Techniek, dictee en Dick's kunst

Als 's morgens de koffie was gebracht, was de vaste grap dat we Dick, die aan het eind van de gang zat, naar de koffiehoek riepen: "Koffie, Dick!". Evenzo 's middags: "Dick, thee!". Hij kwam er dan aan met een brede glimlach.

Vrijdag vernam ik dat een bijzondere (vroegere) collega is overleden: Dick Nederveen . Hij is ruim 84 jaar geworden. Toen ik de gegevens narekende, verbaasde ik me er over dat hij maar 14 jaar ouder was dan ik: gevoelsmatig was het verschil veel groter.

Vakmatig had ik weinig met Dick te maken. Techniek kent zóveel richtingen!
De band werd anders toen we in een tijdelijk gebouw in twee kantoortjes naast elkaar kwamen te zitten in een afgezonderde hoek. Voor alle andere collega's ging je na de ingang linksaf, voor ons tweeën ging je rechtsaf.
Ook toonde ik meer interesse voor kunst dan de gemiddelde collega, dus gingen onze gesprekken daar nogal eens over.

Hij had techniek als beroep, maar ik betwijfel of hij zich niet méér kunstenaar voelde. Met zo'n sterke artistieke interesse word je, in zo'n technische omgeving, al gauw aangekeken als een beetje apart. Ook al zit je tussen hoger opgeleide mensen op een ontwikkelingsafdeling, maar misschien is de welwillendheid daar wel iets groter.

Dick was degene die plaatsing van kunst in het bedrijf coördineerde, als eenpersoonscommissie. Zelden kwam er kritiek, maar was dat omdat de productiemedewerkers (daarvan waren er het meest) het mooi vonden, of omdat ze geen tijd hadden er echt aandacht aan te besteden?
Daar filosofeerden we dan bijvoorbeeld over.

Hij vertelde me soms wat hem bezig hield in zijn artistieke werk. Hij was niet een man van één stijl of één kunststroming of één techniek. Het experiment was hem een genoegen.
Op een pagina bij zijn kunstvrienden zegt hij, dat hij "allerlei kunstenaars bewondert die hun werk met aandacht maken." Hij noemt niet alleen Rembrandt en Vincent van Gogh, maar ook de Toyisten, opgericht in Emmen door Dejo, en Paul Meijering, (die woont hier in de straat), bekend van de realistische schilderijen van coryfeeën uit sport en muziek.

De VUT-leeftijd was toen 60 jaar, maar Dick had een unieke functie in ons bedrijf, en daarom bleef hij op dringend verzoek van de directie nog een paar jaar doorgaan. Hij vond zijn vak leuk genoeg!
Toch was hij niet in alles een voorloper of meeloper: hij weigerde consequent om nog met een computer te leren werken - hij had als enige op de locatie nog een elektromechanische typemachine.
Voor de afscheidreceptie van zijn afdeling (waar ik niet toe behoorde), heb ik een toespraakje voor hem geschreven dat vol zat met (toen actuele) computertermen, waarvan sommige aanwezigen verbaasd met de oren geklapperd zullen hebben, dat Dick die zomaar uit zijn mouw schudde.

Dat is inmiddels alweer zo'n 20 jaar geleden. Ik heb Dick sindsdien niet meer ontmoet en meende jaren geleden via een gezamenlijke kennis al gehoord te hebben dat hij "uit de tijd" was, zoals wij Drenten overledenen aanduiden.

Dick is in Rotterdam geboren. Of hij met de verhuizing van het oorspronkelijke familiebedrijf vanuit die omgeving meegekomen is naar Emmen, of later gekomen is, weet ik niet. Ik weet wel dat Dick, in tegenstelling tot de schrik die veel Randstedelingen koesteren voor deze "barre uithoek van het land", hij hier helemaal zijn draai gevonden had.

Emmen, als "slechtste stad om te wonen", onder andere vanwege de vermeende cultuurarmoede, had voor Dick dan wel de cursussen van Edith Stoel (later ook onze goede vriendin), de AKE en SOUZA te bieden, waarin hij zich artistiek kon uitleven, en het bedrijf waar hij behalve met zijn technologische kennis ook iets zinvols met zijn artistieke gevoel en talent heeft kunnen doen!

Nu ik zelf ruim de vroegere VUT-grens ben gepasseerd, denk ik elke morgen nog aan Dick.
Hij vertelde ooit dat hij tot zijn vreugde weer zijn broek kon aantrekken zonder te gaan zitten: hij was aan gymnastiek gaan doen. Ik merk nu aan den lijve wat hij bedoelde!