150829 - ZOZ - Van kauwgum tot sneeuwstorm

Wie mee wil doen met (of luisteren naar) ZOZ: Zwijmelen op Zaterdag, kan terecht bij Marja.

Ik had deze song uit 1959, waarmee ik deze ZOZ begin, al eens eerder genoemd op mijn blog: 140628 - ZOZ - Einstein, rommelige bureaus en jazzy straatmuzikanten, maar toen geen clip geplaatst: "Does your chewing gum loose it's flavour on the bedpost over night", van Lonnie Donegan.


Het was eerder uitgekomen in de USA onder de titel: "Does your Spearmint loose it's flavour on the bedpost over night", maar de BBC accepteerde die titel niet, omdat Spearmint een geregistreerd handelsmerk was.

Er is nog een aardige wetenswaardigheid over Wrigley, de fabrikant van die kauwgum. In de oorlog was het door rantsoenering moeilijk om de kwaliteit te handhaven. Wrigley besloot toen om nog uitsluitend te leveren aan het leger.

De "Spearmint-versie" van de song werd oorspronkelijk opgenomen in 1924 door Billy Jones & Ernest Hare, bekend van hun populaire radioprogramma The Happiness Boys:


Lonnie Donegan, wie kent hem nog? Volgens het "Guinness Book of British Hit Singles & Albums" was Donegan de succesvolste en invloedrijkste Britse platenartiest vóórdat de Beatles op de proppen kwamen. Hij speelde in dixieland bands en Skiffle (NL) groepen. En humor was hem dus ook niet vreemd. Nog een voorbeeld: Lonnie Donegan - My Old Man's a Dustman (Live, 1 juni 1961):


Dit nummer is ooit ook opgenomen door de piepjonge Bee Gees. Waarschijnlijk nog maar net de baard in de keel en trots op hun pas verworven mannenstemmen, dus nog zonder de gierende kopstemmen: Bee Gees - My Old Man's A Dustman

Lonnie Donegan is blijkbaar voor veel artiesten een inspiratiebron geweest, zo zouden John Lennon (NL) en Pete Townshend (NL) door hem geïnspireerd zijn om gitaar te leren spelen.
The Beatles kwamen voort uit de door John Lennon opgerichte Skifflegroep The Quarrymen (NL)!

Ook Van Morrison (NL) was geïnspireerd door Lonnie Donegan, en begon als 12-jarige ook al in een Skifflegroep.
Ik vond een duet van hen samen - Van Morrison & Lonnie Donegan-I wanna go home (Sloop John B) - live 2000, opgenomen tijdens de The Skiffle Sessions – Live In Belfast 1998:


Beide heren stonden bekend als eigenzinnig, volgens sommigen zelfs nogal onhandelbaar. Zo vond ik een recensie over een biografie: Lonnie Donegan and the Birth of British Rock & Roll, by Patrick Humphries: review; The miserable side of Lonnie Donegan is the lasting impression from a new biography of the King Of Skiffle.

Van Morrison hoorde ik voor het eerst op de radio, als zanger van de groep Them (NL). Binnen Them ging het er turbulent aan toe, hoorde ik ooit, en dat zou een vruchtbare creative spanning hebben veroorzaakt. In elk geval herinner ik me uit die tijd een aantal juweeltjes, die me nog steeds kippevel geven!

Eén van de grootste hits van Them met Van Morrison (die het nog steeds op zijn repertoire heeft) is de song Gloria. Dit is zoals ik me het geluid herinner - Them – Gloria, 1964:


Voor een mooi sfeerbeeld uit die tijd een live versie: Them - Mystic Eyes/Gloria (Music Hall de France, 1965).

Geen wonder (vind ik) dat The Doors, die in mijn vorige ZOZ de hoofdrol speelden, geïnspireerd werden door Them, toen ze in hun begintijd een keer in het voorprogramma van Them speelden en daarna samen een jam-sessie deden met o.a. Gloria (dat toen uitgesponnen werd tot 20 minuten), dat ze op hun repertoire hielden: The Doors - Gloria (live).

Maar een heel bijzondere erkenning van de muzikale kwaliteit van dit nummer is toch wel deze uitvoering; Gloria - Van Morrison en John Lee Hooker:


Ik kan niet al die kippevelsongs hier etaleren en Vlasje heeft al eens aandacht besteed aan de Bob Dylan song in de uitvoering van o.a. Them "It's All Over Now, Baby Blue, dus die doe ik in elk geval niet.

Maar ken je Cuby & The Blizzards (NL) nog?
Toen Van Morrison uit Them stapte, waren er in Nederland een aantal optredens voor hem / Them geregeld, maar hij had geen band meer.

In allerijl repeteerde Van met The Blizzards, en werd 's avonds al opgetreden, terwijl een andere volle zaal in dezelfde stad zat te wachten op een optreden van "C+B" (zoals Cuby and the Blizzards vaak werden aangeduid: je zag het overal opgekalkt), zo luiden de verhalen...

De amateuristische organisatie achter die optredens wordt enerzijds gelaakt, anderzijds gezien als het begin van de solocarriëre van Sir Van Morrison.

In elk geval laat dit de kwaliteit van The Blizzards horen, na één dag repeteren – Van Morrison + Cuby & The Blizzards - Lonely Sad Eyes (Deventer '67):


En Mystic Eyes klinkt in 1967 zó, en ik twijfel of ik in deze clip Them hoor of The Blizzards, en of ik Van alleen maar zie pleebekken en The Blizzards zie rondrennen, maar het is ook weer een geweldige song over ogen:


Ik herinner me deze clip nog, hij was destijds op TV, was het in Toppop?

150822 – ZOZ – Van deuren en een karavaan

Wie mee wil doen met (of luisteren bij de andere deelnemers) ZOZ: Zwijmelen op Zaterdag, kan terecht bij Marja.

The Doors (NL) is een groep die mij vanaf de eerste kennismaking heeft geboeid en geïntrigeerd. De muziek ontroerde mij steeds en de stem van zanger Jim Morrison (NL) "raakte me midscheeps".
Zijn teksten klinken voor mij als uiterst muzikale voordrachten, die een perfecte eenheid vormen met de inbreng van de andere groepsleden, allen kanjers op hun gebied.

Voor deze ZOZ heb ik gekozen voor een song van het Doors-album "Waiting for the Sun (NL)", en wel "Spanish Caravan". De song begint met de flamenco gitaar van Robby Krieger waarna Jim Morrison invalt.
Na het eerste couplet valt even een stilte, dan gaat de hele band over op "plugged-in" en vind je sporen van de flamenco terug in de elektrische gitaar met geluidseffecten en het orgel van Ray Manzarek.

Spanish Caravan

Carry me Caravan take me away
Take me to Portugal, take me to Spain
Andalusia with fields full of grain
I have to see you again and again
Take me, Spanish Caravan
Yes, I know you can

Trade winds find Galleons lost in the sea
I know where treasure is waiting for me
Silver and gold in the mountains of Spain
I have to see you again and again
Take me, Spanish Caravan
Yes, I know you can

Eerst de studio-versie, The Doors – Spanish Caravan, op het album, waarop de vaardigheid van Robby Krieger goed tot zijn recht komt op de akoestische gitaar:


"Live" werd deze song blijkbaar wat aangepast, getuige deze versie, The Doors - Spanish Caravan (From "Live In Europe 1968" DVD):


Jim Morrison was de meest spraakmakende van de groep, niet alleen omdat hij de frontman was en met zijn stem diepe indruk maakte.
Veel nummers zijn geschreven door alle groepsleden samen, maar van de overige zijn de meeste geschreven door Jim Morrison, die duidelijk "iets had met taal".
Een van zijn leraren verdacht hem er ooit van de boekbesprekingen die hij inleverde te hebben gevuld met verzinsels: hij had nog nooit van die boeken gehoord! De boeken bleken echter allemaal te bestaan, en Jim moest ze wel hebben gelezen...
Jim's hogere opleiding was de filmacademie.

Het meest viel Jim echter op door zijn, laten we zeggen, non-conformisme, dat later ontaarde in alcohol en drugsverslaving. Zijn gedrag werd daardoor oncontroleerbaar, wat een zware druk legde op de groep.
Uiteindelijk overleed Jim Morrison in Parijs, 27 jaar jong. Hij is begraven op de beroemde begraafplaats Cimetière du Père-Lachaise, waar veel beroemdheden liggen.
Als doodsoorzaak wordt een overdosis heroïne vermoed, maar er heeft geen lijkschouwing plaatsgevonden.

Op de filmacademie ontmoette Morrison Ray Manzarek (NL), die toetsinstrumenten speelde. Jim liet Ray een paar songs horen die hij geschreven had, en daar ligt de kiem van The Doors.
The Doors hadden geen bassist, daarom werden de baspartijen gespeeld door Ray Manzarek op een pianobas, bovenop zijn orgel.
Zijn orgelspel is een kenmerkend element in de "sound" van The Doors.
Behalve musicus was Manzarek ook filmmaker en schrijver, en voordat hij naar de filmacademi ging, had hij met succes economie gestudeerd. Hij overleed in 2013 op 74-jarige leeftijd aan kanker.

Manzarek kende drummer John Densmore (NL) van een meditatiegroep, zo kwam die als drummer bij The Doors.
Densmore studeerde ethnische muziek aan de California State University, Northridge.

Na het overlijden van Jim Morrison gaf Densmore ooit toestemming om de Doors-song "Riders on the Storm" te gebruiken in een reclame voor Pirelli banden. Later zei hij, dat hij steeds Jim Morrison's stem hoorde, en het geld toen gaf aan een goed doel. Nog later verbood hij gebruik van een andere song, omdat Jim fel gekant was geweest tegen het gebruik van Doors-muziek voor commercie.
Densmore is nog steeds actief in de muziek.

Ook via dezelfde meditatiegroep van Maharishi Mahesh Yogi kende Densmore de gitarist Robby Krieger (NL).
Robby Krieger is een zeer veelzijdige gitarist, die door het toonaangevende muziekblad Rolling Stone is geplaatst op 91 in de lijst van de 100 beste gitaristen aller tijden!

