog voortkomen?

Ooievaarsnesten in de hoogspanningsmast aan de Waal bij Hurwenen.
Kijk voor meer "6 woorden met beeld"-uitdagingen en uitwerkingen bij Marion!

160806 - ZOZ - Van fietsen en rivieren

Wie mee wil doen met (of luisteren bij andere deelnemers) ZOZ: Zwijmelen op Zaterdag, kan terecht bij Marja.

We zijn weer thuis. We waren een poosje in Tiel, de stad van Flipje, en dus in de Betuwe. Kersen kopen bij een kraam langs de straat, direct uit de boomgaard.

Is er muziek over de Betuwe? Jazeker, zoals een hoopvol lied over de wederopbouw van het land na de oorlog, geschreven door Han Dunk: Eens zal de Betuwe in bloei weer staan, hier in het TV-programma van een heel jonge Sonja Barend gezongen door Dolf Brouwers.

Dolf Brouwers - Eens Zal De Betuwe in bloei weer staan:

Wat ik graag doe in deze omgeving, is fietsen, vooral langs de Waal. Al is de route langs de Waal me inmiddels vertrouwd, het blijft me boeien. Het uitzicht vanaf de Waalbandijk over de uiterwaarden en de rivier, en over het landschap binnen de dijk. De schepen, de werkzaamheden. Je afhankelijkheid van pontjes of bruggen als je naar de overkant wilt. De laatste liggen het verst vanaf mijn startpunt.

Dat ik iets heb met fietsen, blijkt uit mijn bijdragen in de ZOZ-statistieken. Er is best nog meer, maar ook ik vind niet alles geschikt. (Het mag best lollig zijn, zoals Gewoon Bram - Op de fiets nei Harkema, maar dat is voor Friesland.)
Veel toepasselijker vind ik hier iemand uit De Liemers, een streek in Gelderland. Ook de sfeer past beter bij het bijna meditatieve gevoel dat ik heb als ik hier fiets. Ook dit videobeeld past bij mijn gevoel, ook al ben ik een opa op een racefietsje.

Paul Mulder & vrienden - Bidden op de fiets:


Dit lied komt van zijn CD "Rivier". Op de website van Paul Mulder kun je de tekst nalezen, in het Nederlands en streektaal.

Er zijn informatieve video's over dit rivierenland, zoals Afl. 4 - Maas en Waal: van Lith naar Tiel: "We varen van Maas naar Waal door de sluis van St. Andries".
Er is een video van iemand die ongeveer "mijn" rondje doet, maar dan op een trike-ligfiets: 2014 02 22 Rondje Brug Brug (Pr.Willem-Alexander brug - Martinus Nijhoffbrug.) Ik doe soms gedeelten, door via een pont (Varik of Tiel) de route in te korten. En ik ga vaker "tegen de klok in".
Dan kom ik dus eerst bij de pont van Varik, of verderop de Martinus Nijhoff-brug, die refereert aan zijn beroemde gedicht De moeder, de vrouw, met de beginregel: "Ik ging naar Bommel om de brug te zien".

Die brug is een markant punt in de A2, de verbinding tussen noord en zuidnederland, maar ook tussen de Tielerwaard en de Bommelerwaard. Een impressie van de oude brug Bommelse Brug Zaltbommel 1995, en met een drone van de nieuwe Zaltbommelse brug | Martinus Nijhoffbrug.

Interessant vond ik Martinus Nijhoff - Documentaire: "Een korte documentaire over het leven en de tijd van de Nederlandse dichter Martinus Nijhoff. Gemaakt voor een werkstuk Nederlands." Daarin wordt ingegaan op de veelheid aan ontwikkelingen in het tijdsgewricht waarin Nijhoff zijn gedichten maakte.

Veel minder serieus is een volks, oud lied, In die grote stad Zaltbommel, hier met illustraties en tekst. Ik kende het, maar waarvan?

King Fred II - Zaltbommel (2015, traditional):


Aan de overkant ben ik dus niet meer in de Betuwe, maar in het land van Maas en Waal. Boudewijn de Groot plaatste ik al eens, dus nu een andere versie.

Ali B. en Brace - Het Land van Maas en Waal:


De bekendste song over een rivier is Bruce Springsteen - The River:


Daarnaast zijn er veel versies van songs over romantisch maanlicht boven een rivier; de bekendste is wel Moon River.
Ik denk dan meteen aan de zoetgevooisde Andy Williams (nl), ik genoot van zijn Andy Williams Show, met grote sterren en komische typetjes: Andy Williams - Moon River.
Onvergetelijk is ook de versie van Louis Armstrong (nl): Louis Armstrong - Moon River.
En dan een instrumentale versie van twee van de drie topgitaristen die voortkwamen uit The Yardbirds (nl), Eric Clapton (nl) en Jeff Beck (nl): Clapton & Beck - Moon River.

Ik sluit af met een zanger/gitarist/songwriter, die menigeen kent als de leider van de Nederlandse countryrock-band Major Dundee, Dick van Altena. Engelstalig dus?
Ja, maar hij zingt ook vol overgave in zijn streektaal, het Overbetuws uit de oostelijke Betuwe, dat verschilt van het Nederbetuws, dat ook wel Tielerwaards genoemd wordt, en meer Brabantse invloeden heeft.
Voorbeelden zijn een opname uit het programma Een wagen vol verhalen: EWVV S2 Afl. 10 - Dick van Altena met 'Hotel de Betuwe' en DE Betuwe, muzikale rondreis met Dick van Altena.
Persoonlijk raakte mij natuurlijk ook, dat hij zijn eigen versie zingt van een "laidje" van Ede Staal: Dick Van Altena - 't Het nog nooit zo donker west (op zn Betuws!).

Maar terug naar de maan boven de rivier. Deze clip heeft misschien niet zo'n interessante video, maar doe je ogen dicht en luister naar de intieme, sfeervolle muziek!

Dick van Altena - Moan bove de betuwe:


Zo kunnen we heerlijk nagenieten...

In eerdere blogs staan foto's van mijn fietstochten in die omgeving: 150523 - ZOZ - Van Hendrikus en bloemen, (150814 -) Mijn groot plezier: fietsen langs de rivier, en 160625 - Fietsen langs de Waal.