190330 - ZOZ - Van knollen en smidsvuren

Deze week werd ik op twee manieren met mijn schooltijd geconfronteerd. Op de FB-pagina Oud Drenthe in Woord en Beeld verscheen een bericht over "knollen". Nee, geen paarden, maar de agrarische producten die zo genoemd worden. De bijgevoegde foto toonde twee soorten, een paars/witte en een gele soort. Beide staan onder meerdere namen bekend, zo werd uit de discussie duidelijk. De gele als Soesterknol of boterknol en was voor menselijke consumptie.
Van de paars/witte zijn meerdere ondersoorten bekend, maar bij mij is een langwerpige knol het bekendst, en daar ga ik even op door.

Knollen werden gezaaid als de stoppels van het koren werden ondergeploegd. Daarom worden ze ook wel stoppelknollen genoemd. Ze dienden als veevoer voor de winter, maar ik heb ze al jaren niet meer kunnen vinden.
We fietsten met een groepje jongens elke dag 17 km naar de LTS. In de herfst trokken we op de terugweg wel eens een paar knollen uit het land om op te eten: even afwrijven, met de tanden afschillen of, iets luxueuzer, met je zakmes. Deze knollen werden volgens sommigen ook wel pisknollen genoemd, omdat je er zo van moest plassen. Ik vond ze een beetje smaken naar radijs.
Best spannend ook om een knol van een rijdende kar te pikken en een mopperende boer achter je te laten - met zijn paard en wagen haalde hij ons, getrainde hardfietsers, toch niet in…

Daaraan terugdenkend kwam uit de spinnewebben een liedje tevoorschijn, dat ik van mijn moeder heb geleerd (er zijn andere tekstvarianten). Helaas heb ik geen videoclip of audio kunnen vinden, maar ik heb geprobeerd de noten erbij te vinden:

Knollenlied
C__D__E__F__G
Ut re mi fa sol
G__G____F___E____D___C
De boer die stal een knol
G___G___E__C
Van een wa-gen
G___G___E___C
Zon-der vra-gen,
C__D__E__F__G
Ut re mi fa sol
G__G____F___E____D___C
De boer die stal een knol

Ik vond nog wel een lekkere uitvoering van dat andere heel bekende kinderliedje over een knollenland, van de LP "Nursery Rhymes" gespeeld door pianist Jaap Dekker. Aan het eind komt nog even een vogeltje langs het knollenveld vliegen. Ik kon niet achterhalen wie die acrobaten zijn die je in beeld ziet.

Jaap Dekker Boogie Set - In een groen groen knollenland:


Op mijn zoektocht naar de knollenvelden kwam ik nog een andere vogel tegen, die blijkbaar door een Youtube-vriend was uitgedaagd om dit lied in een voor hem vreemde taal te zingen. Te bijzonder om niet te plaatsen! Het genoemde jaartal lijkt me, na een kort onderzoekje, onwaarschijnlijk.

Raymond Crooke - In een groen knollenland (1678. Traditional Dutch):


Een andere herinnering aan mijn schooltijd kwam via een videoclip, uit "Drenthe's muziekmix" van RTV Drenthe, met video's van Drentse muzikanten of (niet persé Drentse) streektaalmuziek.
Ik viel middenin de video van de mij nog onbekende Groninger zangeres, Marlene Bakker. Een lied van haar album Raif, dat bijvoorbeeld door Frits Spits "het beste album van 2018" genoemd is.

Marlene Bakker - Hai Hai:


De Groningse tekst staat op Youtube onder de video. Ik heb geen vertaalpoging gedaan, omdat ik, naast de mooie stem en muziek, in eerste instantie geraakt werd door het beeld. Marlene is bezig met iets dat ik ook ooit gedaan heb, in de eerste klas van de LTS: smeden, met een echt smidsvuur! Mooie herinnering, maar ik ben uiteindelijk terechtgekomen in ietwat pietepeuteriger werk. Van die werkstukken heb ik niets meer, helaas...
Ik heb geen foto's van het smederijlokaal, maar nog wel met machines (klas 2) en het elektrolokaal (klas 3).