De eerste muziek die Robby hoorde was vooral klassiek. Toen hij een keer per ongeluk de grammofoon kapotmaakte, hoorde hij via de radio de muziek van o.a. Fats Domino, Elvis en The Platters.
Zijn eerste muzikale probeersels waren het spelen op de trompet, maar dat ruilde hij al gauw in voor de piano van zijn ouders. Op kostschool leerde hij gitaar spelen, en hij nam flamenco-les.
Ook Robby is nog steeds actief.

The Doors ontleenden hun naam aan de titel van het boek The Doors of Perception (NL: De Deuren der Waarneming van de Engelse schrijver en filosoof Aldous Huxley (1894 - 1963) (NL).
In dat boek beschrijft hij ervaringen met mescaline, een bestanddeel van de peyote-cactus, dat al duizenden jaren wordt gebruikt bij religieuze ceremonieën van Indianen.

Die titel was weer een verwijzing naar een citaat van de Engelse dichter, schrijver en beeldend kunstenaar William Blake (1757 - 1827) (NL), uit diens boek The Marriage of Heaven and Hell:

“If the doors of perception were cleansed, every thing would appear to man as it is, Infinite. For man has closed himself up, till he sees all things thro' narrow chinks of his cavern.”

Vertaald:
"Als de deuren der waarneming werden gereinigd, zou alles zich aan de mens vertonen zoals het is, oneindig. Want de mens heeft zichzelf zolang opgesloten, totdat hij alle dingen ziet door de smalle spleten van zijn spelonk."

Ik vond een blogger die schreef over de Nederlandse vertaling van dit boek, Het Huwelijk van Hemel en Hel, de kunsthistoricus Huub Mous.

Na het overlijden van Jim Morrison zijn The Doors nog even doorgegaan, met zang van Ray Manzarek en Robby Krieger, maar echt succes bleef uit.
Er zijn nog wel een paar pogingen geweest om opnieuw te beginnen, maar John Densmore maakte met rechtszaken het gebruik van de naam The Doors onmogelijk.
Robby Krieger en Ray Manzarek bleven elkaar wel steeds terugvinden in diverse muzikale combinaties.

150815 – ZOZ – Autopech

Wie mee wil doen met (of luisteren bij de andere deelnemers) ZOZ: Zwijmelen op Zaterdag, kan terecht bij Marja.

Bizarre dag, woensdag 5 augustus. Om ca. 14:30 vertrokken we uit Tiel. Na 30km hadden we al twee keer met een storing in de auto op de vluchtstrook gestaan.
We waren toen dichtbij de parkeerplaats Leigraaf langs de A15. Daar hebben we de Suzuki Mobiliteitsservice gebeld.
Keurig binnen de afgesproken tijd was onze redder in de nood er, maar het probleem was niet direct te vinden en te verhelpen.

Onze auto werd op de bergingswagen (Abschleppwagen vind ik eigenlijk een mooi woord) gereden en afgevoerd naar de thuisbasis van het bergingsbedrijf, want na sluitingstijd van garages.

We kregen een vervangende auto mee, een spiksplinternieuwe VW Golf TSI. ALLE bagage overgeladen, behalve de fietsendrager met mijn racefiets...
In de buurt van Arnhem namen we NIET de goede afslag op de snelweg, dus doorrijden en een oplossing zoeken in een onwennige auto.

Marijke vond 'm vanaf het begin nogal stinken. Nieuwigheid misschien? Bij een pompstation maar eens het instructieboekje bestudeerd en broodjes gehaald. De standaard ingebouwde navigatie ingesteld op "naar huis".
De eerste geschikte afslag genomen, maar in de vreemde omgeving te laat gezien dat de navigatie de ene kant op suggereerde (over het viaduct terug), terwijl wij al afsloegen de andere kant op.
Dat leidde ons langs prachtige natuur, maar wel een flink eind om.
Ik vond de auto wel merkwaardig reageren op versnelling en gas, maar ja, zo'n nieuwerwets ding, en misschien relatief te weinig instructie door medewerkers die er helemaal aan gewend zijn...?

In Zwolle stonden we in een file, daar in het stuk A28 door de stad. Toen we net weer konden optrekken, wees een medeweggebruiker ons dat er iets mis was met "onze" auto.
Hup, gelukkig was daar een vluchtstrook. En ja, Marijke stapte uit en zag dat er ergens rook was achter de auto.
Vlakbij werd de vluchtstrook breder en was ook de naastliggende rijstrook afgezet, dus daar nog even naartoe gereden. Weer bellen, alleen: wie nu? Via-via kregen we te horen dat we 112 maar moesten bellen om ons te laten wegslepen naar een veilige plek. Er kwam ook zo'n auto met knipperlichten om ons af te schermen.

Er kwam weer een bergingswagen, en op een veilige plek inspecteerdede monteur de auto. Nee, het is niet de handrem, het ruikt erg naar verbrande koppeling! Met deze auto kun je niet verder!

Verder, naar het tweede bergingsbedrijf. Een tweede vervangende auto werd geregeld, nu een nieuwe Opel Astra. WEER alle vakantiebagage overladen...

