Donderdags komt elke week op een vast tijdstip een mevrouw langs met haar auto met vis en snacks. Klanten komen en gaan dan, het is altijd een gemoedelijk sfeertje daar.
Ik stond te wachten op mijn portie kibbeling.
Met een overbuurman babbelde ik wat over de grote en kleine dingen des levens. Omdat hij muziekliefhebber is, vertelde ik, dat ik per toeval een prachtig stuk muziek gevonden had. Een gitarist met een aardige vingervlugheid en een zoetgevooisde zangeres, die haar stem gebruikte als instrument, zonder tekst.
Op het moment dat ik vertelde dat die gitarist geboren is in Oekraïne, mengde een andere klant zich in het gesprek. Ik kon hem eerst niet verstaan door zijn zware accent, maar even later begreep ik dat hij reageerde op het woord Oekraïne. Zelf kwam hij uit Wit-Rusland en woonde hier al tien jaar. Hij vond mij wel iets Oekraïens hebben, zei hij, door mijn enthousiaste verteltrant over die muziek. Het gesprek hield daar ongeveer op, want mijn kibbeling was klaar en mijn eigenlijke gesprekspartner, die hem blijkbaar wel eerder gezien had, was al weg. Dimitri moest nog wachten op zijn lekkerbekjes.
De gitarist gaat door het leven onder de naam Estas Tonne, en is geboren in 1975 als Stanislav Tonne in Oekraïne, toen nog onderdeel van de Sovjet Unie (USSR).
Op 8-jarige leeftijd begon hij met klassieke gitaarlessen op de plaatselijke muziekschool. In 1990 verhuisde hij met zijn gezin mee naar Israël en stopte met gitaarspelen.
Elf jaar lang speelde hij niet, tot hij in september 2001 naar New York ging en weer begon te spelen; hij vormde een duo met violist en straatmuzikant Michael Shulman.
Vervolgens ging hij als solist overal ter wereld spelen: concerten, yoga- en kunstfestivals, op straat enzovoorts. Samenwerken met anderen deed hij dan ook vaak. Als volwassene zou hij nergens langer dan een jaar verblijven.
Tijdens zijn "Breath of Sound" tournee in de VS speelde hij in november 2018 in Oregon samen met de zangeres Peia Luzzi drie concerten. Dit is één song uit die reeks concerten.
Estas noemt Peia "a dear friend". Haar bijnaam schijnt te zijn: Peia "Bird" Luzzi - of dat iets te maken heeft met de titel…? Dit zou uitgevoerd en opgenomen zijn zonder repetitie!
Je moet wel even wachten voordat héél subtiel haar stem gaat meedoen.
Peia Luzzi, Estas Tonne - Bird's Teardrops (Ashland, Oregon 2018):
Wie mee wil doen met (of luisteren/kijken/lezen bij andere deelnemers) ZoZ: Zwijmelen op Zaterdag, vindt de links bij Melody.
Afleveringen t/m ZOZ347 vind je bij Trees, en de afleveringen t/m ZOZ260 vind je bij de oorspronkelijke initiatiefneemster Marja.
Wie wat bewaart, heeft wat. Voor schaarse tijden bijvoorbeeld. Deze week had ik nog geen enkele gedachte gespendeerd aan de zaterdag "die ik wist dat zou komen", meestal heb ik in gedachten het verhaal al bijna klaar. Deze week was ik "te druk" met van alles.
En ik heb gisteren weer eens een lekkere, zonnige fietstocht gemaakt. Ik had het 2½ week verslonsd, na een paar mooie tochten tijdens de vakantie. We zitten hier niet al te ver van de grens, met daarachter een gebied met onder andere mooie glooiende landschappen, rondom Uelsen en het Feriengebiet Wilsumer Berge.
Ik heb dus maar even in mijn notities gekeken. Daar had ik ooit het woord "Pachelbel" genoteerd, dat me nu niets meer zei; het gaf me een associatie met Pipi Langkous - vraag me niet waarom. Misschien via een onbewust achterdeurtje met Pietje Bel?
Het blijkt te gaan om een klassieke compositie, Kanon und Gigue in D-Dur für drei Violinen und Basso Continuo van Johann Pachelbel (1653-1706), zijn bekendste werk.
