Kerstkaart (met adreswijziging) en rouwkaart tegelijk op de deurmat...

De adreswijziging had ik al een tijdje geleden per e-mail ontvangen, ik had onze kerstkaart dus naar het goede adres gestuurd. Ik weet niet of oom Kees hem nog gezien heeft, maar ik denk het niet. We waren niet echt vroeg en de post had het druk met de "kerst-tsunami".

Rouwkaarten hebben voorrang, als je ze op de juiste wijze ter post bezorgt. Zo kon het gebeuren dat de kerstkaart die zijn kinderen voor oom Kees hadden verstuurd, tegelijk in onze brievenbus viel met het officiële bericht van zijn overlijden.

Oom Kees was pas verhuisd van de woning waar hij met tante Lies, een zus van mijn moeder, na zijn pensionering had gewoond, naar een appartement in een verzorgingshuis, ook wel genoemd een "inleunwoning". Op zijn kerstkaart was zijn adreswijziging vermeld, voor zijn grote aantal sociale contacten die deze informatie nog niet hadden gekregen.
Tante Lies is overleden in juli 2009. De gezondheid van oom Kees was toen al niet optimaal, maar ik denk dat hij zich er in eerste instantie mentaal goed doorheen geslagen heeft.

Tante Lies was de op een na jongste uit het gezin met 10 kinderen van mijn grootouders, mijn moeder was de op twee na oudste: ze verschilden 10 jaar in leeftijd. Ook oom Kees en tante Lies hadden een gezin van dezelfde grootte. Ik denk dat mijn moeder dat ook graag had gewild, maar door het vroegtijdig overlijden van mijn vader bleef ik haar enige kind, naast de 9 stiefkinderen in haar tweede huwelijk.

Bij de begrafenis van mijn moeder (1982) zat ik met stiefbroers en -zussen in de "familiekamer". Op zeker moment liepen oom Kees en tante Lies voor de open deur langs. Tante Lies leek daar zó op mijn moeder, dat ik even in wederopstanding geloofde...

Ik ben met mijn moeder vroeger een aantal keren bij oom Kees en tante Lies op bezoek geweest. Mijn herinneringen daaraan zijn vaag, maar niet geheel zonder beelden. Hun eerste kinderen waren er al, maar ik was 4 jaar ouder dan hun oudste.
Een kruidenierswinkel oude stijl, met een toonbank en vakken daarachter. Verpakte producten op de hogere planken, en onderaan bakken met bijvoorbeeld bruine bonen en andere opschepbare producten die moesten worden afgewogen. Achter en boven de winkel het woonhuis, en daarachter de voorraad, en weer daarachter de opslag van emballage.
Maar misschien is dit een beeld uit een mix met andere situaties van destijds. Er waren uiteindelijk drie familieleden die kruidenier waren in het Drents/Groningse grensgebied: mijn moeder liet mij relatief veel van de wereld zien, voor die tijd en met haar beperkte mogelijkheden.

En hoeveel Nederlanders hebben een nostalgische connotatie met de plaatsnaam Wildervank, die bijna werd vermalen door de schaalvergrotende gemeente Veendam? Die smalle weg langs dat smalle veenkoloniale kanaal, met die vrijwel ononderbroken rij bebouwing?

Niet alleen door zijn jarenlange werk als kruidenier had oom Kees veel bekenden, een van zijn dochters vertelde dat hij nog steeds zijn sociale netwerk uitbreidde. In al zijn zorgen en ziekte had oom Kees zijn kinderen gevraagd om te zorgen voor het verzenden van zijn kerstkaarten, vorige week. Dat hebben ze dus heel goed gedaan.

Zondagmorgen is oom Kees overleden. De laatste keer dat we hem hebben gezien was bij de uitvaart van de vrouw van zijn oudste zoon, nog maar een paar maanden geleden. Hij zat toen in een rolstoel en was heel emotioneel, zodat we toen al dachten dat het de laatste keer was dat we hem zouden zien.
De vorige generatie is nu overleden, van de aangetrouwden is de laatste man nu ook "uit de tijd", drie tantes zijn er nog.

Het eerste waar ik vanavond aan dacht tijdens een telefoongesprek met een van zijn dochters, was een onderonsje van mij met oom Kees tijdens een vaartocht in Zuid-Holland op 14 juli 1989, ter gelegenheid van het 40-jarig huwelijk van de net iets oudere broer van tante Lies. De schipper vertrouwde het roer toe aan oom Kees, nadat die verteld had dat zijn vader schipper, en hij zelf parlevinker was geweest. Het was een prachtige ervaring.
Ik heb altijd mijn vader gemist, oom Kees heeft daarvan een beetje ingevuld.