Onzeker geworden, kreeg ik nu wat extra instructie, in wéér zo'n "vliegtuigcockpit", vergeleken met onze eigen auto. Onze helper nam er rustig de tijd voor, terwijl hij net thuis zijn overall had uitgedaan toen hij werd gebeld om ons op te halen.
Gelukkig bracht deze auto ons veilig thuis. Om 23:00 uur, ca. 8,5 uur voor een ritje dat normaal iets van 2 uur duurt!

Wat wel staat als een huis: welgemeende complimenten voor de medewerkers van de bergingsbedrijven, die ons voortreffelijk geholpen hebben, niet alleen technisch, maar ook door hun relaxte houding en met het regelen van alle rompslomp!

De volgende morgen, donderdag, zou onze auto door het bergingsbedrijf naar de dichtstbijzijnde dealer gebracht worden, in Arnhem.
Vrijdag moesten wij de tweede vervangende auto inleveren, gelukkig kon dat in Emmen, en van onze eigen dealer kregen we een leenauto.

Het contact met de dealer in Arnhem verliep goed, met ons en ook met onze eigen garage.
Het probleem was echter niet te vinden in het computersysteem van de auto, dus eigenlijk onvindbaar. Uit ervaring was wel een bepaald probleem bekend, dat met sensoren te maken had, dus die werden vrijdag besteld. Ze zouden dan hopelijk maandagavond beschikbaar zijn en dinsdagmorgen vervangen kunnen worden.

Aan het eind van de dinsdagmorgen hebben we geïnformeerd naar de stand van zaken. De sensors waren gemonteerd, we werden teruggebeld teruggebeld na een proefrit: het leek oké.

Marijke voelde zich goed genoeg, en zo hebben we elk een vrijreizendag met de trein verzilverd.
Vanwege overbelasting van station Zwolle door werkzaamheden, stond de trein een tijdje stil op station Olst.

We deden er ruim 3 uur over om bij de garage in Arnhem te komen, redelijk vlotte aansluitingen en comfortabel zitten bij 3 vervoersmaatschappijen...

Terug naar huis met onze eigen auto hebben we er een sight-seeïng tour van gemaakt. Geïnspireerd door de heenreis, wou Marijke graag langs het geboortehuis van haar kinderen in Olst, en we lieten de snelweg voor wat die was.
Dineren deden we bij een frietkot op de parkeerplaats bij de waterval van Loenen, waar we terechtkwamen toen we de juiste richting kwijt waren. Geen punt, er hing daar een goede sfeer en we hadden Talamini-ijs na.

Toch waren we blij toen onze auto en mijn racefiets (die het hele avontuur vanaf de fietsendrager had meegemaakt) weer bij ons voor de deur stonden!

Ach, en wat past beter bij dit verhaal dan Dorus met zijn Hoestbui op vier wielen?


De oude sensoren kregen we mee. In de ene had blijkbaar volgens de monteur een barst gezeten, en omdat het niet te meten is of ze defect zijn, worden dan beide vervangen. Ja, 't zijn de kleine dingen die 't 'm doen...

Mijn groot plezier: fietsen langs de rivier

Af en toe zijn we een aantal dagen in Tiel. Onlangs was het weer zover. Meer dan door Flipje, ben ik geboeid door de Waal. Als het maar enigszins kan, fiets ik een eind over de Waalbandijk, en hoe bekend die omgeving inmiddels ook voor me is, ik vind het steeds weer fantastisch. Niet alleen de rivier zelf, met dat vele, steeds doorgaande scheepvaartverkeer, maar ook het uitzicht over het landschap aan weerszijden.

Ook zijn er markante punten. Na het pontje bij Varik (bij de dikke toren boven op de dijk) kom je bij Heesselt langs een kunstwerk, De Koe, dat een interessante geschiedenis heeft.

Het weggetjes naar links gaat naar een oude steenfabriek; we hebben daar in 2014 een indrukwekkende viering meegemaakt t.g.v. 5 mei, Bevrijdingsdag, in de uiterwaarden.

Achter de Koe zie je masten van een hoogspanningsleiding, die gaat hier de rivier over. De mast precies achter de Koe en de mast links daarvan zijn extra hoog, dat is de overspanning over de rivier.
In 2007 vloog hier tijdens een nachtvluchtoefening een Apache helicopter tegen de hoogspanningsleiding, waardoor in een groot gebied dagenlang geen elektriciteit was.

Zuidelijk van de dijk zie ik de uiterwaarden en de rivier, ten noorden zie je een afwisselend landschap. Fruitteelt, veeteelt en landbouw, bosschages. De dijk kronkelt er langs.

In de uiterwaarden vind je ook "dode" rivierarmen vol weelderige waterplanten, onderaan het bloemrijke dijktalud.

Bij Opijnen is er een stuk dijk met weg vlak langs het water. Nu lag er bij een van de kribben een schip (het lijkt een soort varende directiekeet) met het opschrift, dat er wordt gewerkt aan het verlagen van de kribben en leggen van langsdammen langs de Waal, ten behoeve van een betere doorstroming.

Op de achtergrond is al de brug te zien bij Zaltbommel, waar ik de Waal wil oversteken vandaag.
Vanaf hier, Opijnen, krijg ik dan eerst nog Neerijnen, waar ik kan kiezen tussen een grindpad en omrijden. Het wordt dat eerste; ik weet dat het te doen is met mijn bandjes.

Ik neem een proviandpauze met uitzicht op Kasteel Waardenburg, halverwege het grindpad. Het is heerlijk zonnig weer en ik geniet van de omgeving.

Een paar kilometer verder ben ik op de oprit naar de Martinus Nijhoffbrug, vernoemd naar de dichter die een gedicht schreef over de vorige brug.

Direct aan de andere kant van de brug, nu oostwaarts, is het uitzicht over de Waal weer majestueus. Aan deze kant loopt vrijwel mijn hele route over een fietspad op de Waalbandijk.

Nog even een terugblik naar de brug, nu vanaf deze oever van de Waal en van dichterbij.

Bij Hurwenen vinden we de hoogspanningsleiding terug, die we op de andere oever bij Heeselt zagen, bij het beeld van de Koe. Hier hebben we te maken met andere dieren: ooievaars, die hier alle jaren in groten getale nestelen. De donkere plekken in die hoogspanningsmast zijn bewoonde ooievaarsnesten, die ook na zorgvuldig geplande onderhoudswerkzaamheden netjes teruggeplaatst worden.

En achter die hoge mast aan de overkant staat dus, achter de bebossing, die koe...

Na Hurwenen komt Rossum, waar we al een aantal keren met vrienden of familie iets genuttigd hebben.
Dan het Kanaal van Sint Andries, dat middels een sluis de Maas en de Waal verbindt, die hier het dichtst bij elkaar komen. In de loop van de geschiedenis is dat van strategisch belang geweest, vandaar dat hier vlakbij nog de ruïne van fort Sint Andries te vinden is, waar we onlangs ook met twee kleinkinderen zijn geweest.
Het kanaal komt op deze foto van links uit op de Waal.

Fietsend op de Waalbandijk had ik bij Heerewaarden uitzicht op het Bezoekerscentrum De Grote Rivieren, waar de laatste van de sloop geredde palingschokker de blikvanger is. We hebben er al een aantal interessante uren doorgebracht. De palingschokker is ook van binnen te bezichtigen: verbazingwekkend hoe een heel gezin lange tijd in zo'n krappe ruimte kon verblijven!

Het pontje dat me naar de "thuisoever" moest brengen lag klaar om te vertrekken. De bemanning gebaarde dat ik nog wel mee mocht, maar ik was van plan om nog een paar foto's te maken, dus wenkte ik dat ze konden gaan. Zo had ik mooi de tijd om de foto's te maken waaruit dit panorama op Tiel is gemaakt vanaf de oever bij Wamel.

Het pontje heet Hendrikus, maar de planning is, dat vanaf eind augustus hier een nieuwe pont gaat varen. Er is inmiddels een wedstrijd geweest voor een naam voor de nieuwe pont

Ik kon ook nog een foto maken van het werk aan de rivier, waarvan ik de "varende directiekeet" al signaleerde bij Opijnen.

En dan ga ik met de volgende overtocht met de pont mee. Als ik weer "thuis" ben, heb ik ongeveer 50 km gefietst.

Op de pont ging mijn telefoon. Marijke, dacht ik. Het bleek haar jongste zus te zijn, die momenteel in Druten woont, een eind verderop langs de oever die ik zojuist verlaten heb. Ze had gebeld met Marijke en wist zodoende dat ik op de zuidoever van de Waal was (tja, geweest...). Of ik niet nog even langskwam, het was "vlakbij"...

We hebben dan nog een "boodschap" in gedachten: een cadeau voor een bruiloft waarvoor we waren uitgenodigd.
Dat besloten we te halen in de winkel van Landgoed Heerlijkheid Mariënwaerdt, waar we al vaker zijn geweest en fijne, eerlijke producten hebben gekocht.

Er is daar ook een pannekoekenrestaurant, waar je kunt smullen van het lekkerste assortiment. Daarom hadden we de onze al op, voordat we er aan dachten om een foto te maken...!

De volgende dag was het alweer prachtig fietsweer. Het telefoontje van Marijke's zus gonsde nog na. Met haar partner kan ik het ook goed vinden, en volgens de routeplanners is de afstand heel goed te doen. Ik weet het exacte adres niet, maar ben één keer bij hen geweest. Op de bonnefooi (nou ja, bijna) stap ik op m'n fiets, neem de pont en fiets oostwaarts.
Op de pont heb ik een gesprek met een vader die met zijn puberzoon een kampeerfietstocht maakt door België en Nederland. Fietsgekken onder elkaar.

Ik vind het huis. Het eerste belsignaal levert geen reactie. Het tweede een verrassingsscenario! Ik krijg een lekkere lunch en er valt heel veel bij te praten, tot ik aan de terugweg begin.

Nu neem ik de Willem Alexanderbrug tussen Beneden Leeuwen en Echteld. Ook die heb ik vaker gehad. Ook een uitdaging om tegenop te fietsen, met als beloning het uitzicht als je boven bent.
De constructie lijkt eenvoudig, maar massief. Het blijkt een bijzondere betonconstructie te zijn. Dat interesseert me omdat mijn vader met beton werkte, maar me er niets over heeft kunnen uitleggen.

Vanaf hetzelfde punt maak ik een foto over de Waal. Op het "strand" liggen koeien, de afrastering loopt tot ver in het water. Deze kant op kijk je naar het westen, dus richting Tiel. Ik ga straks mijn weg zoeken door de uiterwaarden, waar o.a. een steenfabriek ligt. Daartoe moet ik met een trapje naar beneden, zoals ik eerder heb gedaan, ook in omgekeerde richting.

Tot slot een panoramafoto vanuit de uiterwaarden, een achteruitblik op die brug. Dat geeft een idee hoe lang zo'n brug is met de aan en afvoerwegen, die bij hoogwater zo lang mogelijk begaanbaar moeten blijven, terwijl de uiterwaarden dan ruimte moeten geven aan het water.

Deze keer besluit ik om om Tiel heen te rijden, dus als ik vanuit de uiterwaarden noordelijk van de A15 en de Betuwelijn uitkom, pas zuidelijk te gaan als ik de kern van Tiel voorbij ben.
Ik kom thuis, maar een fietsvreemde in Tiel als ik heeft wel heel veel richtinggevoel en improvisatievermogen nodig...!

Twee dagen achter elkaar gefietst, met elk 50 km, dat is me al lang niet overkomen, en ik ben er net zo trots op als de veel langere afstanden die ik eerder fietste...

150808 – ZOZ – Voices in Time: Hiroshima

Donderdag waren er weer de beelden van de herdenking in Hiroshima. Reportages, aangrijpende gesprekken met overlevenden - ze waren kinderen toen die bom viel.

Ik dacht daardoor weer aan een LP van Vanilla Fudge, The Beat Goes On. Een groep die vernieuwend was, en daarom niet erg bekend bij het grote publiek. Het is een heel gevariëerd album, waarop gespeeld wordt met allerlei muziekstijlen, inclusief klassiek.

Vandaag ga ik rechtstreeks naar kant 2, "Phase Three". Het stuk, "Voices in Time", bestaat voor een groot deel uit gesproken tekst. Het duurt ruim 8 minuten en is samengesteld uit geluidsfragmenten met historische betekenis, subtiel verbonden door muziek van de groep.
Het gaat onder andere om de stemmen van Neville Chamberlain, Winston Churchill, Franklin Delano Roosevelt, Harry S. Truman, John F. Kennedy, en Thomas Alva Edison.

De rode draad is een fragment (vetgedrukt) uit een toespraak van Chamberlain: "This morning I had another talk with the German Chancellor, Herr Hitler, and here is the paper which bears his name upon it as well as mine.... We regard the agreement signed last night and the Anglo-German Naval Agreement, as symbolic of the desire of our two peoples never to go to war with one another again. (Speech at Heston Airport, 30 September 1938)

Op 4:55 wordt president Truman aangekondigd, die vervolgens verklaart: "The world will note that the first atomic bomb was dropped on Hiroshima, a military base". Blijkens documenten moet hij geweten hebben dat het een stad was vol burgers, zo'n driehonderdduizend. Hij sprak ook eens over vergelding voor Pearl Harbour, maar dat was wèl een militaire basis. Hoorde ik het woord cynisme...?


Vanilla Fudge – Voices in Time
Wie het hele album wil luisteren (3 kwartier): Vanilla Fudge - The Beat Goes On (1968) [FULL ALBUM]

Wie mee wil doen met (of luisteren bij de andere deelnemers) ZOZ: Zwijmelen op Zaterdag, kan terecht bij Marja.

Hiroshima, wie het verjaard verklaart is gek!

Elk jaar vindt op 6 augustus in Hiroshima de herdenking plaats van de ramp die aangericht is door de eerste atoombom die ooit is gebruikt als wapen. Een paar dagen later de bom op Nagasaki. "Little Boy" op Hiroshima en "Fat Man" op Nagasaki (een tweede keus, omdat het bewolkt was boven Kokura, waar veel oorlogsindustrie was).

Tegen de gangbare opvatting in, dat door deze bommen Japan "op de knieën werd gedwongen", las ik al vele jaren geleden, dat Japan als militaire macht al aan het instorten was toen deze afschuwelijke bommen werden gegooid, en op het punt stond te capituleren.

Vandaag las ik een opiniestuk van Rob Vreeken in de Volkskrant, waarin (aan de hand van een enorme stapel Amerikaanse documenten) werd geconcludeerd dat eind juli 1945 Japan al bijna verslagen was, en dat de hoogste militaire bevelhebbers van Amerika geen enkele noodzaak zagen tot het gebruik van "de bom". Jaren later zei toenmalig generaal Eisenhower, dat Japan al lang bereid was om zich over te geven vóór die afschuwelijke bom op Hiroshima.

De hoofdaanklager in Neurenberg heeft gezegd dat er discussie mogelijk was over de bom op Hiroshima: 'Maar ik heb nooit een plausibele rechtvaardiging van Nagasaki gehoord.' Een oorlogsmisdrijf, noemde hij het.