Dat heb ik op de een of andere manier gevonden, en de link naar dit Wikipedia-item bewaard vanwege de lange lijst met nummers die van deze compositie zijn afgeleid: ongelooflijk! De Engelse versie geeft deze lijst niet, maar wel meer muziektheoretische uitleg.
Ik koos deze uitvoering, omdat die mij het puurst lijkt qua instrumentarium - er zijn er veel meer op Youtube.
Hochzeit Streichquartett - Pachelbel: Kanon und Gigue in D-Dur:
Eén titel uit die lange lijst met afgeleide melodiën sprak me vandaag aan: Ride Into The Sun van Velvet Underground, geschreven en ook wel solo uitgevoerd door Lou Reed. Hij schreef het in 1972 - het verscheen o.a. in een instrumentale versie op het verzamelalbum Another View uit 1986. Ik vond een site waar een overzicht van de ontwikkeling van deze song werd gegeven, waarvan helaas een versie die ik graag had willen beluisteren niet meer beschikbaar was. Ik koos deze.
Velvet Underground - Ride into the sun (demo with vocal, 1970):
Toen ik op de terugweg was, kreeg ik pech. Ik had, ver van bewoond gebied, al een paar keer gezocht naar de oorzaak van een tikkend geluid, maar kon niets vinden. Midden in Emlichheim voelde ik dat het helemaal mis was. Ik vroeg me af of de ketting stuk was, maar het bleek de derailleur: het boutje waarmee een tandwieltje vast moest zitten, was losgedraaid. Het tandwieltje was er uitgevallen: gelukkig lag het vlakbij.
Oeps, wat nu? Ik kan veel zelf repareren onderweg, maar hiervoor had ik het gereedschap niet bij me.
Men zegt wel eens: "Het geluk is met…" (kies de gewenste variant). Ik had mijn fiets tegen een lantaarnpaal gezet. Ik bleek voor het terrein van een mechanisatiebedrijf te staan, en een medewerker kwam informeren wat er aan de hand was. Een collega van hem, een monteur, heeft me fantastisch geholpen, zodat ik naar huis kon fietsen, want er bleek toch een onderdeeltje kwijtgeraakt! Hoefde ik dus niet naar huis te bellen om me op te halen.
Ik vond een video met dezelfde titel. Het blijkt niet dezelfde song te zijn - het is een heel ander genre en een andere tekst. Dat ik 'm plaats is omdat de naam van de groep, Def Leppard, me is bijgebleven, omdat de drummer, Rick Allen, zijn linkerarm mist. Ja, je leest het goed!
Bij een auto-ongeluk is zijn arm afgerukt toen hij uit de auto werd geslingerd. De arm is in eerste instantie nog weer aangezet, maar moest door een ontsteking alsnog weer geamputeerd. Twintig maanden na het ongeluk drumde hij weer bij de groep, en nu nog steeds.
Lees hier meer over de toedracht van het ongeluk.
Het nummer met de titel "Ride Into The Sun" stond op hun debuut EP: The Def Leppard E.P. uit 1978, dus vóór het ongeluk.
Def Leppard - Ride Into The Sun (1978):
Op mijn weg door de Duitse dreven zag ik een weg, die mij hoop gaf op hoger stijgen op de maatschappelijke ladder, maar het bleek gewoon een landweggetje van het ene eind naar het andere.
Daarom dacht ik, net over de grens en weer in Nederland: als ik nu al die Ja-knikkers achter me kan scharen, zou dat voldoende zijn om een nieuwe politieke partij te beginnen? Iedereen doet dat toch tegenwoordig?
Wie mee wil doen met (of luisteren/kijken/lezen bij andere deelnemers) ZOZ: Zwijmelen op Zaterdag, vindt de links bij Melody.
Afleveringen t/m ZOZ347 vind je bij Trees, en de afleveringen t/m ZOZ260 vind je bij de oorspronkelijke initiatiefneemster Marja.
Lang geleden las ik in de Volkskrant een recensie over een groep die ik nooit intensief gevolgd heb, maar waarvan ik de naam gemakkelijk kon onthouden: Pearls Before Swine. Die recensie heb ik opgeslagen en kwam 'm nu weer tegen. Dat mijn aandacht er nu bij bleef hangen, komt mede door ons bezoek aan het Jheronimus Bosch Art Center in 's-Hertogenbosch tijdens onze vakantie, als herinnering aan ons bezoek aan de stad in 2011 met Marijke's in 2017 overleden zus Sylvia.
