190202 - ZOZ - Van moeders en songs

Vandaag zou mijn moeder 108 zijn geworden, maar vandaag is het precies 37 jaar geleden dat ze overleed, omstreeks het ochtendgloren van haar 71ste verjaardag. Van haar cadeau heeft ze nog plezier gehad, voorzover haar gezondheid dat nog toeliet; ze kreeg het een paar weken eerder. Ze luisterde graag naar de radio, en ik had een portable radio voor haar gekocht, die ze bij haar bed of bij haar stoel kon zetten. Kort voor haar verjaardag ging ze naar het ziekenhuis, daar is ze overleden.

In 2013 deden we een verjaardagsbakkie bij mijn moeder.

Veel artiesten hebben songs geschreven voor of over hun moeder. Ik heb vooral veel geschreven over mijn vader. Doordat hij zo jong overleed was het vooral een zoektocht wie hij was.
Het leven van mijn moeder en mij heeft zeer verschillende fasen gekend. Het eerste jaar leefde mijn vader nog. Er volgden een paar jaren waarin ze probeerde het hoofd boven water te houden, zowel emotioneel als economisch - het was oorlog en de tijd direct daarna. Daarna woonden we tien jaren bij haar ouders, ze werkte eerst in een confectiefabriek, en na het overlijden van oma als huishoudster van opa. Vervolgens haar tweede huwelijk, dat ze ongetwijfeld anders in gedachten heeft gehad. Ik hoorde later van familieleden dat een brief van een dominee een rol zou hebben gespeeld.
Het liep alras spaak tussen mij en die stiefvader, en dat lag niet alleen aan mijn puberteit, zeiden psychologen later. Het had ook zijn weerslag op de relatie tussen mij en mijn moeder. Ik ging zo spoedig mogelijk de deur uit. Toch zijn we elkaar nooit helemaal kwijtgeraakt.

Ik heb eens gekeken wat er over Moeder / Mother te vinden is aan songs: teveel voor één zwijmel, en het lijkt wel of de inspiratie meestal voortkomt uit wat er niet goed gegaan is...!

Laten we beginnen met de song Mother van Roger Waters (nl), mede-oprichter van Pink Floyd. De song staat op het album The Wall (nl); het album bevat autobiografische elementen. De song gaat over een jongen die opgevoed wordt door en over-beschermende alleenstaande moeder, de vader is omgekomen door oorlogsgeweld. (TEKST)

De video die ik heb gekozen is van een live-concert in Berlijn: The Wall – Live in Berlin, waar een keur van artiesten optrad. Acht maanden eerder was de Berlijnse Muur gevallen (nl).
We zien en horen Roger Waters hier samen met Sinéad O'Connor (nl).
Multi-instrumentalist Garth Hudson speelt accordion, en Levon Helm en Rick Danko zingen, alle drie leden van The Band (nl).
Het concert werd geplaagd door technische storingen, maar het is toch gelukt een uitzending te maken.

Roger Waters & Sinead O'Connor - Mother (Original broadcast 21/7/90):


Een heel bekende artiest die een song over zijn moeder heeft geschreven is John Lennon (nl).
Op 17 januari was er nog een documentaire met nog nooit eerder vertoonde beelden op TV over de opnamen van het iconische album Imagine (nl) in Het uur van de wolf: John & Yoko - Above Us Only Sky.

Als je het verhaal over John Lennon's jeugd leest, is het niet zo verbazingwekkend dat hij in therapie gegaan is (Primal Therapy (nl)). Hij heeft toen de song Mother (nl) geschreven, die eindigt in een soort emotionele wanhoopskreet. Volgens John gaat de song niet alleen over zijn moeder, maar over zijn beide ouders, en ruimer gezien over bijna alle ouders, inclusief hemzelf.
Dit staat op zijn debuutalbum als solo-artiest, John Lennon/Plastic Ono Band.
De Plastic Ono Band (nl) diende als "voertuig" voor de artistieke projecten van John & Yoko; de bezetting wisselde steeds, maar veel grote namen hebben er in gespeeld.
In de video die ik insluit staat de tekst in beeld. In een andere versie hoor je de complete intro met langzame begrafenis-klokken die het afscheid van zijn moeder symboliseren, en je ziet beelden uit John Lennon's jeugd: John Lennon/Plastic Ono Band - Mother

John Lennon/ Plastic Ono Band - Mother:


Een song die ik vond met "Mother" in de titel, bewees maar weer eens dat ik vaak meer naar de muziek geluisterd heb dan naar de tekst, en ook dat soms de tekst wel wat uitleg kan gebruiken!
Ik heb het over Mother and Child Reunion van Paul Simon (nl).

In deze song spelen allerlei aspecten een rol. Paul Simon houdt van Reggae (nl), en daarom heeft hij dit nummer opgenomen op Jamaica, met Jimmy Cliff (nl) en andere Reggae-grootheden.
De titel slaat op een heel ander soort hereniging van moeder en kind dan je verwacht: Paul Simon zag een gerecht op de menukaart van een Chinees restaurant: Mother and Child Reunion - het was een rijstgerecht met kip en eieren… Wikipedia geeft als voorbeeld een Japanse versie: Oyakodon.

Yamada Taro - Oyakodon (chicken And Egg On Rice)

De zin "sad and mournful" maakt de tekst nog geheimzinniger, want had niets te maken met dat gerecht. Het kwam uit de emotie dat hun hondje was overreden, en dat was Paul Simon's eerste confrontatie met de dood. Ook dat vond zijn weg naar deze song (TEKST), zie de "fact-check" op de site "Snopes".

Van deze song uit 1972 koos ik een live versie in Hyde Park, samen met Jimmy Cliff, van na de eeuwwisseling (2012?)

Paul Simon - Mother and Child Reunion (Concert in Hyde Park):


En ja, als mijn moeder - op z'n Nederlands - nasi goreng maakte, deed ze er ook stukjes kip door en een gebakken eitje er bij!

---

Wie mee wil doen met (of luisteren/kijken/lezen bij andere deelnemers) ZOZ: Zwijmelen op Zaterdag, vindt de links bij Trees.
Afleveringen t/m ZOZ260 vind je bij Marja.