Ik vind beide bommen een misdaad tegen de menselijkheid, gezien het feit dat er nu nog slachtoffers en (verre) nakomelingen lijden door het gruwelijke gevolg van dit soort "wapens" – het zijn geen wapens maar... ik heb er geen woorden voor... Er worden nu nog kinderen geboren met verschrikkelijke afwijkingen als gevolg van die bommen.
Grote wetenschappers hebben gewaarschuwd voor de gevolgen van "de bom", maar andere wetenschappers wilden persé de twee soorten atoombommen getest hebben in een "oorlogssituatie".

Dat daarbij vooral gewone burgers, die dachten hun vaderland te dienen, op een onwaarschijnlijke manier de pineut werden, behoorde niet tot hun denkwereld: zij, "nerds", dachten de wereld te redden.
Het nageslacht van de slachtoffers (voorzover niet meteen zelf afgeslacht), onschuldig als ze zijn aan de oorlog van toen, kampt nog steeds met de gevolgen, zoals geboren worden met afwijkingen...

Vandaag was die herdenking in Hiroshima er weer. Ik heb een aantal jaren rondgelopen met een badge waarop geregistreerd werd hoeveel radioactieve straling ik opliep. Het maximum dat ik kreeg, was niet uit te drukken in percentages vele decimalen achter de komma van wat de 80+jarige overlevenden voor hun kiezen hebben gehad, bij en na het ontploffen van die bommen in Japan...

Elke Hiroshima-herdenking ben ik diep geraakt door de consequenties van deze verwoestende techniek c.q. wetenschap. In 2005 heb ik een gedicht geschreven over die bom op Hiroshima, en de daarmee gepaard gaande paddestoelwolk, die het symbool geworden is van atoombommen.

De schaduw van de paddestoel

Beelden van klokken en
horloges die voor eeuwig
stil zijn blijven staan
kwart over acht

Een stad vol leven die
in één fatale flits
tot stilstand kwam
kwart over acht

Een zee van vuur
zwart ingebrande schaduw
ladder op een muur
kleding op een huid


Zestig jaren later
tweemaal klinkt de gong

er is weer leven in die stad
maar klokken staan nog stil
kwart over acht


©Gauke Zijlstra

Dit gedicht hebben we gebruikt in een artistiek project met Edith Stoel en Hetty Steijger (beeldend kunstenaars), Jan de Wilde (muziek) en ik (tekst). Hetty en Edith schilderden om beurten op hetzelfde schilderij, terwijl Jan en ik samen speelden in het atelier. Daaruit kwam onder andere het volgende "voorlopige" beeldende werk tot stand:

Calvinistische heiden in Rooms bedevaartsoord

Een dagverslag dat tevens dienst doet als ZOZ-bijdrage. Wie mee wil doen met (of luisteren bij de andere deelnemers) ZOZ: Zwijmelen op Zaterdag, kan terecht bij Marja.

Het is traditie geworden dat we 's zomers een dagje uit gaan met Sylvia en Nico. Dit keer, 29 juli 2015, werd Kevelaer onze bestemming.
Sylvia en Marijke hebben de herinnering dat ze daar als kind wel eens geweest zijn met hun ouders, uitstapjes vanuit Nijmegen.
Ik had voordien nog nooit van die plaats gehoord, dacht ik, tot vanmorgen. Toen maakte mijn, ook op Facebook aanwezige, DomiNeef Klaas ons er op attent, dat hij daar op 25 juli geweest was en dat op FB gemeld - ik had zijn bericht wel gezien maar me niet gerealiseerd dat het dezelfde plaats was...

Nico en ik lieten de dames uitstappen dicht bij het centrum, en gingen naar ze op zoek nadat we de auto geparkeerd hadden. Langs een aantal binnendoortjes, richtinggevoel bleek daarbij heel nuttig.

Kevelaer is een bedevaartsplaats. Bij een langs de weg geplaatst kruis, om boze geesten te verjagen, zou Maria een regelmatig passerende marskramer een aantal keren de opdracht hebben gegeven om daar een kapelletje voor haar te bouwen. Sindsdien worden een aantal wonderen en wonderbaarlijke genezingen aan die plaats toegeschreven. Ook is de religieuze bebouwing op grote schaal uitgebreid: in het kapelletje wordt een afbeelding van Maria vereerd (rijk gekleed, zodat ik geen enkele associatie vind met de eenvoudige timmermansverloofde, zoals de Bijbel doet veronderstellen).
Er is een basiliek ter ere van Maria. Ik vrees dat ik me onvoldoende heb kunnen voorbereiden om alle achtergrondverhalen te doorgronden.

Een van de eerste dingen die Nico opvielen, was het grote aantal geel-witte (of wit-gele?) vlaggen: hij dacht dat het de Vaticaanse vlag was, maar daar ben ik niet uitgekomen: Wikipedia geeft daarvoor een vlag met ornamenten er in. Er schijnt wel een geel-witte vlag van de "Kerkelijke Staat" te zijn (geweest).