Bij het maken van dit album heeft Marlene nauw samengewerkt met een andere noorderling, de veelgevraagde studiogitarist en producer, Bernard Gepken (fb). Hij heeft ook samengewerkt met onder anderen Daniël Lohues, Tangarine en Maaike Ouboter. Hij reist heel Nederland en België door voor opnamesessies en optredens, maar is honkvast in Zuid-Oost Drenthe.
Het interviewprogramma "Toer de Loes" is een mooie gelegenheid voor wie meer te weten wil komen over Bernard Gepken. In een gele kever rijdt Loes van der Laan met haar gast naar een plek in Drenthe, die veel voor hem of haar betekent. Bernard laat ook een mooi eigen nummer horen.

Aanvulling: Eind jaren '50 kwam voor het eerst een meisje bij ons op de LTS. Ze wou in de garage van haar vader gaan werken. Daarvoor moesten de statuten van de school worden aangepast en er moest een damestoilet komen. Ze hield zich goed staande tussen zo'n 400 jongens.

---

Wie mee wil doen met (of luisteren/kijken/lezen bij andere deelnemers) ZOZ: Zwijmelen op Zaterdag, vindt de links bij Trees.
Afleveringen t/m ZOZ260 vind je bij Marja.

190323 - ZOZ - Van Trio zus en zo

Vorige week is bij het beluisteren van de zwijmels het woord trio bij me blijven hangen; straks meer daarover. Het woord is vandaag mijn thema.

Ook moest ik nog een mailtje van mijn lief bekijken, met een link over muziek die zij had gehoord op Radio 4, waarvan ze dacht dat het mij ook wel zou aanspreken. Dat ging over twee heren die een bijzondere combinatie vormen: de een heeft als specialiteit oude muziek en de ander is, ik verzin het even: multi-genre musicus. Naast hun samenwerking maken ze beiden muziek in meerdere hoedanigheden.
De muziek die ze in die uitzending hadden gespeeld, kon ik niet terugvinden, dus hun namen ingevuld op Youtube: Mike Fentross en Maarten Ornstein.

Het eerste dat ik tegenkwam was iets dat ze deden samen met een Libanese zangeres, waar ik ook nog nooit van gehoord had, maar die blijkbaar ook al jaren in Nederland samenwerkt met diverse musici, Rima Khcheich (officiële facebook pagina).
Geen van drieën vond ik op Wikipedia, maar wel iets over hun gezamenlijke nieuwe project, Ombre de Mon Amant, dat "speelt zich af in het nog vrijwel onontgonnen grensgebied tussen klassiek Arabische muziek, jazz en barok." Ook NRC besteedde er aandacht aan.

Een project als trio dus, en even verder kijkend vond ik een optreden bij Podium Witteman.
Dit werk is een compositie en tekst van Constantijn Huygens (en) (1596 – 1687), de vader van wetenschappers Constantijn Jr. en Christiaan Huygens.
Een link naar tekst en vertaling van dit lied: Que ferons nous / Huygens.

R. Khcheich & M. Ornstein & M. Fentross - Que ferons nous:


Toen zocht ik verder met het woord Trio, en kwam op de Maladiven terecht, volgens Wikipedia: "een eilandengroep bestaande uit 1190 koraaleilanden, gegroepeerd in 26 atollen in de Indische Oceaan ten zuidwesten van India. De eilanden liggen verspreid over een oppervlakte van circa 90.000 km², maar de totale landoppervlakte is slechts een kleine 300 km². Het grootste eiland is 5 km² groot en er zijn er maar negen die groter zijn dan 2 km². Tweehonderd eilanden zijn bewoond en nog eens 88 vormen toeristenoorden."
Erg weinig informatie over "Trio Band", soms alleen Trio genoemd, op de pagina Music of the Maldives, waar ze genoemd worden onder het subkopje "Modern music", en hun stijl zou nu Boduberu zijn, verwant met Afrikaanse muziek die lang geleden is overgebracht door schepelingen die de Indische Oceaan bevoeren.
Dit optreden is vastgelegd door Television Maldives, TVM, niet te verwarren met de Nederlandse transportverzekeraar TVM uit Hoogeveen.

