Deze week kwam ik een video tegen die me de rillingen weer over m'n rug liet lopen al voordat ik op "start" geklikt had. Zowel de naam van de artiest als de naam van de song.
En niet te vergeten het instrument, dat zowel met een gedeeltelijk als geheel metalen klankkast voorkomt: de resonatorgitaar (nl), vaak volgens de originele merknaam dobro (nl) genoemd.
Oorspronkelijk was het instrument bedoeld om qua volume meer tegenwicht te bieden aan blaasinstrumenten, maar het werd al snel populair door de specifieke klankkleur.
Afbeeldingen Dobro / Resonator gitaar: Wikipedia
De artiest heette Beecher Ray Kirby (1911 – 2002), hij koos de artiestenaam Pete Kirby. Hij speelde al diverse instrumenten, toen hij een Hawaiiaanse gitarist ontmoette, Rudy Waikiki, en leerde van hem de dobro-stijl die hem zo kenmerkte.
De eerste keer dat ik hem bewust hoorde, was op het dubbelalbum Will The Circle Be Unbroken, een project van countryrockband The Nitty Gritty Dirt Band (nl), een dubbelabum, opgenomen in 1971. Ze brachten veel legendarische countrysterren samen, en legden veel klassieke countrysongs vast. Beecher Ray Kirby wordt hier vermeld als Pete "Oswald" Kirby.
Ik denk dat hij nog bekender is als Bashful Brother Oswald oftewel "verlegen broer Oswald". Die bijnaam Kreeg hij in zijn tijd bij Roy Acuff and The Smokey Mountain Boys. Er kwam een zangeres bij de groep van Acuff, en er waren mensen die er schande van spraken dat zo'n jonge vrouw met zo'n groep mannen onderweg was. Acuff deed toen voorkomen alsof Kirby de broer was van Rachel Veach. Zie hier voor meer info.
Acuff vond ook belangrijk dat er grappen gemaakt werden bij de optredens, hier een kort voorbeeld met Kirby en Veach. Bij de video staat op Youtube ook meer info.
Rachel Veach & Bashful Brother Oswald - Have I Told You Lately That I Love You:
Dan kom ik eindelijk bij "de song van de rillingen". Die gaat over een trein, maar dan wel een bijzondere trein. Ik heb de song al eerder geplaatst in een andere versie, in 2017, maar die was nu verdwenen.
De song heette in 1882 eerst The Great Rock Island Route, naar die spoorlijn, en bevatte een lyrische beschrijving van het landschap langs de route.
Na enkele aanpassingen werd de titel The Wabash Cannonball. Het werd echt een klassieker, waarbij diverse artiesten hun eigen variaties maakten op de tekst.
Een van de eerste opnamen (1929) was van The Carter Family: Carter Family - Wabash Cannonball; een andere populaire versie (1936) was van Roy Acuff - The Wabash Cannonball: daarvan zijn meer dan 10miljoen exemplaren verkocht.
Er zijn veel theorieën over de oorsprong van "The Wabash Cannonball".
Utah Phillips stelt dat hobo's zich een mythische trein voorstelden die de "Wabash Cannonball" werd genoemd, een "dodenkoets" die bij de dood van een hobo verscheen om zijn ziel naar zijn bestemming te brengen. Vervolgens werd de song gecreëerd, waarbij tekst en muziek het verhaal van de trein vertelden.
Een hobo (nl) is een reizende werknemer, met name iemand die verarmd is. Vaak reisde de hobo (clandestien) met de (goederen)trein. De term is rond 1890 ontstaan in het (noord-) westen van de Verenigde Staten. In tegenstelling tot een zwerver of landloper, die alleen werkt als hij genoodzaakt wordt, of helemaal niet, is een hobo een reizende werknemer (vergelijk b.v. hannekemaaier of seizoensarbeider).
Een andere theorie stelt dat het nummer is gebaseerd op een sterk verhaal waarin Cal S. Bunyan, de broer van de houthakkende reus uit de Amerikaanse folklore, Paul Bunyan (nl), de hoofdrol speelt. Het is een soort Flying Dutchman (nl) verhaal, maar dan van de Amerikaanse spoorwegen.
Lang geleden werd die legende van de Wabash Cannonball genoteerd door de etnomusicoloog, archivaris en activist Alan Lomax (nl); ik vertaalde het vanaf deze stite.
De jongste van de Bunyan-jongens, Cal S. Bunyan, bouwde de wonderlijkste spoorweg ter wereld; de lijn Ierland, Jeruzalem, Australië en Zuid-Michigan. Het kostte de grootste staalfabriek van het land twee jaar, volgens een rooster van een zesendertig uur per dag en een werkweek van negen dagen om één spoorrail voor Cal te produceren. Elke dwarsligger was gemaakt van een hele sequoia.
De trein had zevenhonderd wagons. De trein was zo lang dat de conducteur op een tweecilinder, super-deluxe motorfiets reed om kaartjes te controleren. Hij ponste elk kaartje door er gaten in te schieten met een automatisch .45 geweer. De trein ging zo snel dat hij na een volledige stop nog steeds vijfenzestig mijl per uur reed.
Na twee maanden dienst was de dienstregeling versneld, zodat de trein een uur voor zijn vertrek op zijn bestemming aankwam.
Op een dag zei Cal tegen de machinist: "Geef haar alle snelheid die ze heeft." Dat betekende het einde van de I.J.A. & S.M. Spoorweg. De trein reed zó snel dat de stalen rails smolten door de wrijving en de dwarsliggers verbrandden tot as . . .
Toen hij op topsnelheid kwam, steeg de machine op als een vliegtuig en lanceerde zichzelf en de zevenhonderd wagons zó ver de stratosfeer in, dat de wet van de zwaartekracht ermee ophield.
Dat was jaren en jaren geleden, maar die trein snelt nog steeds door de ruimte en maakt waarschijnlijk nachtelijke sprongen tussen de sterren, bij Jupiter!
De trein had zevenhonderd wagons. De trein was zo lang dat de conducteur op een tweecilinder, super-deluxe motorfiets reed om kaartjes te controleren. Hij ponste elk kaartje door er gaten in te schieten met een automatisch .45 geweer. De trein ging zo snel dat hij na een volledige stop nog steeds vijfenzestig mijl per uur reed.
Na twee maanden dienst was de dienstregeling versneld, zodat de trein een uur voor zijn vertrek op zijn bestemming aankwam.
Op een dag zei Cal tegen de machinist: "Geef haar alle snelheid die ze heeft." Dat betekende het einde van de I.J.A. & S.M. Spoorweg. De trein reed zó snel dat de stalen rails smolten door de wrijving en de dwarsliggers verbrandden tot as . . .
Toen hij op topsnelheid kwam, steeg de machine op als een vliegtuig en lanceerde zichzelf en de zevenhonderd wagons zó ver de stratosfeer in, dat de wet van de zwaartekracht ermee ophield.
Dat was jaren en jaren geleden, maar die trein snelt nog steeds door de ruimte en maakt waarschijnlijk nachtelijke sprongen tussen de sterren, bij Jupiter!
Hier is de versie, "live on Grand Ole Opry", die ik vond met "Bashful Brother Oswald" en Boxcar Willie, ook zo'n gerenommeerde oudgediende!
Boxcar Willie And Brother Oswald - Wabash Cannonball:
Ik noemde Bruce Duncan "Utah" Phillips al hierboven. Nee, ik had ook nog nooit van hem gehoord. Hij was vakbondsman, activist, folkzanger, verhalenverteller en dichter. Na zijn diensttijd in Korea, waar de na-oorlogse verwoesting zijn sociale en politieke denken bepaalde, reisde hij per trein door Amerika en schreef songs. Dit lijkt me een afspiegeling daarvan. (Een "bum" is een zwerver.)
Utah Phillips - Halleluiah I’m A Bum - 1981:
Wie mee wil doen met (of luisteren/kijken/lezen bij andere deelnemers) ZOZ: Zwijmelen op Zaterdag, vindt de links bij Melody.
Afleveringen t/m ZOZ347 vind je bij Trees, en de afleveringen t/m ZOZ260 vind je bij de oorspronkelijke initiatiefneemster Marja.
4 opmerkingen:
Het zijn inderdaad wel heel specifieke geluiden... het heeft wel iets, alle drie maar toch denk ik niet dat ik ze snel zelf zal opzoeken om ze nogmaals te luisteren... ;-)
Er zijn instrumenten die een heel bijzondere geschiedenis hebben en dat vind ik dan weer wel heel erg mooi en met jouw uitleg en de bijbehorende muziek erbij is het verhaal compleet.
Dank je wel weer, ik blijf het bewonderenswaardig vinden hoe uitgebreid jij dit elke week weer doet, petje af!!
Fijn weekend.
@Melody: Het is voor mij elke keer een heerlijke ontdekkingstocht, hoor...!
Bijzondere instrumenten. Het geluid ken ik volgens mij wel maar ik dacht dat het elektrische gitaren waren.
Mooi rail away verhaal, ik had ee nog nooit van gehoord.
Zo leren we nog weer eens wat.
Elke keer weer erg interessant om te horen dat je weer een specifiek instrument hebt opgezocht en dit ons laat horen, vind het altijd erg leuk om achtergrond informatie te krijgen..
Dit soort gitaar ken ik wel, heb nooit de achtergrond ervan opgezocht...
Je hebt leuke songs weer geplaatst, voor mij wat oud, maar daarom niet minder mooi....
Een reactie posten