Na de vlaggen is het eerste fenomeen het kapelletje, met bankjes - om te mediteren en te wachten op de wonderen of de processie.

Nico heeft zijn vriendje Jaap-Aap meegenomen en fotografeert hem bij het kapelletje. Glimlach er om, het is een serieuze hobby van meer mensen dan je dacht, om hun vriendjes te fotograferen op hun omzwervingen. De vriendjes hebben vaak een uitgebreide garderobe.

"The making of..." en de foto
Ik zie een gevel met het opschrift: Sakramentskapelle. Als ik het plein naast die gevel oploop, frappeert me het contrast tussen het vooraanzicht en wat erachter zit, ook al zal dat een zuilengang naar de "biechtkapel" zijn.

De wegwijzers midden op het plein maken duidelijk dat men hier helemaal is ingesteld op het toerisme, in dit geval bedevaart of pelgrimage genoemd... Er is zelfs een "biker memorial" kapel voor in het verkeer omgekomen motorrijders.

Aan de andere kant van het plein vallen me een aantal "bakken" met kaarsen onder een afdak op, langs een gevel. Pas thuis ontdek ik dat dat de "Kaarsenkapel" was, waar wordt getracht om wonderbaarlijke genezingen van allerlei kwalen te bewerkstelligen, door kaarsen te "offeren", die de ledematen met malheur symboliseren.

Daardoor realiseer ik me nu ook de economische factor die het bedevaartgebeuren is: florerende winkels met religieuze kunst, souvenirs en stichtelijke boeken. Overal plekken waar je kaarsjes kunt branden, en geen enkele bak zonder prijskaartje. En zelfs een winkel die geheel kan bestaan van de verkoop van kaarsen...

Daarbij bekruipt mij toch de herinnering aan het verhaal dat Jezus hoogst persoonlijk de verkopers - "tollenaars, wisselaars en woekeraars" - de tempel uit ranselde... (Mattheus 21)

Tja, ik ben Calvinistisch opgevoed met een nadrukkelijke waarschuwing in de Heidelbergse catechismus tegen de vermaledijde Paapsche mis. Zondag 30 noemde dat, toen ik het moest leren, nog "vervloekte afgoderij", inmiddels schijnt soms de formulering aangepast te zijn aan de gezamenlijke strijd tegen de ontkerstening.

Toch: het was erg wisselvallig weer. We arriveerden in Kevelaer onder een uitbundige zon. Toen een uurtje laten een optocht van gelovigen zich, ondanks een flinke regen, toch zingend in beweging zette langs een zee van brandende kaarsen en achter een paar "volksmis-leiders" (Fons Jansen), sprak De Here daarover met luider stemme Zijn "Donnerwetter" uit. Zou Onze Lieve Heer c.q. de Heere Heere dan toch Calvinistisch zijn...?

Ik heb deze clip al eens eerder geplaatst, maar het past hier te goed om het niet nog eens te doen: Fons Jansen - De lachende kerk: 13. Kerkberichten


De basiliek is vooral van binnen een imposant gebouw, met het hoge middenschip, de gebrandschilderde ramen en alle versieringen: er lijkt mij een fortuin aan goudlaagjes en goudverf gebruikt te zijn. Bij binnenkomst heb je het idee dat het andere eind een heel eind weg is. Pas toen ik naast het rituele centrum stond, zag ik dat daar hoog boven een beeld van een gekruisigde Jezus hing - als een soort zwaard van Damocles, leek het.

Ook hier in de basiliek bakken met kaarsjes. Met prijskaartje.


Een andere observatie mijnerzijds was, dat de beruchte koper- en bronsdieven hier een veel rijkere buit voorhanden hebben dan bij het roven van een bronzen meeuw van het graf van mijn schoonzusje. Een aantal zware deuren met veel bronzen beelden erop, die overigens vooral ellende uitbeelden, en ik zag op straat een beeld dat me deed denken aan een golfer die, in slaghouding, van zijn golfclub was beroofd:

Zo langzamerhand hadden we het wel gezien. We hadden zelfs nog even een stukje van de mis meegemaakt in de basiliek, dus als ik nog zo'n oprechte Calvinist was geweest had ik me òf zeer schuldig moeten voelen, òf mijn afkeuring kenbaar moeten maken tegen die "vervloekte afgoderij"...

We gokten een koers huiswaarts, die ons vooreerst langs een prachtig sight-seeing parcours voerde. Vervolgens kwamen we terecht in Gennep, waar we naar volle tevredenheid tafelden bij Brasserie 't Geveltje.

Na nog even napraten bij Nico en Sylvia thuis, ging de zon onder achter de spoorbrug over de Waal, toen we weer in de auto stapten voor het laatste deel van ons dagje uit.
Let ook op het (bijna voorgoed gesloopte, maar) herstelde kunstwerk, het Labyrinth van Klaus van de Locht en Jaap van Hunen, na de reparatie van de Waalkade.

Bij het invallen van de nacht, en met alle kaarsen die we gezien hadden, lijkt me dit wel een mooie afsluiter, door het refrein, dat klinkt zo poëtisch - David McWilliams - Can I Get There By Candlelight: