Waar het vandaan kwam weet ik niet, maar vanmorgen onder de douche dacht ik ineens aan wat de eerste strip geweest moet zijn die ik gezien heb: Van Bergen.
Dat moet geweest zijn zo rond 1950, bij Opa en Oma in de krant. Het is een vage herinnering: een man met een hoed op die van alles beleeft. Ongetwijfeld zal er geen onvertogen woord gevallen zijn, want de strip stond in een krant die in die tijd gelezen mocht worden door de Gereformeerde achterban van de Anti Revulutionaire Partij, de Nieuwe Provinciale Groninger Courant. Een beetje ondeugd mocht wel, maar de strip was vast wel moraliserend.
Hoe jong ik was toen ik kennismaakte met die strip, kan ik niet precies reconstrueren. Ben ik voorgelezen door Opa of Oma, of kon ik zelf al lezen?
Volgende vraag: is er nog iets van (informatie over) die man met z'n aparte hoedje terug te vinden? En jawel hoor, na enig zoeken vond ik een paar plaatjes bij Lambiek.net. Die hoed met die veer, die pofbroek? Eéntje mag ik er toch wel even "lenen"?
Ik leerde daar ook, dat de strip is getekend door Douwe Sikkema, en dat er 5 albums met Van Bergen-strips gedrukt zijn bij Jan Haan in Groningen, boekhandel en drukkerij (heeft mijn moeder daar niet in de huishouding gewerkt?).
Ik vond bij Lambiek ook een overzicht van strips uit 1945-1950, waarvan ik me er een aantal herinner.
Mijn favoriete strips van nu (Asterix, Lucky Luke) zien er weliswaar héél anders uit dan Van Bergen, maar hij is wel de eerste geweest die mij voor het stripverhaal heeft geïnteresseerd.
En dat nog wel terwijl er in die tijd juist in die kringen ernstig getwijfeld werd hoeveel schade de striplectuur zou toebrengen aan de leesvaardigheid en vooral het zieleheil van de jonge lezertjes.
De in onmin (kerkscheuring) bij de Nieuwe Provinciale Groninger Courant vertrokken hoofdredacteur Jongeling, vertrok naar het Gereformeerd Gezinsblad, dat later hernoemd werd naar Nederlands Dagblad. Daar heeft ene T.J. Kerpel onder de naam Oom Niek o.a. een jeugdrubriek verzorgd van 1955 tot 1987. In een interview (.pdf) van Daan van der Kaaden (journalist, tweedehands boekhandelaar en biograaf van W.G. van de Hulst) met oom Niek komt de volgende passage voor:
Eén nogal curieus stripverhaal betreft De avonturen van Van Bergen, verteld en getekend door Douwe Sikkema. Deze strips dateren uit de jaren vlak na de Tweede Wereldoorlog. Ze stonden in de Nieuwe Provinciale Groninger Courant. Kerpel kwam in contact met familieleden van de auteur en na overleg kon een hele serie verhalen over Van Bergen als weekstrip in de krant worden geplaatst.
Dat de strip na veertig (!) jaar nog veel waardering oogste, geeft aan hoe tijdloos de verhaaltjes en tekeningen waren. De strip is qua karakter en af en toe humoristisch aandoend simplisme goed vergelijkbaar met het werk van iemand als Backer, een vroege Nederlandse striptekenaar.
Het Interview van Daan van der Kaaden vond ik overigens op de site AchterDeRug "waar gegevens van oude boeken zijn te vinden."
Ik herken bij de opsomming allemaal uitgeverijen uit het aloude Gereformeerde circuit.
En dan vind ik nog een interview met Daan van der Kaaden, met foto, over zijn W.G. van de Hulst biografie bij het boekennieuws van het Reformatorisch Dagblad.
Maar dan moet ik die link wel NU ophalen, want op zondag werkt die niet, geloof ik: dat is De Dag Des Heeren, niet een dag van internet.
Het brengt me terug naar ca. 1960. Ik was 17, het (stief-)ouderlijk huis ontvlucht, had mijn eerste baan en was in de kost bij de Opa en Oma (die van de Nieuwe Provinciale Groninger Courant).
Het was zaterdagavond, ik zat boven op mijn kamer te studeren met de radio aan. Muziek die toch al gevoelig lag, want engelstalig en rock 'n roll.
Twee minuten na twaalf. Oma's stem luid onderaan de trap: "Raadio uuut! 't Is al Zuundaag!"
Lieve mensen, maar niet alleen generatiekloof...
Tot mijn genoegen vind ik bij Lambiek ook de veelzijdige Jan van der Voo waarmee ik een tijdje de Sociëteit Drentse Kunstenaars heb gedeeld, waarvan ik een aantal jaren lid en coördinator ben geweest, voordat ze "formeel" gingen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten