De wonderlijke wereld van Patenten en Octrooien

Omstreeks 1989 kwam onze toenmalige directeur met een oproep aan de ontwikkelaars. We moesten zoveel mogelijk ideeën vastleggen en laten onderzoeken of die patenteerbaar waren. Niet alleen om onze producten te beschermen, maar ook om uitruil van licenties met andere bedrijven mogelijk te maken.
Ik heb ca. 20 ideeën ingediend, de meeste alleen, sommige met collega's. Bij het opschonen van mijn administratie kwam ik de desbetreffende mappen weer tegen, 12 jaar na mijn "afvloeiing".

In de hele wereld wordt de term Patenten gebruikt, in Nederland noemt men het Octrooien.
Patenten kunnen worden aangevraagd en verleend per land, en de geldigheidsduur kan verschillen. Tegenwoordig wordt meestal een Europees patent aangevraagd, niet meer voor de afzonderlijke landen, en eventueel ook een Amerikaans patent.

Van mijn ideeën zijn er vier gepatenteerd in Europa, en daarvan twee ook in Amerika.
Het is toch wel een bijzondere ervaring als je, na ruim 20 jaar steeds creatieve oplossingen te hebben uitgedacht, een bericht krijgt van het European Patent Office dat je officiëel bent aangemerkt als "Inventor", uitvinder dus...

Toen ik het eerste concept kreeg van de patentaanvraag van een van mijn ideeën, herkende ik er echt helemaal niets in. En dat was dan zelfs nog in het Nederlands...! Na vele malen herlezen begon ik het te snappen. Technisch-juridisch jargon, dat langzaam doordrong, en dat nog flink wat correcties behoefde om te zeggen wat de clou was.

Nadat de directeur die dat initiatief genomen had weer was vertrokken, werd een commissie ingesteld: de "Stuurgroep Nieuwe Producten". Die moest een eerste oordeel geven of zo'n ingediend idee iets toevoegde aan ons productenpakket, en of het patenteerbaar was.
Alle ingeleverde ideeën waren direct gerelateerd aan ons dagelijkse werk: het ontwikkelen van nieuwe producten. We verwerkten ze al in onze ontwerpen en bedachten verbeteringen voor een volgende generatie. Wel moest een patentaanvraag ingediend zijn, voordat het product op de markt kwam.

De laatste 5 jaren van mijn carrière was ik "Medewerker Octrooien", en zat ik aan de andere kant van het "loket". Mijn taalvaardigheid had me daar gebracht. Het was een tweemansafdeling, waar mijn collega de contacten naar buiten onderhield. Ik hield bij welke nieuwe patenten er wekelijks wereldwijd uitkwamen op ons vakgebied. Dat kon toen inmiddels online.
Wat interessant leek kwam op ons intranet beschikbaar. Van het archief met patenten op papier heb ik de index op die site gezet. Mijn eerste praktijkervaring met het bouwen van een forse website, nog helemaal in puur HTML.

Gisteren kwam ik de afgewezen ideeën ook weer tegen. Eén daarvan was afgewezen omdat het idee al gevat zou zijn in een Brits patent, dat ik nu eens ben gaan opzoeken. Destijds was ik er van uit gegaan dat het grondig uitgezocht was door experts, maar ik zag nu mijn conclusie bevestigd, dat de Stuurgroep vaak niet voldoende besefte wat sommige ideeën inhielden, en wat er patenteerbaar aan was.
Vernieuwende aspecten zagen ze over het hoofd, en lieten het daarom dan niet uitzoeken door onze externe patentgemachtigde. Te duur, zullen ze gedacht hebben...

De Stuurgroep bestond uit managers, die belast waren met bedrijfskundige zaken: organisatie, marketing en logistiek. Ze waren niet dom, maar ook niet gedetailleerd ter zake kundig.
En daarmee is veel "IPR-kapitaal" verloren gegaan (IPR = Intellectual Property Rights).
Ik denk dat ik van de drie mappen er nu één zal overhouden, want alles wegmikken, nee...!