151121 - ZOZ - Van binnen- en buitenlandse misverstanden

Wie mee wil doen met (of luisteren bij andere deelnemers) ZOZ: Zwijmelen op Zaterdag, kan terecht bij Marja.

Ik plaats nog wel eens een ZOZ met liedjes in de streektaal. De termen streektaal en dialect worden vaak doorelkaar gebruikt en de betekenis ligt dicht bij elkaar.
Het Meertens Instituut, onderdeel van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW), legt het verschil als volgt uit: een streektaal is een (groep van) dialect(en) met een officiële erkenning als taal. Zo zijn het Fries, Limburgs en Nedersaksisch officiëel erkende talen in Nederland. Het Nedersaksisch is daarbij een groep nauw aan elkaar verwante dialecten, die overigens een groot deel van Europa omvat. Het Nedersaksisch wordt ook wel "het grootste taalgebied van Nederland" genoemd. Misschien meer qua oppervlakte dan naar aantal inwoners, maar toch.

Als ik iets in streektaal plaats, zal dat meestal zijn in dialecten van het Nedersaksisch - Gronings (Ede Staal) of Drents (Daniël Lohues), of misschien in het Twents of Achterhoeks (Normaal), om maar een paar namen te noemen.
Sommige mensen hebben daar moeite mee, en soms krijg ik een reactie als: dat luisteren we wel eens af op een regenachtige dag, omdat we het niet verstaan. Veel meer reacties zijn overigens overeenkomstig mijn relatie met het Fries en Limburgs: het meeste begrijp ik wel, maar ik spreek het niet.

Dat bracht mij op het idee om weer eens op te zoeken, waar ik zelf ook wel eens tegenaan gelopen ben: dat ik een populaire Engelstalige song (voor ons de "wereldtaal" bij uitstek) niet goed kon volgen omdat ik de tekst niet goed had verstaan. Er zijn meerdere sites die aandacht besteden aan dergelijke misinterpretaties, door verkeerd verstaan of onvolledig beluisteren, of de context niet begrijpen.

Zo zijn er bijvoorbeeld zinnen die heel anders worden verstaan dan ze gezongen zijn, òf door te weinig kennis van het Engels, òf door niet al te goed gearticuleerde, of door de instrumentatie overstemde zang. En dan zijn er mensen die zo'n tekst uitschrijven en op internet zetten; een paar voorbeelden.

Misverstaan:	Origineel:
Queen; "Another One Bites The Dust"
Another one drives the bus.	Another one bites the dust.
Queen; "Bicycle Race"
Buy cigarettes, buy cigarettes, buy cigarettes	Bicycle Race, Bicycle Race, Bicycle Race
Beatles; "All You Need Is Love"
All Anita's love	All you need is love.
Beatles; "Back In The USSR"
Holy disco microphone	Honey disconnect the phone
Michael Jackson; "Another Part Of Me"
She's just another porno queen.	You're just another part of me.
Michael Jackson; "Bad"
Disease of the eyes is the limit.	But they say the sky's the limit.
ABBA; "Super Trouper"
I was sick and tied up with a string	I was sick and tired of everything
Nena; "99 Red Balloons"
Ninety-nine molesters meet.	Ninety-nine ministers meet.
R.E.M.; "Losing My Religion"
But it was just a tree, that was just a tree	But that was just a dream, that was just a dream
Coldplay; "Adventure of a Lifetime"
Than this salvation for their eyes	And this adventure, more than I
Creedence Clearwater Revival; "Bad Moon Rising"
Bear to the bathroom on the right.	There's a bad moon on the rise.

Een andere categorie is het verschil tussen de oorspronkelijke bedoeling van de auteur en hoe het uiteindelijk overkomt.

Laten we beginnen met "Total eclipse of the heart (nl)" van Bonnie Tyler (nl). Ik heb destijds haar "greatest hits" LP aangeschaft vanwege Bonnie Tyler - It's A Heartache (1977), maar dit nummer past in de context van deze ZOZ.
Bonnie Tyler - Total Eclipse of the Heart:


Het is geschreven en geproduceerd door Jim Steinman (nl), bekend als songschrijver, musicalmaker en producer (van o.a. de grote hits van Meatloaf als "Bat out of Hell" en "Paradise by the dashboard light").
Vaak wordt het opgevat als een uiting van liefdesverdriet, maar Steinman had deze song gemaakt als liefdeslied van vampiers, als onderdeel voor een musical, Nosferatu. "Het gaat over duisternis, de kracht van duisternis, en de plaats van liefde in de duisternis". Het is haar grootste hit ooit, en ze is de enige vocalist uit Wales die de top van de Billboard Hot 100 haalde.

Een bekend voorbeeld van misverstaan door niet volledig beluisteren is "Born in the USA" van Bruce Springsteen (nl). Door het spetterende refrein zien veel mensen het als een ode aan de "American Dream". Zo refereerde Ronald Reagan (nl) ooit aan de song in zijn verkiezingscampagne, omdat het een patriottische feel-good song lijkt, maar wie de volledige tekst beluistert, ontdekt een heel andere betekenis, en Bruce Springsteen stond helemaal niet achter de republikeinse kandidaat Reagan, hij verklaarde zich juist democraat.

De song is deels bedoeld als eerbetoon aan vrienden van Springsteen die de Vietnam-oorlog waren ingestuurd, en waarvan sommigen niet waren teruggekomen. Het was ook een protest tegen de manier waarop teruggekeerde veteranen aan hun lot werden overgelaten, en, afkomstig uit de arbeidersklasse, vaak aan lager wal raakten in de economische crisis, die de kloof tussen arm en rijk vergrootte.
De bittere ironie in de coupletten drijft de spot met de holle slogan in het refrein.
Bruce Springsteen - Born in the U.S.A.:


"Imagine" (nl) van John Lennon (nl) vind ik nog altijd een van meest indrukwekkende songs ooit.
John Lennon - Imagine:


Hoe die in deze ZOZ terechtkomt? Hij stond in zo'n lijstje met verkeerd begrepen songs, met deze toelichting:

Het blad Rolling Stone (nl) noemde deze alomtegenwoordige hit de derde grootste song aller tijden. Lennon's tekst werd beschreven als "22 gracieuze zinnen van uitgesproken geloof in de kracht van een wereld met een gemeenschappelijk doel, om zichzelf te repareren en te veranderen."
Jimmy Carter (nl) zei ooit in een interview, dat "Imagine" overal ter wereld bijna evenveel gespeeld wordt als de nationale volksliederen, maar onder feel-good sentimenten zit een serieuze communistische ondertoon.
Lennon noemde de song "vrijwel het Communisctisch Manifest", en toen het lied een hit was, werd uit zijn mond genoteerd: "Omdat er een suikerlaagje omheen zit wordt het geaccepteerd. Nu begrijp ik wat je moet doen - breng je boodschap over met een beetje honing."

De recensent vermeldt er hier niet bij, wat John Lennon er nog meer bij zei: dat hij niet bepaald een communist was en bij geen enkele beweging hoorde, en: "Er is geen enkele echte Communistische staat op de wereld, dat moet je je realiseren. Het Socialisme waar ik het over heb, is niet de manier waarop de Russen of de Chinezen het doen. Misschien past dat bij hen, wij zouden een mooi, Brits Socialisme kunnen hebben."

Interessant, die misverstane teksten? Benieuwd of je ook wel eens iets verkeerd verstaan of begrepen hebt? Ga maar eens zoeken met de zoektermen "misheard" of "misunderstood", gecombineerd met "lyrics" en "songs"!

Ach, laat ik afsluiten met een prachtige song over dit onderwerp. Uiteraard kwam dit, onbedoeld, ook prominent voor in de zoekresultaten. Zij was de eerste die de song opnam, een andere versie werd bekender. Hier staat de tekst in beeld, dus...
Nina Simone - Don't Let Me Be Misunderstood:

Update n.a.v. de reactie van Melody: kijk ook eens bij Wikipedia naar Mondegreen, of de uitgebreide Engelse versie.