Daar hing niet alleen werk van Hieronymus Bosch, ook wel genoemd Jheronimus, of gewoon Jeroen Bosch , nu was er ook een expositie van "mail-art", met als thema "The Monk", waarin opgenomen een inzending van zwager Nico van Hoorn.
Monnik, Bijbel en Jeroen Bosch, ze zijn niet van elkaar te scheiden. Jeroen Bosch met zijn op Bijbelse interpretaties berustende monumentale schilderstukken, waaraan een satirische knipoog niet vreemd is, werd ook wel genoemd: 'den duvelmakere' (de schepper van duivels).
Dat is een mooi bruggetje naar de muziek van dit blog: de groep Pearls Before Swine ontleent zijn naam aan een Bijbeltekst, uiteraard de Engelse versie: Matthew 7:6:
Give not that which is holy unto the dogs, neither cast ye your pearls before swine, lest they trample them under their feet, and turn again and tear you to pieces.
In de Nederlandse Statenvertaling:
Geeft het heilige den honden niet, noch werpt uw paarlen voor de zwijnen; opdat zij niet te eniger tijd dezelve met hun voeten vertreden, en zich omkerende, u verscheuren.
Over de juiste interpretatie van deze tekst lijken de geleerden nog niet uitgepraat. Ik speel graag even met de gedachte dat hoe ouder de vertaling, hoe dichter die wel eens bij de oorspronkelijke betekenis zou kunnen liggen. Moderne vertalingen worden gemaakt vanuit een leefwereld die zó anders is dan die van toen; de mens staat veel verder af van de basis van het bestaan, de meeste mensen van nu hebben bijvoorbeeld nog nooit zelf op een boerderij gewerkt, of gejaagd en de prooi geslacht.
De groep bedoelde: geef geen waardevolle dingen aan wie het niet begrijpt of waardeert. Ze maakten mystieke-, melancholieke- en protestsongs, zoals in die tijd meer artiesten. Ze vonden zichzelf ook niet zo fotogeniek en gaven niet of nauwelijks interviews, daarmee schiepen ze een mysterie rond de groep.
De verbinding van Pearls Before Swine naar Jeroen Bosch is ook een inkoppertje: voor de hoes van hun debuutalbum, One Nation Underground, kozen ze een uitsnede van het rechter paneel (en), het "hellepaneel", van Bosch's schilderij de Tuin der Lusten (en). Het schilderij hangt in het Museo Nacional del Prado in Madrid, maar de groep koos de uitsnede zoals die stond op de omslag van het boek The Hunger and Other Stories van schrijver Charles Beaumont.
Thomas (Tom) Rapp begon de groep met een paar vrienden van High School. Ze kregen snel een platencontract en namen hun debuutalbum op. Er werden zo'n 200.000 exemplaren verkocht, waar ze letterlijk nooit een cent voor ontvangen hebben. Daardoor werd de band ontbonden, maar Tom Rapp is met wisselende muzikanten doorgegaan, tot hij in 2018 overleed. Van dit album zijn er wel heruitgaves geweest, zoals waar de genoemde recensie over ging. Die versie was alleen fysiek te verkrijgen.
Omdat er weinig of helemaal geen live-beelden zijn, moeten we het deze keer doen met het hellepaneel van Jeroen Bosch als afbeelding. Ach, het gaat om de muziek. Ik denk dat er meer nummers van dit album interessant zijn, maar ik kies er twee. Het eerste is een akoestisch nummer. Ik las ergens dat ze geamuseerd de interpretaties van de tekst hebben gelezen.
Another time
Where have you been to?
Where did you go?
Did you follow the summer out
When the winter pushed its face in the snow?
Or have you come by again to die again?
Well, try again another time.
Did you follow
The crystal swan?
Did you see yourself
Deep inside the velvet pond?
Or have you come by again to die again?
Well, try again another time.
When you set to shape the world,
Was the shape the shape of you?
Or did you cast enchanting glances
Through the eye that all men use?
Or have you come by again to die again?
Well, try again another time.
Did you find that the universe
Doesn't care at all?
Did you find that if you don't care
This whole wrong world will fall?
Or have you come by again to die again?
Well, try again another time.
Did you ever capture
All those jewels in the sky?
Did you find that the world outside
Is all inside your mind?
Or have you come by again to die again?
Well, try again another time.
Pearls Before Swine - Another Time (1967):
Het tweede nummer bevat volgens de omschrijving "gecodeerde obsceniteiten". Dat wil zeggen, teksten die in Morse code (nl) verwerkt zijn in de song. De code die vrijwel iedereen associeert met het noodsignaal SOS (...---…), maar waarin complete berichten kunnen worden weergegeven. Nou zijn ze (publiekelijk) nogal preuts in Amerika, en dit is uitgebracht in een woelige tijd, met o.a. protesten tegen de Viëtnam-oorlog, door jonge kerels, dus hoe erg vinden wij het nu? Tja, wat "zeggen" ze dan eigenlijk?
Oh Dear, Miss Morse
Oh Dear, Miss Morse,
I want you,
Oh yes, I do,
I want you.
Chorus:
Dit Dit Dah Dit
Dit Dit Dah
Dah Dit Dah Dit
Dah Dit Dah
This may strike you
Odd-I-ly
But I want you
Bodily
Don't blame me dear,
Blame McLuhan
His media
Were your ruin
Ik gok dat ze in de tekst deze McLuhan bedoeld hebben.
Dit staat voor een punt, Dah voor een streepje in Morse, dus: Dit Dit Dah Dit = F; Dit Dit Dah = U; Dah Dit Dah Dit = C; Dah Dit Dah = K. Tja, van de woorden die ik nu te pas en te onpas om me heen hoor, daar zou ik vroeger een pak voor op m'n broek gekregen hebben...
Pearls Before Swine - (Oh Dear) Miss Morse:
Nog even over de Mail Art: De tentoonstelling in de toren van het Jheronimus Bosch Art Center in ’s-Hertogenbosch is tot 1 oktober 2019 te bezichtigen. Meer info: Jheronimus Bosch Art Center en het blog Monk Project.
Wie mee wil doen met (of luisteren/kijken/lezen bij andere deelnemers) ZOZ: Zwijmelen op Zaterdag, vindt de links bij Melody.
Afleveringen t/m ZOZ347 vind je bij Trees, en de afleveringen t/m ZOZ260 vind je bij de oorspronkelijke initiatiefneemster Marja.
De laatste weken heb ik weer de kans gehad langs onze grote rivieren te fietsen. Heerlijk over de dijken, waarbij je de ene kant uitkijkt over het land en aan de andere kant over het water, de schepen en de overkant.
Dan zie je ook de bochten in de rivieren, en uit mijn herinnering kwam een zin naar boven: "Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier". Dat inspireerde me tot een intensieve zoektocht waarvan ik veel leerde.
Melancholie, die te maken zal hebben met de actualiteit die ons toekomt waaien vanuit Amerika: de niet aflatende schietpartijen, waarbij haatgevoelens tegenover bevolkingsgroepen een rol spelen. Een president die die haat lijkt aan te wakkeren door immigranten weg te zetten als criminelen, drugsdealers en verkrachters.
Een president die, toegejuichd door zijn bijbelvaste aanhangers, roept dat hij zal bidden voor de slachtoffers van de schietpartijen, en dat de oorzaak ligt bij geesteszieke personen, maar één van de eerste dingen die hij deed als president, was het terugdraaien van een wet die het voor geesteszieke personen moeilijker maakte om wapens te kopen: Trump ended rule to block mentally ill from getting guns.
Die president is zelf een immigrantenkind, van zijn ouders en grootouders is zijn vader de enige die in Amerika geboren is. Twee van zijn drie echtgenotes zijn buiten Amerika geboren.
"Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier" is de titel van een boek, vertaling van Bury My Heart at Wounded Knee van de historicus Dee Brown (nl), (niet te verwarren met thrillerschrijver Dan Brown)! Dat boek beschrijft de geschiedenis van de oorspronkelijke bevolking van Amerika, de indianen, of Native Americans, onderscheiden in 570 stammen, waarvan de helft in Indianenreservaten (nl) leeft.
Brown vertelt eerst de geschiedenis vanaf de ontdekking van Amerika in 1492 tot de Indiaanse onrust die begon in 1860. Hij benadrukt het aanvankelijk vreedzame gedrag van indianen ten opzichte van Europeanen, vooral gezien hun kennelijk gebrek aan weerstand tegen vroege koloniale inspanningen bij Europeanisering. Zo was bij de Indianen grondbezit een onbekend verschijnsel - de grond was gezamenlijk eigendom.
De bevolking werd steeds verder teruggedrongen in reservaten, meestal slechte grond en met te weinig ruimte voor hun eigen leefwijze. Ook waren de mensen niet bestand tegen geïmporteerde ziekten.
Het handelen van de regering wordt afgeschilderd als een voortdurende poging om de cultuur, religie en manier van leven van inheemse Amerikaanse volkeren te vernietigen. Zo kwam er een wet, de Indian Removal Act (nl), gedwongen verhuizingen van indianen en jarenlange oorlogvoering tegen de Indianen (nl) door de federale overheid van de Verenigde Staten.
In die sfeer kreeg een Indiaans spiritueel leider, Wovoka (nl), een hoopvol visioen. Hij was ook bekend als Jack Wilson, doordat hij vanaf zijn veertiende was opgevoed door een blank, christelijk gezin, nadat zijn vader was overleden.
Volgens dat profetische visioen, tijdens een zonsverduistering, zouden de geesten van de doden van zijn stam zich weer mengen met de levenden. De blanke heerschappij zou eindigen en die zouden verdwijnen van hun land. Daartoe moesten de Indianen een rechtschapen leven leiden, en moesten Indiaanse rituelen worden uitgevoerd, waaronder de traditionele Ghost Dance (nl).
De band Redbone (nl) met Indiaanse en Cajun achtergrond noemde een album Wovoka; dit is de titelsong.
Redbone - Wovoka:
De Ghost Dance verspreidde zich snel onder de indianenstammen, in diverse varianten.
Dit fenomeen werd door de autoriteiten opgevat als bedreigend. Waar Wovoka vooral vreedzaamheid voorstond, waren andere leiders gefrustreerd door de kolonisten en de overheid, die zich niet aan de verdragen hielden. Ook meenden ze onkwetsbaarheid te kunnen ontlenen aan de Ghost Dance.
The Ghost Dance of 1889–1891 by the Oglala Lakota at Pine Ridge.
Illustration by western artist Frederic Remington, 1890. (Wikipedia)
De Ghost Dance is terug te vinden in de muziek. De moeder van Robbie Robertson (nl), bekend van The Band (nl), was een Mohawk (nl). Hij schreef zijn eigen Ghost Dance song.
Crow has brought the message
to the children of the sun
for the return of the buffalo
and for a better day to come
You can kill my body
You can damn my soul
for not believing in your god
and some world down below
You don't stand a chance
against my prayers
You don't stand a chance
against my love
They outlawed the Ghost Dance
but we shall live again,
we shall live again
My sister above
She has red paint
She died at Wounded Knee
like a later day saint
You got the big drum in the distance
blackbird in the sky
That's the sound that you hear
when the buffalo cry
You don't stand a chance
against my prayers
You don't stand a chance
against my love
They outlawed the Ghost Dance
but we shall live again,
we shall live again
Crazy Horse was a mystic
He knew the secret of the trance
And Sitting Bull the great apostle
of the Ghost Dance
Come on Comanche
Come on Blackfoot
Come on Shoshone
Come on Cheyenne
We shall live again
Come on Arapaho
Come on Cherokee
Come on Paiute
Come on Sioux
De ouderen onder ons kennen Redbone van de Europese hit We Were All Wounded at Wounded Knee. In Amerika wilden veel radiostations het niet draaien, omdat het een inktzwarte bladzij uit de Amerikaanse geschiedenis vertegenwoordigde: de massamoord bij Wounded Knee (nl). De doorlopende reeks confrontaties tussen kolonisten en het leger en de indianen mondde uit in een bloedbad toen de cavalerie de indianen wilde ontwapenen. De nauwelijks bewapende indianen werden beschoten met geweren en kanonnen. Er vielen enkele honderden slachtoffers onder de indianen, meest vrouwen en kinderen.
