Het slaan van bruggen tussen (muzikale) werelden

In mijn jeugd waren op de radio regelmatig "zigeunerorkesten" te horen, zoals bijvoorbeeld Gregor_Serban, Tata_Mirando en Lajos_Veres.

Ik denk dat ik daarin vooral geboeid werd/word door de klank van de cimbalom (ook: cimbaal, niet te verwarren met het slagwerkinstrument cimbaal ofwel bekken, ofschoon ze heel goed kunnen samengaan), het snaarinstrument met blootliggende snaren dat met een soort lepels wordt bespeeld. Ik vind dat een warme klank, die door het meestal hoge tempo van spelen iets opwindends meekrijgt. De toonzetting van de melodieën roept daarnaast vaak een enigszins melancholieke sfeer op die, gecombineerd met het tempo, blijkbaar goed bij mij past.

Bij het ochtendzappen kwam ik zaterdag terecht in een uitzending van VPRO's Vrije Geluiden, met als eerste gast Marius Preda. Marius is van Roemeense afkomst, maar woont al vele jaren in Nederland. Vanaf zijn jongste jeugd was hij omringd met muziek en leerde al vroeg allerlei instrumenten bespelen; 9 verschillende zijn het nu. Op een bepaald moment kwam hij naar Nederland om vibrafoon te studeren aan het Haags conservatorium. Via stiekem luisteren naar buitenlandse radiozenders was hij in aanraking gekomen met jazz. Nu promoot hij de cimbalom als, onder andere, een volwaardig jazz-instrument, zoals te horen is in de "cimbaal-clip".
In Vrije Geluiden speelt hij eerst een eigen, jazzy compositie, "Sound of Antartica", gebaseerd op de winterse overlast die zijn moeder in Roemenië een paar weken geleden ondervond, waarbij het gemor alhier over treinvertragingen volledig verbleekt. Op ca. 5:00 minuten zegt de interviewer, dat het hem raakt om het instrument nu solo te horen (het is meestal onderdeel van een ensemble) en daarin een emotionele klank te ontdekken.
Op 8:50 laat Marius zijn interpretatie horen van een Oscar Peterson stuk. Om de juiste frasering te bereiken, heeft hij een eigen techniek ontwikkeld. Op ca. 11:35 begint Marius aan een improvisatie op Michael Jackson's Don't Stop 'Til You Get Enough (uit "Horror" - zoek maar niet naar het "Horror"-filmpje als je nog wilt slapen, deze clip gaat wel).
Ik ben niet direct een fan van Michael Jackson, maar deze interpretatie door Marius Preda vind ik fascinerend!

Al vanaf die VPRO-uitzending ben ik met die muziek bezig, en via de reeks: - zigeunermuziek - Lajos Veres - kwamen mijn gedachten uit bij Venus van Shocking Blue, want Mariska Veres, de fenomenale zangeres, was een dochter van Lajos Veres. In een halfwakkere toestand vond ik ineens de staccato-klank van de ritmegitaar in Venus verwantschap hebben met de cimbalom. Zoeken dus.
Over "Venus" wordt gesteld dat het qua muziek een kopie is van The Banjo Song van The Big3, maar de tekst daarvan is dan weer volledig gekopieerd van een nog oudere song: "Oh Suzanna"! Ook wordt gezegd dat de openingsaccoorden van Venus gekopieerd zijn van "Pinball Wizard" van The Who. Kies dan wel de "live"-versie van The Who zelf, want anders begrijp je misschien niets van die claim...

Al met al heb ik genoten van de muziek van Marius Preda, al of niet solo, en heb daardoor weer een interessante zoekronde gemaakt. En klaarblijkelijk maakt hij op meer mensen diepe indruk!