Trio Band - Raarukugaa:


Maar hoe ik nou aan dat woord trio kwam? Annemarie had vorige week Peter Schilling - Major Tom. En ik werd door de intro van dat nummer teruggeworpen naar ca. 1980.
Het was de tijd dat ik mijn eerste microprocessor-cursus volgde, en ook de tijd van de Neue Deutsche Welle (de). De intro van Peter Schilling's Major Tom riep bij mij hetzelfde sfeertje op als een ander nummer uit die tijd, en dat kan kloppen, want zowel Peter Schilling als de groep TRIO (nl, en) spoelden aan met die Neue Deutsche Welle.

Hun minimalistische song Da Da Da ich lieb dich nicht du liebst mich nicht aha aha aha, meestal afgekort tot Da Da Da, werd in 30 landen een hit, en werd veel gecovered en geparodieerd. Het voorgeprogrammeerde "speelgoed-orgeltje" Casio VL-1 speelde een belangrijke rol en was voor die tijd meteen een voorbeeld van een commerciële toepassing van microprocessors.

Trio -- Da Da Da:


En dat was dan toch een mooi trio songs van uiteenlopende aard?

---

Wie mee wil doen met (of luisteren/kijken/lezen bij andere deelnemers) ZOZ: Zwijmelen op Zaterdag, vindt de links bij Trees.
Afleveringen t/m ZOZ260 vind je bij Marja.

190316 - ZOZ - Van aandacht en intro's

Nee, ik sta níet altijd overhemden te strijken, maar nu wel en alwéér met de radio aan. Dat hou ik nooit langer vol dan vier overhemden, maar dan kan er al heel wat langskomen!
De radio staat dan weliswaar aan, maar de aandacht heb je meer bij je bezigheden. Tot er iets wèl mijn aandacht trekt.
De intro van het volgende muziekje bijvoorbeeld. Er was een tijd dat ik de meeste nummers na twee tonen van de intro herkende en artiest en titel feilloos kon noemen, maar dat is een tijd geleden, en van nieuwe nummers hoor ik te weinig.

Wat ik nu ga vertellen, speelde zich af in een split-second, maar zelfs mondeling vertellen lukt niet binnen zo'n korte tijdsspanne, gelieve dus bij het nu volgende deze vertraagde weergave voor lief te nemen.

Bij de eerste tonen van die intro dacht ik: wat is dat ook alweer, is het Free (nl)?

Free - All Right Now (Live Granada TV Studios, 1970):


Deze debuutsingle All Right Now werd een hit en verscheen later op hun 3e studioalbum Fire and Water, die hun doorbraak werd en ertoe leidde dat ze hoofdact werden op het Isle of Wight Festival 1970!

Ik twijfelde: of waren het toch The Kinks (nl)? Welk nummer dan, het is al zo lang geleden, was het dit? You Really Got Me werd uitgebracht op 4 Augustus 1964 als derde single van The Kinks, werd voor hen de doorbraak, en maakte hen tot een van de top-acts van de Britse invasie in Amerika.

The Kinks - You Really Got Me (1965):


Weer iets later wist ik het (maar ja, als het zó lang duurt), natuurlijk: de Amerikaanse Steve Miller Band (nl), onder leiding van gitarist / zanger / multi-instrumentalist Steve Miller (nl), met de song Rock'n Me ("Keep on rockin' me baby") van het album Fly Like an Eagle!

Steve Miller Band - Rock'n Me (1976):


Toch fijn om dit niet allemaal in een split second te hoeven beluisteren!

---

En nee, ik ben niet ongevoelig voor de brute aanslag in Nieuw Zeeland, maar ik wil het rode waas voor mijn ogen niet de overhand laten krijgen. Ik las citaten uit het "manifest" van die massamoordenaar, die bij mij associaties oproepen met uitspraken van enkele Nederlandse politici, die zorgvuldig het publiekelijk suggereren van geweld vermijden. Meer zeg ik er hier niet over, anders word ik misschien nog opgepakt wegens bedreiging.

---

Wie mee wil doen met (of luisteren/kijken/lezen bij andere deelnemers) ZOZ: Zwijmelen op Zaterdag, vindt de links bij Trees.
Afleveringen t/m ZOZ260 vind je bij Marja.

190312 - WE300 - Klieren

PlatoOnline's WE-300 schrijfuitdaging: schrijf een verhaal van exact 300 woorden, waarin het thema-woord niet voorkomt! Themawoord = Klieren

Wikipedia: Ronde zonnedauw met klieren op het blad (vleesetende plant)

Nederland heeft inmiddels zo'n 30 jaar internet. Ik realiseer me dat dat korter is dan de helft van mijn leven. Zonder internet kenden we deze schrijfuitdaging niet, althans niet in deze vorm.

Het themawoord voor deze WE300 kan van toepassing worden geacht voor een groot deel van wat er heden ten dage op dat internet gebeurt. Op zogenoemde "sociale media" lijkt het vaak alsof er vanaf de heup geschoten wordt op alles wat beweegt en voorbijkomt.

De schutter (m/v) denkt dan dat hij zijn kop boven het maaiveld uitsteekt, maar zit feitelijk diep weggekropen in een schuttersputje, en kijkt schielijk met één oog over de rand, of tussen een afscherming van betonblokken door. Met dat beperkte zicht op de omgeving meent hij met grote zelfverzekerdheid te weten dat "iedereen" de boel belazert en er dus op los te mogen schieten.
Dat het niet, zoals in een B-film, aankomt als losse flodders, en personen niet voor de bühne zwaargewond neervallen, dringt niet tot hen door, de etters, de kortzichtige zwamneuzen en zogenaamd onschuldige digipesters.

Dan heb ik het nog niet gehad over complotdenkers, die overal op internet "bewijzen" vinden dat "de mainstreammedia" alleen maar leugens verspreiden, gegrond op "leugenachtige bewijzen geleverd door onbetrouwbare instanties, zoals wetenschappelijke instituten, overheidsdiensten en rechtbanken", die "van alles geheimhouden voor de gewone burger".
Ze schatten de grondig doorgespitte gegevens van die instanties lager in dan de fantasieën van hun companen, die ze navelstarend op hun zolderkamertjes of rond een kampvuur met een grote joint in het hoofd, hebben gedestilleerd uit al gerectificeerde uitglijers van die instanties, of die het niveau van suggestie nooit te boven zijn gekomen.

Kortom, vergelijking met de lichamelijke betekenis van het themawoord dringt zich op: organen die gewoonlijk heilzaam werk doen, maar door een verstoring kwalijke, tot zelfs levensgevaarlijke stoffen voortbrengen. Secreten!

190309 - ZOZ - Van twee song over dezelfde maan

Het kwam door zo'n tekstprentje op Facebook:

Ik ben iemand die de hele dag kan rondlopen
met één zin uit een liedje in mijn hoofd

omdat ik de rest van het liedje niet ken

Ik begin nu een blog te schrijven over
een liedje dat ik al de hele week in m'n hoofd heb.
Daarvan ken ik globaal de melodie, maar niet de tekst.
Wel de titel en de artiest...

Nú maak je me nieuwsgierig!

Nou, het begon er mee dat ik overhemden stond te strijken. Daarbij heb ik meestal Radio Drenthe aan. Deze keer luisterde ik naar Pollings Passie, waarin radiomaker, presentator, schrijver, zanger en verhalenverteller Jans Polling put uit zijn rijke platenverzameling. Het Huus van de Taol heeft meer over Jans, in het Drents, inclusief verhalen en ander spul.

Jans draaide een song van J.J. Cale (nl). JJ Cale staat al 5 keer in het overzicht waarvan 2 keer met After Midnight, alle 5 geplaatst door mij, maar de song die Jans nu gekozen had zit daar nog niet bij: Cajun Moon.

Wikipedia stuurde me, bij het zoeken naar die titel echter naar een andere artiest, en voor J.J. Cale's versie naar Okie (album). Daar zie ik dat deze track is opgenomen op 20 November 1973 in Bradley's Barn, Mount Juliet, Tennessee.
Ik wou nu uiteraard ook de tekst weten, die heb ik opgezocht:

J.J. Cale - Cajun Moon

chorus:
Cajun moon, where does your power lie?
As you move, across the southern sky
You took my babe way too soon
What have you done, Cajun moon?

Someday babe, when you want your man
And you find him gone, just like the wind
Don't trouble your mind, whatever you do
'Cause, Cajun moon took him from you

chorus

When daylight fade, the night come on
You can hear the silence of this song
Don't trouble your mind whatever you do
'Cause, he got me like he got you

chorus (fade out)

JJ Cale - Cajun Moon:


Op veel van zijn songs bespeelde J.J. Cale zelf meerdere instrumenten. Ik vond ook nog een mooie versie waarin hij deze song solo uitvoert, live, op een (versterkte) acoustische gitaar (klik): JJ Cale - Cajun Moon, Live 1986.

Ik noemde al datWikipedia me bij het zoeken naar de titel Cajun Moon naar een andere artiest stuurde. Dat is country and bluegrass zanger / muzikant Ricky Skaggs ( nl), niet te verwarren met Ricky Scaggs van de New Yorkse punk rock band The Deadweights!
Deze Cajun Moon klinkt heel anders en heeft een heel andere tekst, maar ook dit genre spreekt me wel aan.

Ricky Skaggs - Cajun Moon:

---

Wie mee wil doen met (of luisteren/kijken/lezen bij andere deelnemers) ZOZ: Zwijmelen op Zaterdag, vindt de links bij Trees.
Afleveringen t/m ZOZ260 vind je bij Marja.

190305 - Niklas - Klimaatonzin?

1900302 - ZOZ - Van Fysica en Musica

Ik heb al vaker verteld dat mijn eerste baan was bij de Rijksuniversiteit Groningen, en wel bij het Natuurkundig Laboratorium.
Ik werd eerst "leerling-bediende" (zeg maar loopjongen) - in die functie kwam ik in aanraking met alle wetenschappers en hun experimenten, en hielp ik bij college's met het opstellen van proeven en het projecteren.

Ik werkte er nog maar net, toen ik Nobelprijswinnaar prof. Frits Zernike nog in levende lijve gezien heb; daar werd ik toch wel even stil van, als knulletje net van de LTS!
Chef instrumentmaker Oosterwijk werd gehuldigd voor 40 jaar trouwe dienst en had prof. Zernike geholpen o.a. bij het maken van de fasecontrastmicroscoop, die uiteindelijk een Nobelprijs waard was, nadat grote optische bedrijven jarenlang zijn uitvinding afgewimpeld hadden. Met deze vinding kon het inwendige van levende cellen zichtbaar worden gemaakt. Eerder kon dat niet, omdat met een gewone microscoop dodelijke kleurstoffen nodig waren.

Later werd ik "technisch assistent" bij de Cyclotron-werkgroep, waar ik elektronische apparatuur bouwde voor metingen, experimenten en besturingen. Deze groep was de aanloop naar het Kernfysisch Versneller Instituut.

1: "Klein" modelcyclotron. 28 ton koper en staal.
Een grapjas schreef er met krijt op: "Niet leunen!";
2: Het testen van delen van een magneetveldmeter;
3: Meetapparatuur. Onder de tafel een voeding voor een quadrupole,
electromagnetische "lens" voor deeltjesbundels.

Bij het solliciteren naar een volgende baan, en nu nog altijd, heb ik plezier en profijt van de kans die ik kreeg om daar te werken; het raakt het vakgebied van mijn verdere loopbaan. Niet dat ik er zoveel verstand van heb of zelfs maar alle deeltjes bij name ken - ik ben er weggegaan omdat ik in mijn privéleven voor een nieuwe uitdaging stond. Ik had die sfeer graag meegenomen.

De aanleiding voor deze ontboezemingen en de aanloop naar deze Zwijmel? Een lieve mevrouw, waarmee ik op Facebook bevriend was. Was, want ik heb haar "ontvriend" - ik kon niet meer aanzien hoe ze steeds meer verstrikt raakte in nep-nieuws en complot-theorieën, en fel van zich af beet als je probeerde een beetje bij te sturen.
Ze is niet dom en behoort tot de enigszins wetenschappelijk geïnteresseerden, eidoch, ook zeker niet tot de wetenschappelijk geschoolden. Maar als je online gaat beweren dat quantum-mechanica (onderdeel van de theoretische natuurkunde, waarzonder er geen computers, internet en smartphones zouden zijn!) alsmede onderzoek naar de quantum computer onzin zijn, waar "alleen maar decadente figuren grote bedragen ontvangen om experimenten te doen in een onzichtbare wereld", pleit dat niet voor je kennis van zaken.

En als je beweert dat de "large collider hadron" (moet zijn: Large Hadron Collider of LHC, momenteel de grootste deeltjesversneller ter wereld), nog nooit iets heeft opgeleverd, heb je iets gemist: in 2012 is aangetoond en in 2013 bevestigd dat het reeds in 1964 voorspelde Higgs-deeltje bestaat. Dat deeltje moet bestaan om het standaardmodel van de deeltjesfysica te laten kloppen. Het is genoemd naar Peter Higgs, die samen met collega's in 2013 de Nobelprijs ontving.
Nou is een Hadron een subatomair deeltje dat uit Quarks bestaat.
Ik stel voor dat we ons dan maar op Kwark gaan richten en dolende zielen laten dolen waar ze zelf naartoe willen. Of zich laten meeslepen...

How to make Quark: (nee hoor, dit is géén muzikale zwijmel!)


Wetenschappers zijn echt niet zo saai en verstrooid of kwaadaardig als het stereotiepe beeld uit stripverhalen. Zo is er een muzikale uitleg gemaakt over de LHC.

Alpinekat - Large Hadron Rap:


Het is geschreven en uitgevoerd door wetenschapsjournaliste Katherine McAlpine, hier staat een Nederlandse vertaling.

Er zijn songs die niet over natuurkunde gaan, waarin deeltjes en botsingen daarvan als metafoor dienen, meer dan ik had gedacht. Zelfs heel specifiek: Nick Cave & The Bad Seeds - Higgs Boson Blues, maar die is lang en duister.

Nee, dan een heerlijke ontdekking uit IJsland: de zesde song uit het project Island Songs van Ólafur Arnalds (nl). Hij trok in zeven weken langs zeven steden op IJsland en maakte in elke stad een song samen met een lokale artiest. Het hele project is gefilmd. Deze aflevering is gemaakt samen met de zangeres Nanna Bryndís Hilmarsdóttir.

Olafur Arnalds begon als drummer in hardcorepunk / heavy metal-bands, maar maakt nu héél andere muziek: hij mengt strijkinstrumenten, piano en elektronische muziek, ook wel aangeduid als eigentijdse klassieke muziek.

Particles werd opgenomen in de vuurtoren van Garður in het zuidwesten van IJsland, de geboortestad van zangeres Nanna Bryndís.

Ólafur Arnalds - Particles / ft. Nanna Bryndís Hilmarsdóttir:


Wetenschappers moeten natuurlijk ook opgeleid worden; dat begint al vroeg, als het goed is. De groep Spring, die voortkwam uit de gelijknamige Vlaamse TV-jeugdserie, had daar oog voor...

Spring - Juf van fysica:

---

Wie mee wil doen met (of luisteren/kijken/lezen bij andere deelnemers) ZOZ: Zwijmelen op Zaterdag, vindt de links bij Trees.
Afleveringen t/m ZOZ260 vind je bij Marja.