Redbone - We Were All Wounded at Wounded Knee:
Bury My Heart at Wounded Knee werd voor het eerst gepubliceerd in 1970, in een tijd van toenemend Amerikaans Indiaans activisme, en in 17 talen vertaald.
Kort daarvoor was de American Indian Movement (nl) opgericht.
De titel is ontleend aan de laatste zin van een gedicht uit 1927 getiteld American Names van Stephen Vincent Benét (nl). Het volledige citaat staat voorin Brown's boek:
I shall not be there. I shall rise and pass.
Bury my heart at Wounded Knee
Ik zal er niet zijn. Ik zal opstaan en voorbijgaan.
Begraaf mijn hart bij Wounded Knee.
Hoewel het gedicht van Benet niet over de benarde situatie van de indianen gaat, was Wounded Knee de locatie van de laatste grote confrontatie tussen het Amerikaanse leger en de indianen.
Het is ook de omgeving waar de ouders van opperhoofd Crazy Horse (nl) zijn hart en sommige van zijn beenderen begroeven nadat hij gedood werd in 1877.
Wie mee wil doen met (of luisteren/kijken/lezen bij andere deelnemers) ZOZ: Zwijmelen op Zaterdag, vindt de links bij Melody.
Afleveringen t/m ZOZ347 vind je bij Trees, en de afleveringen t/m ZOZ260 vind je bij de oorspronkelijke initiatiefneemster Marja.
In mijn bijdrage van vorige zaterdag liet ik twee video's horen met volledig metalen muziekinstrumenten.
Deze week kwam ik een video tegen die me de rillingen weer over m'n rug liet lopen al voordat ik op "start" geklikt had. Zowel de naam van de artiest als de naam van de song.
En niet te vergeten het instrument, dat zowel met een gedeeltelijk als geheel metalen klankkast voorkomt: de resonatorgitaar (nl), vaak volgens de originele merknaam dobro (nl) genoemd.
Oorspronkelijk was het instrument bedoeld om qua volume meer tegenwicht te bieden aan blaasinstrumenten, maar het werd al snel populair door de specifieke klankkleur.
Afbeeldingen Dobro / Resonator gitaar: Wikipedia
De artiest heette Beecher Ray Kirby (1911 – 2002), hij koos de artiestenaam Pete Kirby. Hij speelde al diverse instrumenten, toen hij een Hawaiiaanse gitarist ontmoette, Rudy Waikiki, en leerde van hem de dobro-stijl die hem zo kenmerkte.
De eerste keer dat ik hem bewust hoorde, was op het dubbelalbum Will The Circle Be Unbroken, een project van countryrockband The Nitty Gritty Dirt Band (nl), een dubbelabum, opgenomen in 1971. Ze brachten veel legendarische countrysterren samen, en legden veel klassieke countrysongs vast. Beecher Ray Kirby wordt hier vermeld als Pete "Oswald" Kirby.
Ik denk dat hij nog bekender is als Bashful Brother Oswald oftewel "verlegen broer Oswald". Die bijnaam Kreeg hij in zijn tijd bij Roy Acuff and The Smokey Mountain Boys. Er kwam een zangeres bij de groep van Acuff, en er waren mensen die er schande van spraken dat zo'n jonge vrouw met zo'n groep mannen onderweg was. Acuff deed toen voorkomen alsof Kirby de broer was van Rachel Veach. Zie hier voor meer info.
Acuff vond ook belangrijk dat er grappen gemaakt werden bij de optredens, hier een kort voorbeeld met Kirby en Veach. Bij de video staat op Youtube ook meer info.
Rachel Veach & Bashful Brother Oswald - Have I Told You Lately That I Love You:
Dan kom ik eindelijk bij "de song van de rillingen". Die gaat over een trein, maar dan wel een bijzondere trein. Ik heb de song al eerder geplaatst in een andere versie, in 2017, maar die was nu verdwenen.
De song heette in 1882 eerst The Great Rock Island Route, naar die spoorlijn, en bevatte een lyrische beschrijving van het landschap langs de route.
Na enkele aanpassingen werd de titel The Wabash Cannonball. Het werd echt een klassieker, waarbij diverse artiesten hun eigen variaties maakten op de tekst.
Een van de eerste opnamen (1929) was van The Carter Family: Carter Family - Wabash Cannonball; een andere populaire versie (1936) was van Roy Acuff - The Wabash Cannonball: daarvan zijn meer dan 10miljoen exemplaren verkocht.
Er zijn veel theorieën over de oorsprong van "The Wabash Cannonball". Utah Phillips stelt dat hobo's zich een mythische trein voorstelden die de "Wabash Cannonball" werd genoemd, een "dodenkoets" die bij de dood van een hobo verscheen om zijn ziel naar zijn bestemming te brengen. Vervolgens werd de song gecreëerd, waarbij tekst en muziek het verhaal van de trein vertelden.
Een hobo (nl) is een reizende werknemer, met name iemand die verarmd is. Vaak reisde de hobo (clandestien) met de (goederen)trein. De term is rond 1890 ontstaan in het (noord-) westen van de Verenigde Staten. In tegenstelling tot een zwerver of landloper, die alleen werkt als hij genoodzaakt wordt, of helemaal niet, is een hobo een reizende werknemer (vergelijk b.v. hannekemaaier of seizoensarbeider).
Een andere theorie stelt dat het nummer is gebaseerd op een sterk verhaal waarin Cal S. Bunyan, de broer van de houthakkende reus uit de Amerikaanse folklore, Paul Bunyan (nl), de hoofdrol speelt. Het is een soort Flying Dutchman (nl) verhaal, maar dan van de Amerikaanse spoorwegen.
Lang geleden werd die legende van de Wabash Cannonball genoteerd door de etnomusicoloog, archivaris en activist Alan Lomax (nl); ik vertaalde het vanaf deze stite.
De jongste van de Bunyan-jongens, Cal S. Bunyan, bouwde de wonderlijkste spoorweg ter wereld; de lijn Ierland, Jeruzalem, Australië en Zuid-Michigan. Het kostte de grootste staalfabriek van het land twee jaar, volgens een rooster van een zesendertig uur per dag en een werkweek van negen dagen om één spoorrail voor Cal te produceren. Elke dwarsligger was gemaakt van een hele sequoia.
De trein had zevenhonderd wagons. De trein was zo lang dat de conducteur op een tweecilinder, super-deluxe motorfiets reed om kaartjes te controleren. Hij ponste elk kaartje door er gaten in te schieten met een automatisch .45 geweer. De trein ging zo snel dat hij na een volledige stop nog steeds vijfenzestig mijl per uur reed.
Na twee maanden dienst was de dienstregeling versneld, zodat de trein een uur voor zijn vertrek op zijn bestemming aankwam.
Op een dag zei Cal tegen de machinist: "Geef haar alle snelheid die ze heeft." Dat betekende het einde van de I.J.A. & S.M. Spoorweg. De trein reed zó snel dat de stalen rails smolten door de wrijving en de dwarsliggers verbrandden tot as . . .
Toen hij op topsnelheid kwam, steeg de machine op als een vliegtuig en lanceerde zichzelf en de zevenhonderd wagons zó ver de stratosfeer in, dat de wet van de zwaartekracht ermee ophield.
Dat was jaren en jaren geleden, maar die trein snelt nog steeds door de ruimte en maakt waarschijnlijk nachtelijke sprongen tussen de sterren, bij Jupiter!
Hier is de versie, "live on Grand Ole Opry", die ik vond met "Bashful Brother Oswald" en Boxcar Willie, ook zo'n gerenommeerde oudgediende!
Boxcar Willie And Brother Oswald - Wabash Cannonball:
Ik noemde Bruce Duncan "Utah" Phillips al hierboven. Nee, ik had ook nog nooit van hem gehoord. Hij was vakbondsman, activist, folkzanger, verhalenverteller en dichter. Na zijn diensttijd in Korea, waar de na-oorlogse verwoesting zijn sociale en politieke denken bepaalde, reisde hij per trein door Amerika en schreef songs. Dit lijkt me een afspiegeling daarvan. (Een "bum" is een zwerver.)
Utah Phillips - Halleluiah I’m A Bum - 1981:
Wie mee wil doen met (of luisteren/kijken/lezen bij andere deelnemers) ZOZ: Zwijmelen op Zaterdag, vindt de links bij Melody.
Afleveringen t/m ZOZ347 vind je bij Trees, en de afleveringen t/m ZOZ260 vind je bij de oorspronkelijke initiatiefneemster Marja.
