Zal ik eens advocaat van de duivel spelen? (Ik hoor de eerste "ja maar..." al 😉)
En eens naar de politieke situatie kijken alsof de betrokkenen niet androïden zijn in maat- of confectiepakken (m/v), maar gewoon mensen, die elke dag moeten eten, slapen en naar de WC net als jij en ik. Met elk hun eigen kwaliteiten, ambities, karakter en gebreken, en de interacties die daaruit voortvloeien?
We zijn toe aan een nieuw kabinet, een nieuwe regering. We zitten in een volksgezondheidscrisis gepaard met een economische crisis. Er staan grote belangen op het spel voor ons land. Er rust een grote verantwoordelijkheid voor het formatieproces op de deelnemers.
Het begint met min of meer informele, vertrouwelijke gesprekken om er enig zicht op te krijgen hoe iedereen de situatie en de mogelijkheden ziet. Er wordt een aantal ambtenaren toegewezen aan de verkenners om ondersteuning te bieden bij dit proces. Dat zal vooral bestaan uit het notuleren van gesprekken en het zonodig opzoeken van informatie.
Er wordt gepraat, heel veel gepraat, over heel veel onderwerpen die direct of zijdelings met de formatie te maken hebben. Er is smalltalk, het zijn mensen nietwaar? In die periode wordt er ook met anderen gepraat, en veelpraters met veel contacten zullen wel eens moeite hebben met onthouden: wat en in welke hoedanigheid heb ik wanneer en met wie en waarover aan mijn mond laten ontsnappen?
Er wordt gebrainstormd kun je ook zeggen. De stormen in die breinen blazen wel eens iets uit de kruinen dat gewoon voorbij had moeten waaien, zoals oud blad, maar toch op de grond dwarrelt. Misschien een veertje, dat door een ander voor een ei wordt aangezien.
De verkenners moeten aanknopingspunten zoeken en knelpunten detecteren voor de volgende fase van de formatie, die een stuk formeler zal zijn. Dan pas beginnen de onderhandelingen.
Heb je wel eens geprobeerd om een brainstormsessie te notuleren, waarin de deelnemers van alles even aanstippen als mogelijke punten van aandacht? Wat voor een spreker een losse flodder is, kan door een notulist worden opgevat als belangwekkend, want alles notuleren zou alleen kunnen als je alles per persoon opneemt en een letter voor letter transcriptie maakt. Dan nog heb je niet de achterliggende analyse vastgelegd.
Dezer dagen hebben we "met z'n allen" naar de TV zitten kijken alsof het de politieke poppenkast was. Mark Rutte vervulde met verve de rol van de knullige Jan Klaasen.
De rol van Pineut was toegeschreven aan Pieter Omtzigt, die in deze voorstelling, ofschoon hij de virtuele kapstok was, buiten beeld bleef. Het hoofdthema van de voorstelling bestond uit vier (4) woorden: Positie Omtzigt: functie elders.
Deze woorden zouden zonder coronabesmetting van een van de verkenners nooit onderwerp van openbaar gesprek zijn geworden, nu werd het een politieke napalmbom.
Het leidde ertoe dat Geert, zoals gebruikelijk, staccato grote woorden afvuurde, in overdrachtelijke zin staande op de schouders van Pieter alsof hijzelf de kindertoeslagenaffaire opgelost had, maar wat heeft hij zelf tot stand gebracht behalve haatzaaien?
En Thierry, de grootste intellectueel volgens hemzelf, die amper uit zijn woorden kwam (zat? of doorgesnoven?) liet het afvuren van wat het genadeschot had moeten zijn over aan wat altijd zijn meest verguisde opponent is, Jesse. Hij was blijkbaar niet in staat zijn betoog zelf af te ronden.
Wopke en Sigrid wensten niet de rol van Brutus te spelen maar lieten het bij de rol van Katrijn: wie weet wat de toekomst brengen moge...
Hoe zouden de ambtenaren, de ambtenaar die deze vier woorden aldus formuleerde, naar die hele poppenkast gekeken hebben? Zonder te kunnen ingrijpen, zonder te kunnen zeggen: sorry, ik was doodmoe van al dat gepalaver en dacht kort aan te stippen dat het even genoemd was en heb het zo belangrijker gemaakt dan het in dat gesprek voorbij kwam als losse opmerking in een grotere context…
Zou Pineut nog vaak denken aan zijn miskleun met de onechte MH17-getuige? Iedereen denkt wel eens een stier bij de horens te hebben terwijl het een kunstkoe is, nietwaar?
Maar Pieter heeft tenminste een echte op hol geslagen koe bij de horens gevat, en vastgehouden totdat iedereen zag wat voor een beest het was! Daarom is het terecht dat dit akkefietje, hoe klungelig de oorzaak waarschijnlijk ook is, grondig wordt geanalyseerd.
Overigens: Wie zonder miskleun is werpen het eerste flesje Tippex…